Hillary Clinton en de vliegen op Schiphol. Het lijkt een vreemde titel. Toch zijn ze op een bepaalde manier met elkaar verbonden. De verbinding ligt bij professor Craig Fox van de Universiteit van Los Angeles, Hij bracht ruim tien jaar geleden top-academici van meerder universiteiten en verschillende vakgebieden bij elkaar.

Ze ging zoeken naar nieuwe wegen in gedragswetenschappen. Hun interesse ging met name uit naar de manier waarop mensen beslissingen nemen.

WC’s op Schiphol

Een van de meest geliefde voorbeelden van hun onderzoeksgebied toen, zijn de WC’s op Schiphol. Die waren ongelooflijk smerig. Met name op de mannen WC’s wemelde het van de bacteriën… op de vloer. Waarschuwingsborden en andere gangbare oplossingen zouden niet helpen, wist men inmiddels uit soortgelijke situaties.

De oplossing was een afbeelding van een vlieg in de pot. Mannen richtten daarna zowel hun aandacht als de urinestraal op die vlieg. Het resultaat was 80% minder urine op de vloer.

De Democraten

Craig Fox benaderde kort daarna de Democratische Partij. Het was kort voor de presidentsverkiezingen. Hij vertelde over de ontdekkingen van zijn team gedragswetenschappers. De kandidaat van de Democraten, John Kerry, was niet geïnteresseerd.

George W. Bush won de verkiezingen. Fox en zijn wetenschappers waren het zo oneens met het beleid van Bush, dat ze in 2006 met hernieuwd enthousiasme de Democraten benaderden.

Hillary Clinton

Bush was veel in de media met zijn ‘war on terror’ en de oorlog in Irak. Hillary Clinton, toen senator in New York, luisterde aandachtig naar het verhaal van Fox en de andere wetenschappers. Met behulp van zijn adviezen wist ze opinie van haar partijgenoten over de oorlog in Irak te keren.

Robert Cialdini en anderen

In 2012 bracht Fox opnieuw een team wetenschappers bij elkaar. Ze hielpen Barack Obama bij de presidentsverkiezingen. Gedragswetenschap, en met name kennis over het beïnvloeden van beslissingen, was inmiddels onderdeel van het politieke spel.

In het team van Fox zat onder andere Robert Cialdini. Hij was na zijn boek ‘Influence, the Psychology of Persuasion’ een internationaal fenomeen op het gebied van beïnvloeding. Een ander teamlid, Samual L. Popkin, schreef zelfs doelgericht een boek over het winnen van de presidentsverkiezingen. En Richard H. Thaler schreef een praktisch boek met tactieken, waarin onder andere de vliegen in de WC’s van Schiphol werden genoemd.

Barack Obama

Barack Obama en het team werkten nauw samen. Thaler was het aanspreekpunt. Tijdens de campagne werd er over de hulp en adviezen van het team niet gerept. Maar na de gewonnen verkiezing gaf Obama toe dat ze met hun unieke onderzoek en adviezen een grote bijdrage hadden gegeven.

Hij benoemde Cass Sunstein, die meeschreef aan het boek van Thaler, tot hoofd van de Office of Information and Regulatory Affairs (OIRA) van het Witte Huis.

Huidige presidentsverkiezingen

Fox en Thaler ontkennen dat ze betrokken zijn bij de huidige presidentsverkiezingen. Het is inmiddels echter duidelijk dat ze een belangrijke rol spelen. Hillary Clinton heeft ze zelf gevraagd te helpen tegen Donald Trump. Trump is immers een behendige manipulator en een expert in het controleren van een gesprek. Terwijl Hillary Clinton, zoals ze zelf een paar maanden geleden toegaf, nogal eens last heeft van kortsluitingen.

Trump is volgens een teamlid van Fox een expert in beïnvloedingstechnieken. We moeten ons daarom ook niet laten misleiden door zijn schijnbaar onvoorbereide opmerkingen. Zijn authentiek lijkende uitlatingen zijn zorgvuldig voorbereid. Ze sluiten bijna stap voor stap aan bij de beste adviezen van Fox en zijn team. Trump heeft het echter zichzelf aangeleerd.