- René van Maarsseveen - https://renevanmaarsseveen.nl -

Klaar met wetenschappelijk onderzoek

klaar met wetenschappelijk onderzoek

‘Ik ben klaar met wetenschappelijk onderzoek. De conclusies spreken elkaar zo vaak tegen’, zegt Henk.

‘Ligt dat aan het wetenschappelijk onderzoek. Het is toch vooral de media die voor de verwarring zorgt’, probeer ik wat nuance te brengen in zijn boute uitspraak. ‘Hoeveel mensen nemen de moeite een rapport te lezen. Alleen daarin kun je lezen hoe men tot conclusies is gekomen’.

‘Je hebt wellicht gelijk. Het zijn inderdaad de media’.

‘Ze moeten hun blaadjes en uurtjes vullen en storten hun informatie uit over de onkritische massa’, gooi ik er bovenop.

Klaar met wetenschappelijk onderzoek

Ik zie dat steeds meer mensen klaar zijn met wetenschappelijk onderzoek. Of op zijn minst de berichtgeving over de resultaten. Ze lezen ter ontspanning nog wel wat artikelen en kijken de programma’s. Maar laten de informatie sneller van zich afglijden.

De afgelopen weken schreef ik al er al zijdelings over. Over wetenschappers die niet deugen en resultaten van wetenschappelijk onderzoek dat onjuist naar buiten worden gebracht door een wetenschapper of journalist.

Onjuiste berichtgeving

Onjuiste berichtgeving over wetenschappelijk onderzoek gebeurt op allerlei manieren. Het kunnen bewuste leugens zijn, maar ook subtiel verkeerd geïnterpreteerde feiten. Denk aan de onderzoeken naar kaneel en chocolade.

Bij de berichtgeving over onderzoeken naar kaneel wordt per abuis weggelaten dat het om echte kaneel gaat. Niet over de kaneel die wij in de winkel kopen. En bij de conclusies over pure chocolade vermelden populaire bladen vaak niet dat het om onbewerkte cacao gaat en chocolade die minstens 80% van die cacao bevat. Bovendien houden veel onderzoekers geen rekening met het verschil tussen cacao en cacoa.

Geloof in God

De uitspraak ‘ik geloof weer in God’ in het gelijknamige bericht is natuurlijk vooral ironisch bedoeld. Waarbij je jezelf mag afvragen of de ironie in het weer geloven zit of in het verhaal dat leidt tot dat geloof.

In het verhaal zit wel een kern van waarheid. Een kern die ook aangeeft klaar met wetenschappelijk onderzoek te zijn. In dat geval vanwege de berichtgeving over gezondheid en voeding.

Zitten slecht voor je

In de berichten ‘we zitten te veel’ gaat het over dat we te veel zitten. Twee jaar geleden stond het in talrijke artikelen. We zitten te veel en dat is slecht voor ons. Er werden allerlei oorzaken en gevolgen bij gesleept. En volgens sommigen was het de achterliggende reden dat bijvoorbeeld de journaal-presentatie nu staand en lopend wordt uitgevoerd.

De conclusies blijken ook hier voorbarig. De wetenschappelijke schreeuwer werd opgepikt door enkele journalisten en daarna veelvuldig overgeschreven door zijn collega’s. In het bericht wijs ik daar op.

Maar het ligt, zoals bijna altijd, genuanceerder.

De schreeuwers

In beide keren dat ik berichtte over ‘we zitten te veel’ schreef ik nauwelijks over de conclusie van het onderzoek. De eerste keer ging het vooral over het overschrijven en de tweede keer over dat bewegen belangrijk is om oud te worden.

De schreeuwers, als ik erover had geschreven, concluderen dat te veel zitten ons leven bekort. Lange perioden van zittend leven geven zelfs 90% kans op een vroege dood door hartproblemen en 50% kans op een vroege dood in het algemeen.

Er is een klein verschil tussen de schreeuwers. Sommige beweren dat het niet uitmaakt of je naast langdurige zitten ook actief bent. Anderen zeggen dat je actief zijn de risico’s compenseert.

De nuance

Talrijke onderzoeken tonen aan dat het risico niet in het zitten zit. Dat lijkt hetzelfde als de bewering in de laatste zin hierboven, maar dat is het niet. Hierboven is de uitspraak, ‘zitten is slecht. Maar door ook actief te zijn kun je het risicopercentage veranderen.

De nuance is dat zitten helemaal niet slecht is. Die onderzoeken geven aan dat te weinig bewegen slecht is. Wat doe je als niet beweegt (in de zin van lopen, fietsen e.d.), dan zit of lig je. Dat is echter niet de oorzaak van een eventueel snellere dood.

Bewegen

Ok, bewegen dus. Betekent dat lopen, fietsen en dergelijke. Nee. Het leuke is dat het verwijst naar iets waar ik afgelopen week over schreef. Bewegen is alles waarbij je meer energie nodig hebt dan bij rust. Alles dus meer dan 1 MET (Metabolic Equivalent of Task).

Het blijkt dat zelfs een korte wandeling naar een vergadering in een andere ruimte al helpt. Even naar een collega lopen heeft al een positieve invloed op de conditie van je hart- en bloedvaten. Het zorgt bijvoorbeeld al voor een verbetering van de bloedsomloop. En het vermindert de druk op de vaatwanden.

God en het gezond verstand

Wetenschappers doen onafhankelijk van elkaar honderden onderzoeken op een onderwerp. Ze zijn het daarna niet met elkaar eens, om wat voor reden ook (zie ook ‘de naakte ziel’). Je kunt zeggen, zoals Henk, ik ben klaar met wetenschappelijk onderzoek. Het betekent niet dat je je hoeft af te sluiten voor de resultaten of berichtgeving erover in de media.

Je kunt wel gekscherend zeggen ‘ik geloof in God’, alsof je het in diens handen legt. Maar vooral moet je je gezonde verstand en intuïtie blijven gebruiken. Lees eventueel het onderzoek waarover de media berichten en gebruik andere bronnen en kennis. En denk in het algemeen ook aan de wijsheid van onze voorouders: vermijd waar ‘te’ voor staat. En zorg voor variatie, ook in zitten en bewegen.