- René van Maarsseveen - https://renevanmaarsseveen.nl -

In oude ansichten – boekenserie

in oude ansichten (met bewerking)

Iedereen in Nederland kent de boekenserie “… in oude ansichten ”. De langwerpige boekjes van uitgeverij de Europese Bibliotheek zijn wijd verspreid over Nederland. Over alle plaatsen in Nederland zijn daartoe ansichtkaarten verzameld en in de boekjes ‘gegooid’.

Ergernis

Twee weken geleden kreeg ik van een vriend de boekjes “Maarssen in oude ansichten ” te leen. Drie delen. Bij het doorbladeren voelde ik al een lichte ergernis, maar ik kon niet direct duiden waar die vandaan kwam. Ik deed ook geen moeite.

Tot ik afgelopen woensdag bij een andere vriend weer twee boekjes “… in oude ansichten ” zag. Hij had ze juist binnengekregen van de Europese Bibliotheek. Zeventien euro per stuk exclusief verzendkosten.

Grijze troep

Ik voelde weer een lichte ergernis. Nu wist ik waar het van kwam. De scans van de foto’s zijn niet bewerkt. Het is een grauwe, grijze massa. Er is geen enkele moeite gedaan de ansichtkaarten een beetje bij te werken. Ze zijn na ontvangst gescand en, zoals ik het zeg, in een boekje gegooid.

De makkelijk snel thuismethode van een door het succes van de serie, arrogant geworden uitgever. Vermoed ik. Een uitgever die geen enkel respect heeft voor zijn werk. Ik heb niet eens meer de moeite genomen de tekstjes te lezen. Wat een rommel voor zeventien euro exclusief verzendkosten (16,95 euro per boekje en er zijn duurdere titels in dezelfde serie).

Verbod

Er zou een wet moeten komen die zulke rommel verbiedt. Want eigenlijk is het oplichterij. Je bestelt een boekje van zeventien euro en krijgt dan die knoeiboel in huis.

Het doet me denken aan een lezersactie van het Algemeen Dagblad. Een paar jaar geleden had die krant een actie met boekjes. Dat heette iets als ‘uw buurt in beeld’. De kwaliteit daarvan was nog beroerder. Niet alleen de foto’s waren schandalig ingezet. De boekjes leken gedrukt op WC-papier.

Fotobewerking

Het fatsoeneren van een oude foto met Photoshop of een ander programma gaat vooraf aan het drukwerk. Ik kan me voorstellen dat de boekjes tegenwoordig bij bestelling in POD (printing on demand) per stuk worden gemaakt. Vroeger was de kwaliteit daarvan, zeker als de zogenaamde preproductie niet goed was, niet best. Maar tegenwoordig is POD even goed als offset drukwerk, en een goed alternatief bij lage aantallen.

Nee, met het drukproces heeft het niets te maken. De uitgever heeft eenvoudig niet de moeite genomen de kwaliteit een beetje behoorlijk te houden. Zoals ik al zei, arrogantie. Maar ook disrespect voor de kopers. De uitgever zal wel denken, als de bewoners een boekje van hun geboorte- of woonplaats inzien zullen ze niet geïnteresseerd zijn in de kwaliteit, dan geldt slechts de nostalgie.

In oude ansichten

Is die serie “… in oude ansichten” altijd zo slecht geweest? Ik heb geen oude exemplaren onder handbereik. Maar ik weet bijna zeker dat de kwaliteit vroeger beter was. Dat de foto’s scherper waren en meer contrast hadden.

Ik duik even in de geschiedenis van de uitgever. Uitgeverij Europese Bibliotheek, die de serie “… in oude ansichten” uitgeeft, is in 1961 opgericht. Ze zijn vrijwel direct met de serie begonnen. Enkele jaren later verhuisde de uitgeverij van ’s-Gravenzande naar Zaltbommel. In 2006 verhuisde het naar Someren-Eind, een plaatsje onder Eindhoven.

Kort daarna gaat uitgeverij Aprilis, voortgekomen uit de Europese Bibliotheek, failliet. Het kan zijn dat de twee uitgeverijen al eerder zijn gesplitst. Mogelijk rond die tijd is het eigendom overgaan naar Senior Publications Nederland BV. Ik kom daar zo op terug.

Kwaliteit

Mijn ergernis over de “… in oude ansichten” verdwijnt even als ik verder blader op de site van de Europese Bibliotheek. Humor verdrijft immers altijd zwarte gevoelens. ‘Door de jaren heen heeft de uitgeverij zich weten te manifesteren als een gedegen organisatie die staat voor kwaliteit en vakmanschap’, lees ik en ik kan een bulderlach nauwelijks onderdrukken.

Kort daarachter lees ik, ‘… kwalitatief hoogwaardige producten …’ en ‘digitaliseren …biedt de mogelijkheid … hoogwaardige producties van haar originele uitgaven te kunnen produceren’.

Lithografie

Als ik ben uitgelachen overvalt me toch de ergernis weer. Toegegeven ik moest wel weer even zo’n met grijze foto’s gevuld boekje doorbladeren.

Het laatste bericht lijkt te vertellen dat de boekjes nog niet zijn gedigitaliseerd. Wil dat zeggen dat de foto’s ook nog niet zijn gedigitaliseerd voor de productie. Met andere woorden dat de boekjes met de ouderwetse lithografische methode zijn gemaakt. Wat overigens geen probleem hoeft te zijn; voor kunstboeken wordt nog vaak gebruik gemaakt van de ouderwetse methode.

Of betekent het dat de boekjes die ik heb gezien een heruitgave zijn, waarbij de originele films niet konden worden gebruikt. Dat daarom de boekjes van de eerste uitgave zijn gescand om de herdruk te maken. Dat zou enigszins een verklaring zijn van de slechte kwaliteit. Maar zelfs dan kan de kwaliteit beter zijn dan het nu is.

Test

Ik doe een test. Ik scan een willekeurige grijze foto uit een van de boekjes. Inderdaad dat lijkt op een dubbel raster. De foto van de oorspronkelijke uitgave is gescand en daarna opnieuw gebruikt.

Het kan vier dingen betekenen:

Welke reden (of redenen) er is, de foto’s hadden met een bewerking nog steeds verbeterd kunnen worden. Ik denk nog even aan de kwaliteit en vakmanschap, en aan de claim hoogwaardige producties te willen bieden.

PLUS

Ik zou nog even terugkomen op Senior Publications Nederland BV (SPN). Dat is de uitgever van onder andere het tijdschrift PLUS Magazine en MAX. SPN is een samenwerking van de Franse uitgeverij Bayart Presse en de Belgische Roularta Media Group.

Het zijn uitgeverijen met een jarenlange ervaring. Je zou verwachten dat ze de kwaliteit in huis hebben om van de serie “… in oude ansichten ” een mooi product te maken. Een product dat bovendien, wellicht met weer een beetje marketing, een cash cow kan zijn. Nu is het product zo’n uitgever onwaardig.