‘Ik begrijp je verhalen over wetenschap en God’, zegt Wim. ‘Ik vond het wel een leuke conclusie. We weten zo weinig. Je zou inderdaad kunnen denken, laat het maar aan het lot over. Maar in God geloven kan natuurlijk ook. Het is bijna hetzelfde’. Wim eindigt met een volle glimlach. Zijn hele gezicht lacht mee.

‘Waar komt je begrip vandaan? ‘, vraag ik, in de hoop meer informatie te krijgen.

Wetenschap

Wim kijkt me even vragend aan. Dan antwoordt hij. ‘We hebben allebei gestudeerd. Wat is het meer dan de drie L’s, luisteren, lezen en leren. Bij mijn studie Geschiedenis heb ik nauwelijks een hoogleraar gezien. Meestal werden de colleges gedaan door een assistent. Daarnaast was het vooral veel lezen. Nou dat kun je ook in je eigen tijd. Daarvoor krijg je alleen geen masterbul’.

‘Ik ben het wel met je eens dat je wetenschappelijke kennis ook op een andere manier kunt opdoen’, zeg ik. ‘Als je de informatie over een specifiek onderwerp begrijpend leest, lerend leest met een kritische houding, dan is dat hetzelfde als een academische opleiding volgen. Wetenschap is toch vooral een manier van denken, wellicht. En je moet discipline hebben’.

Universitair systeem

‘Wellicht hebben we het over twee dingen: het universitaire systeem en de academische opleiding. Ik denk vooral aan de wetenschapper en deskundigen die overal bijgesleept worden. Heb jij je tijdens je studie nooit verwonderd over de wereldvreemdheid van veel wetenschappers. Wandelende encyclopedieën op hun vakgebied. Op andere terreinen het niveau van een mavo-klant, zoals we dat vroeger noemden’.

‘Ik ben ze inderdaad tegengekomen. Maar er waren er evenveel of meer waarmee je goed over andere onderwerpen kon praten, zelfs over alledaagse dingen. Dus echt wereldvreemd waren ze niet. Bovendien hadden de meesten ook bij het alledaagse een kritische, logische geest. Wat ook wel prettig is, maar waardoor ze wellicht soms wat stijfjes overkwamen’.

Wetenschappelijke wereld

‘Ik heb het toch altijd een beetje vreemde wereld gevonden, dat wetenschappelijke wereldje’.

‘Eerlijk gezegd zie ik het verband niet met mijn verhalen over wetenschap en God. Die gaan over frauderende onderzoekers en over het bewijs vinden bij de aanname zoals Eysenck dat beschreef. En dat van God was een grapje. Bij de dood van mensen om ons heen vragen we ons af hoe het kon gebeuren. Ze hadden immers gesport, gezond gegeten en netjes geleefd. De medische wetenschapper heeft geen antwoord of in ieder geval geen logische verklaring. Voor de grap leg ik mijn doodsbeschikking in de handen van God’.

Voorbeelden

‘Ja dat bedoel ik’, zegt Wim, ‘we weten het allemaal niet. Ook de wetenschap niet. Neem mijn moeder. Op haar veertigste krijgt ze te horen dat ze nierproblemen heeft. Na een half jaar onderzoeken wordt geconcludeerd dat ze nog hooguit vijf jaar te leven heeft. Ze gaat wat meer water drinken en overlijdt uiteindelijk op 92-jarige leeftijd’.

‘Dat is een mooi voorbeeld, maar …’

‘En mijn vader. Hij rookte zijn hele leven twee pakjes sigaretten per dag. Je zou verwachten dat hij aan longkanker zou overlijden. Op zijn 87ste overlijdt hij aan leverkanker. Hij heeft nooit een druppel alcohol gedronken’.

Goddelijke grap

‘Je voorbeelden zijn alleen een bevestiging van mijn grap over God. Dat gaat dus niet om een veroordeling van de wetenschapper of de universitaire wereld. Hooguit zit in die twee verhalen van mij de boodschap dat je kritisch moet blijven, je eigen weg moet blijven gaan en van je leven iets leuks moet maken tot je tijd is gekomen. Als je denkt dat je daartoe gezond moet eten, dan moet je dat doen. Ik denk dat het zeker helpt als je iets niet doet omdat iemand het je zegt. Beter is het iets te doen vanuit je eigen overtuiging. Door je te informeren, te doen en te ervaren’.

‘Dus mijn moeder heeft nog ruim vijftig jaar geleefd omdat ze ervan overtuigd was dat als ze maar genoeg water dronk’.

‘Ja, dat zou heel goed kunnen. En je vader had waarschijnlijk iets op zijn lever, zoals in de uitdrukking’.

Wim lacht en lijkt opgelucht. Alsof mijn conclusie verklarend is.