‘Je kunt daar het beste Adobe Lightroom voor gebruiken’, vertel ik Pauli. We hebben het over fotobewerking en Pauli doet dat enkel in Photoshop. Bij werken met RAW-bestanden is Lightroom echter de beste, eerste keus.

‘Nee, ik heb een hekel aan programma’s die mij een mappenstructuur opleggen. Bij Lightroom moet je je systeem aanpassen, dat wil ik niet’, reageert Pauli.

‘Hoe kom je daar nu bij. Jij bepaalt de werkwijze die jij prettig vindt. Je kunt je harde schijf indelen zoals je wilt. En dus ook je bestaande mappenstructuur aanhouden’.

‘Ik heb altijd gehoord dat Lightroom een dwingend programma is en van alles veranderd’.

‘Het is beslist niet dwingender dan andere programma’s. Maar ik heb vaker gemerkt dat er onduidelijkheid is over het programma. Ik zal je vertellen waar het bij velen al in de basis fout gaat. Mogelijk ook bij jou’.

Lightroom – basiskennis

Er zijn twee dingen belangrijk om te weten. Ten eerste dat Lightroom niets anders maakt dan een database. Ten tweede dat je Lightroom kunt gebruiken voor het beheer van je foto’s.

Laat ik beginnen met de database. Je importeert je originele foto in Lightroom. Het enige dat het programma dan doet is onthouden waar het origineel staat. Voer je bewerkingen uit op je foto, dan onthoudt Lightroom alleen wat je hebt gedaan. Je originele foto wordt niet veranderd en het blijft op de plaats waar jij het hebt staan. Dat bepaal jij dus zelf.

Voorbereiden

Voor je met Adobe Photoshop Lightroom gaat werken is het handig na te denken over hoe je ermee wilt werken. Ik zou Pauli kunnen zeggen, kies zelf een mappenstructuur, neem een externe harddisk of blijf bij je vaste schijf en bepaal een systeem dat jij prettig vindt.

Bij alle fotobewerking gaat het om het vinden van een ‘workflow’. Die mag aansluiten bij wat je past. Maar die wordt ook een beetje opgedrongen door waar je mee bezig bent. Fotograferen en foto bewerken doe je nu eenmaal in bepaalde opvolgende logische stappen.

Na bovenstaande begrijp je dat je een originele foto niet van plaats moet veranderen of de naam veranderen. De database van Lightroom kan het dan immers niet meer vinden.

RAW

Een RAW-bestand bevat alle gegevens zoals die op de sensor van de camera kwamen tijdens een opname. Het zijn ruwe, onbewerkte, ongecomprimeerde bestanden. In Lightroom kun je daar nog allerlei bewerkingen op loslaten.

Pas je de kleurtemperatuur aan, verbeter je de belichting, verhoog je de schaduwen. Het kan allemaal en nog veel meer. Het enige dat het programma doet is in de database noteren wat je voor bewerkingen op de foto hebt uitgevoerd. Nogmaals, je originele foto-bestand verandert niet.

Beheer

Stel je voor dat je al je originele foto’s op een externe harde schijf zet. Daarna importeer je ze in Lightroom; dat dus alleen vastlegt waar de originele bestanden zich bevinden. Je kunt dan bewerkingen uitvoeren om het beeld te verbeteren.

Maar je kunt de foto’s ook beheren. Je kunt per foto trefwoorden geven. Als je dat slim doet kun je foto’s op allerlei manieren terugvinden. Je kan ook verzamelingen maken, waarbij je vergelijkbare foto’s of foto’s voor een bepaald project samenbrengt. Eenzelfde foto kan daarbij in meerdere verzamelingen worden ondergebracht. Lightroom maakt weer alleen een verwijzing in de database; je origineel blijft dus ongewijzigd.

Exporteren

Je hebt een foto bewerkt. Voor de duidelijkheid: het origineel is nog steeds ongewijzigd, de handelingen van de bewerkingen staan in de database van Lightroom.

De bewerkte foto wil je gebruiken voor een project (een boek, een illustratie bij een verhaal, een afdruk in een lijst) of naar een relatie mailen. Je kunt het dan eenvoudig exporteren.

Bij dat exporteren bepaal je nog even in wat voor bestandsformaat je het wilt hebben (JPG, Tiff etc.), in welk formaat enwelke resolutie. En klaar is Kees.

Experimenteren

Wat ik zelf heel handig vond? Dat je meerdere databases kunt aanmaken in Lightroom. Dat is op zichzelf niet handig en zelfs onnodig. Maar een klein oefen database is wel slim. Daarmee kun je zonder problemen functies oefenen en experimenteren met instellingen.

Je kunt altijd opnieuw beginnen door die database te deleten en een nieuwe te maken. Je originele bestanden (wellicht beter een kopie) staan immers nog op de harde experimenteerschijf. Daarnaast kun je natuurlijk al een echte database gebruiken (in Lightroom heet die overigens een catalogus).

Alternatief

Voor wie geen producten van Adobe wil gebruiken (echt, ik ken mensen die geen producten van bepaalde merken willen hebben) is er een alternatief voor Lightroom: RAW Therapee. Het is gratis, te installeren met de Nederlandse Taal en het heeft uitleg bij elke functie.

RawTherapee is, zoals de naam al aangeeft, bedoelt voor RAW-bestanden. Het heeft evenals Ligthroom een leercurve. Want de mogelijke instellingen van RawTherapee zijn talrijk.