‘Ik was verkouden’, vertelt Ans, ‘mijn schoonzoon gaf me whisky met azijn en een paar druppels citroensap’.

‘Klinkt onsmakelijk. Het lijkt een cursus, hoe verpest je een whisky’, reageer ik.

‘Het was inderdaad niet heel lekker. Maar het hielp wel’.

In de wasmachine

‘Ik doe altijd een beetje bij mijn was’, openbaart Carla, ‘dat is een trucje van mijn moeder’.

‘Nou, ik gebruik het alleen bij boerenkool. Eerst een schep boerenkool, kuiltje erin met azijn en de rookworst er omheen’.

‘Je kunt er zoveel mee doen’, merkt Ans op. ‘Wel de natuurlijke nemen hè, niet al die varianten’.

‘Kijk eens op een willekeurige verpakking’, vult Carla aan, ‘In heel veel producten is het verwerkt, bijvoorbeeld mosterd, mayonaise en andere sauzen’.

‘Wat ik heel lekker vind is een salade van mozzarella en balsamico. Balsamico is ook een azijnsoort volgens mij’, mijmer ik’.

Azijn

Azijn is het gevolg van vergisting van producten onder invloed van de azijnzuurbacterieën. Het moet minimaal 4% azijnzuur bevatten. Anders mag je het wettelijk geen azijn noemen, maar heet het edik.

Het wordt verdund met water. Meestal is het dus azijnzuur, meestal tussen 4 en 15%, met water. Er kunnen echter ook kruiden en/of andere ingrediënten toegevoegd. Dat kan ook gebeuren door het productieproces. Bijvoorbeeld bij de rijping van wijn kan de alcohol, als er lucht bij komt, veranderen in azijnzuur. Dit geeft de bekende variant wijnazijn.

Huishoudazijn

Waar je op moet letten bij het kopen is of het voor voedsel is of voor schoonmaakdoeleinden. De eerste is, in Nederland, zwak zuur (4-6% azijnzuur). De tweede bevat rond de 10% azijnzuur en er zijn soms alcohol of andere stoffen toegevoegd.

Het lastige is dat de benamingen door elkaar worden gebruikt. Denk alleen maar aan keuken- en huishoudazijn. De regels en samenstelling per land verschillen; zelfs in Europese landen waar ze zo trots zijn op hun gezamenlijke afspraken.

Dingen die je kunt doen met azijn.

Er zijn heel veel situaties waarbij je (natuur)azijn kunt gebruiken. Alleen al rondom het huis zijn dat er talrijke. Bij het onderhoud van de auto, het verzorgen van dieren, het schoonhouden van de badkamer of de woonkamer. Veel toepassingen zijn terug te vinden in boekjes met titels als ‘zoals oma het deed… ‘ en ‘Oma wist het wel …’. Laat ik een aantal voorbeelden geven van gebruik in de keuken:.

• Desinfecteren van snijplanken. Strooi wat soda op de plank, spoel er onverdunde azijn overheen en veeg het 10 minuten later schoon met een vochtige, schone doek.
• Elimineer brand- en rookgeuren. Doe daartoe wat azijn in een kommetje. Dit kun je vanzelfsprekend ook op andere plaatsen toepassen.
• Oh ja, moet ik het nog zeggen. Vlekken verwijderen. Met name bij moeilijke vlekken gebruik je azijn.
• Ontstoppen van waterleiding en riolering. Spoel eerst door met warm water, giet er daarna een half kopje zuiveringszout of soda achteraan en tenslotte een kopje azijn.
• Je kunt dezelfde methode ook gebruik om onwelriekende geurtjes weg te krijgen uit de gootsteen.
• Schoonmaken van de binnenkant van de koelkast en het vriesvak. Begin met verdunde azijn en wrijf daarna met onverdunde azijn na om groei van schimmels te voorkomen
• Schoonmaken roestvrij staal. Druppel of spuit azijn op het staal en polijst het met een doek.
• Insecten uit groente. Week de groenten in een kommetje of bak water, zout en azijn. De insecten weten niet hoe snel ze weg moeten komen. Wat ze moet lukt, dus komen ze boven drijven.
• Kalkaanslag op kraan. Leg een, met azijn bevochtigde, doek over de kraan.
• Kalkaanslag op glazen. Leg de glazen een half uurtje in een bak(je) water en azijn. Borstel het glas daarna schoon en spoel het na met water.
• Koffiezetapparaat schoonmaken. Vul de pot voor de helft met water en een helft azijn. Sommige mensen adviseren andere verhoudingen water of azijn en zeggen dat je het om de 100 zetbeurten moet uitvoeren.
• Waterkoker schoonmaken. Kook ’s avonds 4 theekopjes azijn in de waterkoker en laat het er in staan tot de volgende ochtend. Dan leeggooien en grondig naspoelen.
• Groente opfrissen. Doop de verwelkte groenten in een bakje met 5 kopjes water en 2 eetlepels azijn.
• Roestige schaar en blikopeners. Leg het een korte periode in azijn en veeg het roest eraf met een, met azijn vochtige gemaakte, doek.
• Schoonmaken zilver, brons en koper. Maak een papje van soda (zuiveringszout) en azijn.
• Schoonmaken en ontsmetten van bakjes. Leg er ’s avonds een schone, met azijn doordrenkte spons in. De volgende dag is het heerlijk fris.
• Magnetron schoonmaken. Verhit een bakje met water en azijn in de magnetron. Als het is afgekoeld neem je de binnenkant van de magnetron af met een droge doek.