‘Heb je nog wel ideeën. Ik vond dat altijd zo bijzonder aan je site’, zegt Dick. ‘Je had zo’n leuke rubriek, waarin je je ideeën vertelde’.

‘Dank je. Ik hoop dat je meer leuke dingen vindt op mijn site’, reageer ik met lichte spot in mijn glimlach. ‘Die ideeën waren oud. Natuurlijk heb ik meer ideeën. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat verwondering, overdenken en ideeën krijgen bij mij nooit stil staat’.

‘Dat weet ik toch. Maar ik vind ze niet meer als zodanig terug. Wel in je teksten. Ik zie daarin wel dat je creatief bent en ideeënrijk. Het zijn echter niet van die uitgeschreven ideeën, die je bij wijze zou kunnen deponeren bij de belastingdienst of een notaris’.

Ideeën

‘Die ideeën zijn er wel. Mijn focus ligt er alleen niet meer. Wat schiet je ermee op. Ik las laatst nog dat minder dan 1 procent van de vastgelegde octrooien geld oplevert, in productie komt of op andere wijze iets concreets oplevert.. En dan nog slechts na eindeloos gezwoeg’.

‘Dat heb ik ook wel eens gelezen. Vaak wordt dan die man van de beschuitinkeping als voorbeeld genomen, Theo Tempels.

‘Ja, dat is een mooi voorbeeld. Ik zal je vertellen hoe het bij mij dagelijks, misschien wel elk moment van de dag werkt’.

‘Ik ben benieuwd’.

Waterbesparing

‘Vanmorgen kreeg ik een mailtje van Vitens. Ik moest mijn waterstanden doorgeven. Ik zal je de details daarvan besparen. Het bleek dat ik gemiddeld 80 liter per dag gebruik’.

‘Dan zit je onder het gemiddelde in Nederland’.

‘Inderdaad. Op de site van Vitens staat allerlei data. Het grappige vond ik dat, terwijl iedereen het heeft over verspilling, we tegenwoordig veel minder water gebruiken dan vroeger. In 1970 was het bijna 200 liter per persoon per dag. Nu is het iets meer dan 100 liter’.

‘Zoiets herinner ik me ook. Daar zit je dus onder’.

‘Ja, maar op de site stond ook waar we water gebruiken. Douchen kost gemiddeld ruim 50 liter per douchebeurt en een keer naar de WC gaan bijna 6 liter’.

‘Ik voel hem al aankomen, de ideeën stroom’.

De poepdoos

Ik lach. ‘Dat voel je goed. Ik ging een half uurtje later naar de WC. Daar dacht ik automatisch terug aan de site van Vitens. En dan begint het. Waarom moet het 6 liter water zijn? Het denkproces gaat dan meestal onbevangen. Maar in dit geval toch min of meer gestructureerd’.

Dick kijkt me vragen aan. Dus leg ik uit: ‘eerst een analyse van het probleem. Daarna een analyse van de omgeving, wat is er al bedacht. En dan begint mijn flow met ideeën’.

‘Geef eens voorbeelden. Ik vind dit leuk… ‘.

Het probleem

‘Het probleem is natuurlijk dat zelfs een plakkerige drol moet worden weggespoeld. Daarbij speelt de hoeveelheid water een rol, maar ook de waterdruk. Er zijn allerlei soorten toiletpotten. Ze zijn echter terug te brengen tot diepspoel- en vlakspoelpotten. Bij de diepspoel-pot valt een drol direct in het water. Bij de vlakspoel-pot blijft de drol op een plateau liggen tot het wordt weggespoeld’.

‘Dat laatste zal meer weerstand geven bij het spoelen’.

‘Ja, maar eerst is het leuk nog even te kijken naar de overige omgeving. Er zijn al lange tijd toiletsystemen met twee knoppen. Vroeger zeiden we dat de ene voor een kleine-boodschap was en de andere voor de grote boodschap. Tegenwoordig kun je ze instellen op hoeveelheid water. De ene knop bijvoorbeeld tussen 3 en 4,5 liter en de andere knop tussen 5 en 7 liter’.

‘Dan kun je bij een kleine drol dus ook de knop met minder water nemen’.

Drie knoppen

‘Precies of wellicht kunnen we de hoeveelheid water verder verfijnen met drie knoppen’.

‘Dat is direct een idee’, roept Dick enthousiast lachend.

‘Inderdaad. Maar nog even terug naar de omgeving. Waarom zijn er diepspoel- en vlakspoelpotten? Voor waterbesparing is diepspoel waarschijnlijk gunstiger. Vlakspoel wordt echter geadviseerd, omdat je dan nog even naar je drol kunt kijken. Aan je drol kun je immers zien of je gezond bent, meer moet bewegen, meer vezels moet eten en of er bloed in je stront zit’.

Schuine vlakspoel

‘Ideaal is water besparen met diepspoel en toch nog naar de drol kunnen kijken’ ga ik verder. ‘Dat zou je kunnen bereiken door de hoek van het plateau te veranderen. Wellicht is er een hoek vast te stellen waarop een drol nog net blijft liggen. Door een schuiner plateau verandert ook de weerstand van de drol’.

‘Dus als er dan water tegenaan komt zal hij, of is een drol vrouwelijk, makkelijker wegspoelen’.

‘Ja’, zeg ik met een lichte zucht. ‘Nou, zo zit ik dan te fantaseren en mijmeren en dan ontstaan vanzelf ideeën. Vanmorgen op het toilet, daarna op de snelweg, later bij het zien van iemand zittend in een stoel, na een telefoontje en zelfs na jouw opmerking over de rubriek met ideeën’.

Ideeën genereren

‘Wat start dan zo’n ideeën stroom?’

‘Dat weet ik niet. Misschien zit het wel in mijn genen. Maar ik denk eigenlijk dat iedereen het kan of doet. Alleen stoppen de meeste mensen sneller. Het is vooral verwondering, interesse en aandacht. Veel mensen hebben dat waarschijnlijk niet bij alledaagse dingen. Of ze zien het bijzondere niet in het alledaagse, verwonderen zich niet en vragen zich niet af of iets niet anders kan’.

‘Daar kan ik me iets bij voorstellen’.

‘Een belangrijk ding bij ideeën krijgen is volgens mij dat je niet snel iets gek vindt. Ik zie dat veel mensen wel ideeën hebben, maar al tevreden zijn met het voor de hand liggende’.

‘Bij jou lijkt het haast vanzelf te gaan heb ik wel eens gemerkt’.

Topische vraagstelling

‘Dat is iets waar ik zelf ook wel eens bij stil sta. Het gaat inderdaad al lange tijd automatisch. Maar dat is toch begonnen met structuur. Ik heb in het verleden, zeker voor mijn werk, met methoden gewerkt om ideeën te genereren. Dat begon met de topische vraagstelling na het beschrijven van het probleem’.

‘Wat is dat, topische vraagstelling?’.

‘Heb ik je dat nooit verteld. Het is volgens mij bedacht door Alex Osborn, de vader van het brainstormen. Je stelt dan vragen als ‘wat gebeurt er als ik het probleem omdraai, groter maak, kleiner maak etc. Vroeger had ik dat lijstje bij de hand als ik naar een probleem moest kijken van een klant. Ik pas het nu ongemerkt toe’.

‘Leuk. Heb je dat lijstje nog ergens voor mij’.

‘Vast wel. Ik zoek het op’.

Meer informatie:

• De bovengenoemde toiletpot met helling zou er ook een kunnen zijn met een plateau. Bij het ontlasten ligt het vlak. Bij de waterspoeling beweegt het automatisch in een hellinghoek waardoor de drol weggelijdt.
• De topische vraagstelling is een handige techniek om mee te beginnen. Ik bleek er al over te hebben geschreven, met de lijst, in het bericht ‘een goed idee bedenken‘.
• Er zijn echter veel meer technieken. Zelf begon ik ooit met de boeken van Edward de Bono. In Engeland volgde ik begin jaren tachtig bij hem zijn ‘kleine denkcursus’, dat later als boek uitkwam.
• Onbevooroordeeld ontmoeten van veel verschillende mensen en lezen van diverse boeken en tijdschriften zijn absolute voorwaarden voor het krijgen en hebben van ideeën.