- René van Maarsseveen - https://renevanmaarsseveen.nl -

Koffie, wat zit daar nu in?

koffie daar zit wat in

In het bericht ‘mensen denken als insecten’ noem ik koffie. David Kennedy noemt het als voorbeeld van een natuurproduct waarin veel chemicaliën zitten. Maar welke? Dat staat niet op de verpakking. Dat soort informatie staat nooit op verpakkingen.

Als er verpakkingen zijn, zoals van koffie, appelmoes of mayonaise, staan daar alleen de toevoegingen op. Niet de chemische samenstelling van een koffieboon, appel of het ei uit de mayo.

Koffie

Er zijn periodes dat ik veel koffie drink. Bij elke bezoek, vooral zakelijk, krijg ik koffie. Gelukkig meestal aangeboden met wat alternatieven. Maar soms staat het er gewoon en is er geen keuze.

Ik merk dat ik zelf ambivalent ben in mijn gedachten over koffie. In ieder geval ben ik minder uitgesproken dan sommige vrienden en kennissen. De ene zweert bij koffie en drinkt het de gehele dag door, een ander drinkt twee of drie kopjes per dag en tenslotte zijn er die geen koffie drinken.

Goed of slecht

Van gezondheidsgoeroes wordt je niet wijzer over het gebruik ervan. Daar zie ik dezelfde wispelturigheid als bij mijn vrienden. Bij de ene goeroe kan koffie geen kwaad, de ander vertelt dat je het uit je leven moet bannen.

Zonder suiker en melk is het volgens de tabellen in ieder geval vrijwel calorieloos. Dat is de hoeveelheid koffie die ik drink mooi meegenomen. Maar calorieloos? Er zit toch van alles in? Het is niet slechts water met cafeïne. Er moet meer zitten in die boon en dus in onze koffie.

Water

Laat ik beginnen met water; het enige dat we zelf toevoegen aan de gemalen koffieboon. Water is vooral een super oplosmiddel. Het spoelt de smaken en oliën uit de koffieboon. Een goede kop koffie bestaat voor ongeveer 98,5 % uit water en 1,5% producten uit de koffieboon.

Koffie is een diureticum, een product dat de afgifte van vocht/water door de nieren bevordert. Het gevolg is een verhoogde productie van urine. Vooral gematigde en onervaren koffiedrinkers hebben daar last van; of zien het juist als een van de voordelen. Koffiejunkies hebben vaak een weerstand opgebouwd tegen de diuretische werking, die overigens vooral van de cafeïne komt.

Cafeïne

Het meest genoemde stofje in de koffieboon is cafeïne. Het is de belangrijkste reden dat er jaarlijks meer dan 8 miljard kilo koffiebonen worden geproduceerd. Cafeïne is een niet-zure stof die ook in andere producten voorkomt, zoals thee, energiedrankjes en chocolade. Het is licht giftig en psychoactief, zoals nicotine en cocaïne.

In zijn pure vorm is het een bitter, wit poeder, waarmee je insecten kunt doden. Verwerkt tot koffie blokkeert het bij ons neuroreceptoren die onze slaap bevorderen. Het houdt ons daardoor wakker. Dat is ook de reden dat het in energiedrankjes wordt gedaan.

Kinazuur

Van kinazuur krijgt koffie zijn licht zure smaak. Kinazuur werd in 1790 ontdekt door de apotheker Hoffman. Het komt voor in de koffieboon en in de bast van de Kinaboom. Kinazuur heeft een anti-griep component. De kinabast wordt daarom ook wel koortsschors genoemd. Het wordt door de farmaceutische industrie verwerkt in anti-griep producten, zoals Tamiflu. De bast wordt ook gebruikt om een drug te maken.

Putrescine

Het is de rot smakende en ruikende stof die ’s ochtends, als je wakker wordt, in je speeksel zit. Het wordt geproduceerd door E.colli bacteriën die aminozuren afbreken. Het bekendst is het echter als lijkenlucht in het vijfde stadium van de dood. Het is ook de stof die bedorven vlees giftig maakt. Putrescine zit van nature in de koffieboon. Het komt ook voor in sperma en je kunt het ruiken bij een vaginale infectie.

Acetylmethylcarbinol

Deze witte yoghurtachtige stof geeft koffie zijn rijke boterachtige (vettige) smaak. Het komt in natuurlijke vorm ook voor in bijvoorbeeld appels, broccoli, spuitjes en graansoorten. Het wordt door fabrikanten gebruikt als smaak- en geurstof en bij het maken van kunstmatige smaakstoffen. Het wordt aan boter toegevoegd om het zijn specifieke smaak te geven. Bij het maken van sigaretten is het één van de bijna 600 toevoegingen.

Dimethyldisulfide

Deze zwavelige stof ontstaat bij het roosteren van koffiebonen. Het zit ook in bier, wijn en kaas. Het heeft een uiengeur. Het is een van de stoffen die geur geeft aan onze poep.

3,5 Dicaffeoylquinic zuur

Dit is een antioxidant. In een laboratorium bleek bij meerdere testen met cellen, dat dit zuur cellen buitengewoon beschermt tegen schade door vrije radicalen. Koffie staat bekend als een goede bron van antioxidanten.

Trigonelline

Trigonelline komt in veel planten voor. Het is chemisch verwant met nicotinezuur. Een koffieboon bevat, bevat afhankelijk van de soort, ongeveer 0,3-1,2% Trigonelline (Arabica het meest). Bij het verbranden van de boon gaat een deel over in pyridinezuur en nicotinezuur.

Pyridinezuur geeft koffie zijn zoete, aardse smaak. In zijn pure vorm is pyridine schadelijk. De geringe, opgeloste hoeveelheid in koffie beschermt de tanden tegen bacteriën die cariës veroorzaken.

Nicotinezuur werd vroeger vitamine B-3 genoemd. Nicotinezuur heeft een belangrijke functie in ons lichaam; het speelt een rol bijvoorbeeld bij de energie- en eiwittenstofwisseling. Het zit in veel natuurproducten. Met een kop koffie krijg je 10% van de dagelijks benodigde hoeveelheid binnen. Met twee of drie espresso kunt de helft van je aanbevolen dagelijkse hoeveelheid te verschaffen.

2-ethylfenol

Deze stof veroorzaakt de teerachtige, medicinale geur in je mond als je ’s ochtends wakker wordt. Het is de stof die in feromonen zit die kakkerlakken aanmaken om elkaar op chemische wijze te waarschuwen voor gevaar.

Het is licht giftige stof, maar niet bij de geringe hoeveelheden die in koffie zitten. Volgens recent onderzoek voorkomt het dat storende zenuwprikkels van de hersenen de spieren bereiken. Daarmee zou het bijvoorbeeld spasmen kunnen verzwakken.

Zie ook: