Mark, een vriend uit Engeland, mailde me een youtube-filmpje van een zeemeermin. Het filmpje toonde een vage zwarte vlek dat een zeemeermin zou moeten zijn. Dat ik het als onbetrouwbaar moest afdoen was duidelijk.

Mijn interesse was echter even gewekt. Dus zocht ik naar meer youtube-filmpjes waarop een echte zeemeermin te zien zou zijn, wellicht zelfs meerdere.

Zeemeermin

De woorden meermin en zeemeermin leveren allerlei zwembadverhalen op. Ik gebruik ‘mermaid’ zoals in de mail van Mark. Dat is beter. Er verschijnen tientallen ‘bewijzen’ van het bestaan van meerminnen. De een nog mooier dan de ander… in elkaar geknutseld of gefaket.

Te huur

Op een Nederlandse site vind ik wel een leuke zeemeermin. Het filmpje toont een mooie vrouw die rondzwemt in een klein bassin tijdens de Arnhemse Kadedagen. Het is een attractie waarbij ik me afvraag hoe ze zo lang onder water kan blijven.

Natuurlijk is het filmpje gemonteerd en kan ze tussen de montages van scenes lucht halen, maar sommige scenes duren lang. De website waar je haar kunt huren geeft op mijn vraag natuurlijk geen antwoord.

Syndroom van de zeemeermin

Bij het woord syndroom zou ik over de droom van een zeeman kunnen berichten. De droom van de zeeman over de mooie sirenen die met hun gezang zijn hart deed overslaan. Ze horen bij de geschiedenis van de zeemeermin.

Het gaat hier echter over het syndroom van de zeemeermin. Die bestaat namelijk echt. Het is een ziekte die bekend staat als Sirenomelie. Een baby komt dan ter wereld met benen die met elkaar zijn vergroeid. De benen hangen daardoor als een zak van vet en weefsel aan het middel.

Overleven

Doordat er meestal meer afwijkingen zijn, vooral aan organen, overlijden de meeste zuigelingen met het syndroom kort na de geboorte. Het is gelukkig een zeldzame aandoening die in Nederland hooguit 2 keer per jaar voorkomt, want de kans is 1 op 100.000

Er zijn meerdere wetenschappelijke verslagen over gevallen van Sirenomelie. De meeste zijn vastgelegd door neonatologen, specialisten in de zorg van vroeggeboren zuigelingen. Dit onderdeel van de kindergeneeskunde probeert het syndroom steeds vroeger, voor de geboorte, te herkennen. De overlevingskans na de dood is immers nihil.

Shiloh Jade Pepin

Shiloh Jade Pepin

Toch zijn er enkele gevallen bekend waarbij de baby bleef leven. Shiloh Jade Pepin is daarvan wellicht de bekendste. Ze verscheen een maand voor haar overlijden in de Ophrah Winfrey show. Ze was toen al tien jaar.

Het meisje werd op 4 augustus 1999 geboren in het plaatsje Kennebunkport in de Verenigde Staten met het Syndroom van Zeemeermin. Haar onderste ledematen waren met elkaar vergroeid. Bijkomende problemen waren onder andere het ontbreken van een blaas, baarmoeder, endeldarm en vagina. Ze had slechts een kwart nier. Haar overlevingskansen waren klein. Maar ze bleef leven.

Nierprobleem

In haar tweede levensjaar werd een succesvolle niertransplantatie uitgevoerd om haar nier te ondersteunen. Haar eigen nier weigerde het jaar daarop. Er volgde dialyse. Op haar achtste werd een tweede niertransplantatie noodzakelijk.

Ze zat inmiddels op de basisschool en was, ondanks haar ziekte, een vrolijk kind. Ze lachte veel en vertelde in 2007, in de documentaire die over haar werd gemaakt, dat ze gelukkig was ondanks de problemen die haar ziekte met zich meebracht.

Operatie

Veel kinderen met het zeemeermin syndroom worden snel na de geboorte geopereerd, zelfs wanneer daardoor de levensverwachting nauwelijks toeneemt. Ten tijde van de opname van de documentaire speelde bij Shiloh, die nog niet was geopereerd, alsnog de vraag of een operatie haar situatie kon verbeteren.

Het zou een levensgevaarlijke operatie zijn. De operatie gaat niet door. Rond haar tiende krijgt ze ademhalingsproblemen. Ze overlijdt aan een longontsteking. De laatste zes maanden van haar leven zijn ook vastgelegd in een documentaire van TLC.

Documentaire uit 2007

Meer beeld en informatie:

• De documentaire over het laatste half jaar van Shiloh Jade Pepin staat in drie delen op youtube: deel een, deel twee en deel drie.
• Rapport over sirenomelia in een in vrouw uit Kameroen (2012, pdf) en een  Frans rapport  over hetzelfde geval (2014, pdf)
• Rapport over sirenomelia in een in drieling uit Nigeria (pdf)
• Algemeen artikel over sirenomelia
• Een wetenschappelijk verslag uit het tijdschrift Journal of Clinical Neonatology over sirenomelia en nog eentje uit dezelfde reeks (beide epub direct naar download-map)
• Filmpje op youtube over een aangespoelde meermin in Mexico en Belgie (fake), een overzicht van zes ‘real life’ mermaids en een filmpje over een zeemeermin op bijna 1 kilometer diepte bij Groenland