- René van Maarsseveen - https://renevanmaarsseveen.nl -

Annexatie en verkaveling

annexatie rondom Utrecht

Tijdens een haringparty vorige week vertelde een zakenrelatie dat hij op school zat in een parochiegemeente. Dat lag tussen Breukelen en Maarssen langs de Vecht, vertelde hij erbij. Door annexatie, verkaveling of door iets anders bestond dat gehucht niet meer.

Met enkele andere aanwezigen kregen we het over annexatie en verkaveling. Er waren mannen bij uit Jutphaas. Een deel zou nu Utrechter zijn geweest, een ander deel Nieuwegeiner. Ik had al eens gehoord dat door annexatie ook een inwoner van de huidige Utrechtse wijk Tuindorp in 1950 nog een Maartensdijker was.

Maartensdijk

Die gemeente was toen het grootst van Nederland. Het liep van de Kleine Singel, aan de rand van de oude stadsmuur van Utrecht tot Hilversum. Door annexatie liep de grootte geleidelijk terug. Eerst werd door annexatie in 1954 Tuindorp ingepikt. De grens van Maartensdijk kwam toen bij Blauwkapel te liggen. Dat was ook ooit een dorp dat Voordorp heette.

Daarna zakte de grenzen van de gemeente Maartensdijk verder terug. Nu is het niet eens meer een gemeente, maar slechts een onderdeel van de gemeente De Bilt. Annexatie en verkaveling is daarmee eigenlijk ook een verhaal van economische- en machtsveranderingen.

Annexatie en de bewoners

Sociaalpsychologisch is het natuurlijk interessant te zien hoe de inwoners zo’n annexatie ervaren. In het verleden was er altijd strijd tussen Maarssenaren en inwoners van Breukelen. Nu vallen ze samen onder de gemeente Stichtse Vecht. Als ik oude Maarssenaren tegenkomt, zoals op de haringparty, dan merk ik dat ze zich nog steeds Maarssenaren voelen en geen Stichtse Vechters.

Het lijkt me toch leuk eens te kijken wat er al te vinden is over de annexaties in het verleden, rondom Utrecht. Hoe de omgeving veranderde, wat de reden daarvoor was en hoe Utrecht geleidelijk groeide. En ik denk aan het bericht dat ik schreef voor Nieuws030. Dat heb ik hieronder nog maar eens ongewijzigd geplaatst.

Burgeroorlog met Zeist

Een vriend schrijft elke week een verhaaltje op een Nederlandse gedichten- en verhalensite. Dit keer vertelde hij daarin over een bezoek aan Ede. Zijn verhaal was niet relevant voor Nieuws030, ware het niet dat hij terloops meldde dat Ede de een na grootste gemeente van Nederland is.

De buurgemeente Veenendaal was een paar jaar klant van me, dus ik ken de omgeving daar. Ik wist dat Ede qua oppervlakte groot is, maar tweede van Nederland? Het kostte me weinig moeite te achterhalen dat ze ongeveer de tiende gemeente zijn met 318 vierkante kilometer.

Ongeveer. Want door de nog jaarlijks doorgaande annexaties van steden groeien gemeenten en kan de plek op het lijstje zo weer veranderen. Vanzelfsprekend ging ik kijken waar Utrecht op de lijst staat. Plaats 132, met een oppervlakte van 94,12 vierkante kilometer.

Utrecht

Daarmee staat Utrecht hoger dan Den Haag, dat met 81 km2 op plaats 154 staat bij het totaal van momenteel 391 gemeenten in Nederland staat. Maar we staan op behoorlijke afstand van de twee andere, qua inwonertal grootste gemeenten. Amsterdam staat op 47 met 165 km2 en Rotterdam op 32 met 208 km2

Mijn fantasie slaat op hol. Wat zou het leuk zijn als we groter worden en hoger komen dan Amsterdam. Wat nou als we Zeist annexeren. Den Haag en de notabelen in Zeist zullen dat tegenhouden, realiseer ik me. Dus moet het een vijandelijke overname worden. Annexeren zoals dat vroeger ging. Een grote machtige partij die de kleinere inlijft. We zouden een burgeroorlog met Zeist moeten ontketenen.

Bunnik

Ik moet bij mijn aanvalsplan direct aan de Uithof denken. Ik weet dat veel hoogleraren aan de Utrechtse universiteit in Zeist en Bunnik wonen. Beide gemeenten liggen tegen de Uithof.

De gemeente Bunnik valt echter af als te landelijk. Bunnik, Werkhoven en Odijk zijn net iets te veel platteland. De bewoners zijn daardoor wellicht wat stugger, overweeg ik. Bovendien is de oppervlakte van Bunnik 36 km2, waarmee ze op plaats 282 staat. Terwijl Zeist 12 km2 groter is. Dat zet net iets meer zoden aan de dijk, op weg naar 165+ km2.

Bosch en Duin

Bij een burgeroorlog met Zeist verwacht ik minder tegenstand van de bevolking. Dat is bij zo’n burgeroorlog meegenomen. De bewoners van Bosch en Duin waren denk ik altijd al tegen de annexatie met Zeist. De ‘captains of Industry’ en andere welgestelde bewoners van Bosch en Duin zouden, schat ik in, een annexatie met Utrecht op prijs stellen.

Ze zouden het zichzelf en hun internationale vrienden weer makkelijk maken als voorheen. In plaats van ‘ik woon in Bosch en Duin van gemeente Zeist bij Utrecht’ in het Frans, Duits of Engels, zouden ze kunnen volstaan met ‘ik woon in Utrecht’. Desnoods met de aanvulling ‘in de wijk Bosch en Duin’.

Internationale bekendheid

Die tweede opmerking zou echter wegvallen in de enthousiaste reactie van hun buitenlandse vrienden. Die iets uitroepen in de lijn van ‘Utrecht, ja historisch Utrecht, mooi mooi, fietsen, domtoren, Tour de France’.

Van de mensen uit Bosch en Duin verwacht ik dus weinig tegenstand in mijn voorbereiding van de burgeroorlog met Zeist. In hun slipstream zouden de ‘Would be Bosch en Duiners’ uit Den Dolder en Huis ter Heide waarschijnlijk ook geen problemen geven.

Nee, de meeste tegenstand verwacht ik van de bewoners van Griffensteyn, Brugakker en Nijenheim. Dat zou direct de eerste hobbel zijn bij de verovering van Zeist vanaf de Uithof. Een gevecht op de weilanden rond de Kouwenhovenselaan lijkt me daarbij geen optie. Het zal een verrassingsaanval moeten zijn in de wijk, wellicht ondersteund met drones.

Berusten

Ik loop naar mijn boekenkast om ‘The Art of War‘ van Sun Tzu er nog eens op na te slaan. Zijn ideeën vanuit het oude China lijken me beter aan te sluiten bij een burgeroorlog in deze tijd, dan de lessen uit de oorlogen van de afgelopen honderd jaar.

Bij de boekenkast aangekomen gaat de telefoon. Terug in de realiteit van alledag hoor ik de beslommeringen aan van een vriend. Als ik me na het gesprek omdraai ben ik mijn dagdroom vergeten. Of wellicht berust ik in het feit dat we als Utrechters genoegen moeten nemen met plaats 132.