Negatiefstrip met full-frame en crop sensor

Full-frame en crop – onzinnige vergelijking

Full-frame en crop kwamen de afgelopen dagen meerdere keren ter sprake. Bij bouwwerkzaamheden stond er ineens een man naast me die, mijn camera bekijkend, over full-frame begon. De zoon van een collega begon te vertellen over de voordelen van een crop-camera. Een oud-kantoorgenoot in Apeldoorn overweegt zijn crop-camera in te ruilen voor een full-frame.

In de gesprekken merk ik dat er vooral veel onjuistheden sluipen in argumenten. Want naast een feitelijke vergelijking tussen full-frame en crop is er vooral emotie. Daarom zei ik uiteindelijk tegen de oud-kantoorgenoot, ‘koop die Canon full-frame nu maar en stop met jezelf zo’n aankoop te verantwoorden. Je wilt dat ding hebben, wat voor argumenten je er ook voor verzint’.

Full-frame en crop

In feite begint en eindigt het verhaal over full-frame en crop bij de beeldsensor. Bij full-frame komt het beeldformaat overeen met die van analoge film voor een kleinbeeldcamera. Dat is dus 24 bij 36 mm. Bij een crop-camera is de sensor kleiner. Hoeveel kleiner, dat verschilt per fabrikant.

Canon hanteert een crop-factor van ongeveer 1,6 kleiner ten opzichte van full-frame. Dat betekent dat de sensor van hun crop-camera 36/1,6 = 22,5 mm breed is. Ongeveer, want het zijn afrondingen. Bovendien hebben de meeste fabrikanten meerdere sensoren die allemaal iets afwijken van elkaar.

Emoties

In feite is bovenstaande het enige verhaal over full-frame en crop. Daarna beginnen de emoties. De ene fotograaf vindt de voordelen van een full-frame camera opwegen tegen de nadelen van een crop. Maar een ander kan dezelfde voordelen van een full-frame juist een nadeel vinden en kiezen voor crop-camera.

Ik heb meegemaakt dat het daarbij niet eens uitmaakt wat iemand voor camera heeft. Een paar weken terug sprak ik iemand met een full-frame die vertelde dat hij liever met zijn crop-camera werkte. In gesprekken genoemde voor- en nadelen blijken vaak slechts persoonlijke voorkeuren. Met andere woorden, wat voor de ene persoon een voordeel is, vindt de ander een nadeel.

Voor- en nadelen

Een bijkomend probleem bij de gesprekken over full-frame en crop blijkt de camera. Het gesprek over de vergelijking gaat dan niet meer over de sensor. Eigenschappen van de camera worden er bijgehaald, zoals ISO-waarde, pixels en dergelijke. Maar dat staat los van de discussie over full-frame en crop.

Ter illustratie mag je kiezen tussen een Canon 1Ds full-frame van 10 megapixels en een Canon 750D crop-camera van 24 megapixels. Ik weet zeker dat er zowel mensen zijn die voor de ene kiezen als er mensen zijn die de andere willen.

Het tussenliggende verhaal over full-frame en crop moet dus over sensorfeiten gaan.

Een sensor

Een beeldsensor bestaat, evenals bij de analoge film, uit lichtgevoelig materiaal. Bij de digitale camera bestaat dat materiaal uit lichtreceptoren. Die vangen het licht op dat door de lens valt. Software in de camera vertaalt de elektrische impuls van die receptoren (in feite diodes) naar een beeld in pixels.

In het begin lukte het fabrikanten een x-aantal receptoren op een sensor te krijgen. Tegenwoordig zijn dat er rond de 25 miljoen. Hoewel Canon al een camera heeft, de Canon EOS 5D sr, die ruim 50 miljoen receptoren bevat.

Je kunt je voorstellen dat 25 miljoen receptoren op een full-frame sensor meer ruimte hebben dan op een kleinere gecropte sensor. Bij de nog kleinere sensor van een compactcamera of smartphone is er vanzelfsprekend nog minder ruimte.

Ruis

Bij de essentie van een sensor spreken we eigenlijk nog niet over pixels. Bij de sensor gaat het om receptoren (diodes en en elektrische stroompjes). Zitten die dichter op elkaar dan kunnen ze elkaar storen. Zie het als kleine kortsluitinkjes die bij het vertalen naar beeld tot oneffenheidjes leiden.

Die oneffenheidjes noemen we ruis. Je kunt dat goed zien wanneer je met een compactcamera of je smartphone een foto maakt bij weinig licht.

Techniek

Bij eenzelfde aantal receptoren zou je dus kunnen concluderen dat een full-frame sensor voordeel heeft boven een kleinere sensor. Omdat de receptoren minder dicht op elkaar staan.

Echter de techniek staat niet stil. Fabrikanten krijgen meer receptoren op een sensor. En het lukst ze daarbij ook de storing te verminderen. En wellicht andere sensor-probleempjes te verhelpen.

Die storingsverbetering zie je bijvoorbeeld bij het opkrikken van de gevoeligheid van de sensor. Een ISO 2400 geeft bij de huidige camera’s met meer receptoren, vaak minder ruis dan voorheen bij een camera met minder receptoren op de sensor.

Voor het overige

Andere argumenten dan bovenstaande zijn er niet. Je kunt aanvoeren dat de cropfactor effect heeft op de beeldhoek, de brandpuntsafstand en de lens.

Dat is inderdaad waar. Maar de gevolgen daarvan kun je zowel als voor- en als nadeel uitleggen.

Mijn invalshoek

Ik ken weinig mensn die zowel een full-frame als een crop-camera hebben. Over het algemeen heeft iemand een full-frame of een crop-camera. De keuze voor de een of de ander is vrijwel altijd genomen op basis van prijs en functie.

Heb je een camera dan is de vergelijking tussen full-frame en crop, buiten bovenstaande over de sensor, flauwekul. Het is alsof je in een personenauto rijd. Dan vind je het toch ook niet interessant te horen dat een vrachtwagen op diesel rijdt, meer dozen kan vervoeren etc. Je hebt een personenauto en geniet van de voordelen die je daarvan hebt. Als je een keertje veel dozen moet vervoeren huur je een vrachtwagen. Dat kan overigens met camera’s ook.

Meer informatie

Print deze pagina
Bovenstaand bericht is geschreven op 16 augustus 2017 door in de categorie 2017, Algemeen

Een willekeurig bericht

Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *