Vanzelfsprekend kreeg ik reacties op het bericht over full-frame en crop. Ik zal daarop hieronder reageren door iets te zeggen over scherptediepte en brandpunt.

In veel artikelen vind ik het uitgangspunt en daarmee de vergelijking tussen full-frame en crop onjuist. Ik kies daarom weer voor de andere invalshoek dan doorgaans in artikelen over full-frame en crop gebeurd. Eigenlijk in de lijn waar ik het vorige stuk mee afsloot.

Beeldhoek en brandpuntsafstand

Het gaat bij fotograferen immers om het onderwerp. Een fotograaf bepaalt hoe hij (of zij) dat in beeld wil brengen en kiest een compositie. Het maakt daarbij niet uit of hij een full-frame of crop-camera heeft. Afhankelijk van de compositie pak hij een objectief (in de volksmond een ‘lens’) met een bepaalde brandpuntsafstand en stelt zijn camera in.

Door het verschil in sensorgrootte tussen full-frame en crop zal hij bij eenzelfde compositie een verschillende lens moeten gebruiken. Diezelfde uitsnede zal immers bij een crop-camera op een kleinere sensor moeten komen.

Te gebruiken lens

Ik vind het niet relevant te weten dat iemand met een full-frame camera een 300 mm lens pakt om de gewenste foto te maken. Terwijl voor dezelfde foto (compositie/uitsnede) een fotograaf met een crop-camera een 200 mm lens gebruikt. Je hebt als fotograaf immers een bepaald soort camera en werkt daarmee, vergelijken heeft geen zin.

In de praktijk heeft dat lensverschil overigens te maken met de crop-factor. Maar dat is, volgens mij, alleen relevant voor de oude fotograaf die met analoge kleinbeeldcamera’s heeft gewerkt. En dan nog alleen voor degene die nu een crop-camera heeft. Hij of zij moet een vertaalslagje maken in zijn ervaring.

Bij analoge kleinbeeldfotografie was er bijvoorbeeld de vuistregel dat 135 mm een portretlens is. Voor de crop-camera zou dat nu een 85 mm zijn (brandpuntsafstand gedeeld door cropfactor = 135/1,6 = circa 85).

Scherptediepte

Het argument van scherptediepte dat soms wordt gegeven is, op basis van bovenstaande, vind ik even onzinnig. Stelregel is dat hoe verder je van het onderwerp staat, hoe meer scherptediepte je hebt.

Gaan we uit van twee fotografen die met hun eigen lenzen dezelfde compositie willen maken. De ene pakt zijn 300mm en de cropper zijn 200mm lens. Ze hebben dan globaal dezelfde scherptediepte, als ze hetzelfde diafragma en scherptepunt aanhouden. In de praktijk zal het scherptedieptegebied bij de crop-camera groter zijn. Hoeveel groter hangt af van het scherptepunt.

Een fotograaf met full-frame camera die een lens leent (bijv. een 200 mm lens) van een cropper moet dichter naar zijn onderwerp voor dezelfde compositie. Zijn scherptedieptegebied neemt daardoor iets af; afhankelijk van het scherptepunt (de focusafstand).

De discussie

Ik schreef dat de keuze voor een camera vrijwel altijd wordt gemaakt op prijs en functie. Bij dat laatste denk ik aan de professionele fotograaf. Uiteindelijk zal het echter vooral gaan over het niet kunnen of willen betalen van de duurdere camera, lenzen en accessoires.

Een full-frame camera is duurder, wellicht niet alleen vanwege de sensor. Het heeft ook vaak eenvoudig meer mogelijkheden. Een professionele lens voor een full-frame camera is duurder omdat het fijnere glas nauwkeuriger is geslepen etc. Je kunt ook voordeliger lenzen gebruiken, maar dan kies je toch voor een vlag op die bekende modderschuit (of andersom)

Buiten het feitelijke verschil tussen de sensoren is elke discussie irrelevant. En nogmaals, het gaat het om het onderwerp, de compositie en het belang dat met de foto is gediend. Dat laatste maakt vaak elke discussie overbodig, zoals we zien bij nieuwsfoto’s die met een smartphone zijn gemaakt.