De ontbrekende komma

Ontbrekende komma kost zuivelbedrijf miljoenen

Het verhaal van de ontbrekende komma begint met vijf vrachtwagenchauffeurs van zuivelfabrikant Oakhurst Dairy. Ze maakten al lange tijd weken van 50 tot 60 uur. Betaling van hun vele extra uren was echter onbespreekbaar.

Oakhurst beweerde dat er geen sprake kon zijn van overuren volgens de wet van de staat Maine. Daarin staat namelijk dat werknemers recht hebben op uitbetaling van overuren bij meer dan 40 uur werken per week, tenzij …

Ontbrekende komma

… hun werk betreft “het inblikken, verwerken, conserveren, bevriezen, drogen, vermarkten, opslaan, verpakken voor verzending of distributie van bederfelijke voedingsmiddelen.

Christopher O’Connor, Kevin O’Connor, James Cox, Michael Fraser en Robert McNally lieten zich door die wet en hun werkgever niet afschepen. Ze gingen op onderzoek uit.

Oxford komma

Enkele taalkundigen wezen de chauffeurs op het ontbreken in de wettekst van de Oxford komma. Het ontbreken ervan kan de betekenis van een zin ernstig beïnvloeden. Wat het dus deed bij die wettekst, volgens die taalkundigen.

Interpretatie

Door de ontbrekende komma zou je wettekst nu als volgt kunnen interpreteren:

Het betalen van overuren geldt niet voor werknemers die zich bezighouden met verpakken voor verzending en distributie.

De chauffeurs hielden zich echter niet bezig met verpakken. Dus klagen ze op 5 mei 2014 hun werkgever aan.

Ontbrekende komma geen verschil

Voor het onderscheid, waarvan volgens Oakhurst Dairy sprake is. zou er dus een komma moeten staan:

verpakken voor verzending, of distributie van bederfelijke voedingsmiddelen.

Oakhurst Dairy krijgt op 22 mei 2015 echter gelijk bij de plaatselijke kantonrechtbank. Die oordeelt dat het niet uitmaakt of er een komma staat of niet. Zij gaat ervan uit dat de wet van Maine twee afzonderlijke activiteiten wil vrijstellen van overuren. “Verpakken voor verzending” en “distributie”.

In beroep

De vijf chauffeurs, inmiddels ondersteund door 115 andere chauffeurs van Oakhurst, gaan daartegen in beroep.

Rechter David Barron van de arrondissementsrechtbank doet daarbij uitspraak. Hij stelt dat een Oxford komma de distributie, en daarmee het werk van de chauffeurs, duidelijk had gescheiden van het verpakken. In dat geval had Oakhurst ze dus geen overuren hoeven te betalen.

Zonder de komma is de zin echter dubbelzinnig, volgens hem. Hij stuurt de zaak op 13 maart 2017 terug naar de kantonrechter voor een beslissing.

Nog een taalargument

De advocaat van de chauffeurs, David Webbert, zegt dat zijn zaak niet alleen om de ontbrekende komma hoeft gaan. Er is namelijk ook een probleem bij het overeenkomend schrijven. Elementen in een zin die dezelfde functie hebben of idee willen uitdrukken, moeten grammaticaal overeenkomen.

De zin uit de wettekst bestaat uit werkwoorden, maar niet helemaal. Nogmaals de zin:

… tenzij hun werk betreft het inblikken, verwerken, conserveren, bevriezen, drogen, vermarkten, opslaan, verpakken voor verzending of distributie van bederfelijke voedingsmiddelen.

Wanneer bij het laatste deel echter twee activiteiten zouden zijn bedoeld zou consequent een het werkwoord distribueren moeten worden gebruikt:

verpakken voor verzending of distribueren van bederfelijke voedingsmiddelen.

Word vervolgd

De zaak ligt nu weer bij de kantonrechter. Inmiddels is berekend dat de eis Oakhurst Dairy ruim 10 miljoen dollar kan gaan kosten. De overuren van alle chauffeurs, die in dienst zijn of waren vanaf 2011, worden daarbij gecompenseerd.

De Oxford komma

Een definitie van de Oxford komma is: het is een komma die geplaatst wordt voor het laatste onderdeel van een opsomming. Dat is altijd voor en of of.

De Oxford komma is al heel lang onderwerp van discussie. Veel eerder dan de zaak met de ontbrekende komma tegen Oakhurst Dairy waren eer al voor- en tegenstanders. Een eindconclusie over het gebruik is er nog niet, in ieder geval niet in Engelstalige landen.

In Amerikaans Engels wordt eraan vast gehouden. Hoewel krantuitgevers er van af willen. De Engelsen zelf gebruiken hem liever niet. Alleen de uitgeverij van de Oxford Universiteit (Oxford University Press), waarvan de naam komt, blijft een groot voorstander.

Onze komma?

Wij gebruiken een komma om rust te brengen in een zin. Zoals een punt dat aan het eind van de zin doet. Daarnaast gebruiken we de komma in het Nederlands om de betekenis van een zin te sturen. Daarbij is vanzelfsprekend meer aandacht geboden bij het plaatsen van de komma dan bij het gebruik als rust.

Een Nederlander kan het volgende schrijven: ‘Ik ging met mijn vrienden, Jan en Piet, en Klaas naar het popconcert’. We begrijpen dan dat Jan en Piet vrienden van de ik-figuur zijn en dat Klaas ook mee ging, maar geen vriend is.

Wij begrijpen ook de zin ‘mijn vrienden zijn Jan, Piet en Klaas’ en plaatsen een komma in de opsomming. Ben je voorstander van de Oxford komma dan schrijf je ‘mijn vrienden zijn Jan, Piet, en Klaas’. En bij vier vrienden, schrijft de aanhanger van de Oxford komma ‘Jan, Piet, Klaas, en Henk’ . Waar wij dan slechts twee komma’s zouden schrijven.

In Nederland

In Nederland gebruiken we de Oxford komma niet of wordt op zijn minst aangeraden hem niet te gebruiken. Maar er zijn voorbeelden waar de Oxford komma ook in het Nederlands handig is. Bekijk de volgende twee zinnen eens:

‘Ik heb gebeld met oud-voetballers van Ajax, Wesley Sneijder en Jan Wouters’. en ‘Ik heb contact met straatschoffies, Mark Rutte en Donald Trump’.

In de eerste zin worden de twee namen waarschijnlijk herkend als opsomming van de twee oud-voetballers. Maar evengoed had de zin een gelijke strekking kunnen hebben als de tweede zin. Daarvan is de strekking dat er ‘contact is met straatschoffies’, die niet met name worden genoemd en dat er ook contact is met Mark Rutte en Donald Trump.

Bij die laatste zin komt de Oxford komma van pas. De zin wordt dan ‘ik heb contact met straatschoffies, Mark Rutte, en Donald Trump’. In het algemeen wordt echter geadviseerd zo’n zin te herschrijven. Bijvoorbeeld naar ‘naast contact met straatschoffies, heb ik contact met Mark Rutte en Donald Trump’.

De stukken:

  • Uitspraak van de kantonrechter op 22 mei 2015 (pdf)
  • Kennisgeving en oproep aan chauffeurs door de advocaat van de eisers, David Webbert (pdf)
  • Uitspraak en terugverwijzing door arrondissementsrechter op 13 maart 2017 (pdf)

Zie ook: Carol Highsmith en de miljardenclaim

Print deze pagina
Bovenstaand bericht is geschreven op 24 augustus 2017 door in de categorie 2017, Algemeen

Een willekeurig bericht

Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *