Het gesprek over wijn in het verleden begint als ik met enkele vrienden praat over vroeger. In enkele gevallen is vroeger daarbij onze jeugd, in andere gevallen gaat het terug tot ver voor onze jaartelling.

Yoghurt

Ik zeg bijvoorbeeld dat ik onze huidige yoghurt lang zo lekker niet meer vind als vroeger. Wellicht is de productie door de fabrikanten al talrijke keren aangepast. Tegenwoordig vind ik het vooral een waterig sapje. Tenzij je, zoals ik, bent overgestapt op Griekse yoghurt. Maar zelfs daarbij zijn er verschillen.

Artikel 8 warenwetbesluit Yoghurt (klik voor vergroting)

Een van de aanwezigen zegt dat fabrikanten de bacteriën, waarmee yoghurt wordt gemaakt, er tegenwoordig uithalen. Maar dat is onzin.

Wettelijk mag yoghurt alleen zo heten wanneer er een groot aantal levende bacteriën in zitten. Vroeger werd in het warenwetbesluit Zuivel nog een percentage genoemd; een groot aantal is wat vaag.

Alcolholgebruik

Daarna gaat het over alcohol. Het blijft ook daarbij interessant te kijken naar vroeger. In allerlei populaire gezondheidsartikelen doen dat immers zowel vriend als vijand van alcoholgebruik. Zonder voor een van beide richtingen te kiezen is het leuk te kijken naar bijvoorbeeld wijn in het verleden.

In de oudheid werd al wijn gedronken. Maar was dat dezelfde wijn die wij nu drinken? Volgens archeologen en wetenschappers die er onderzoek deden is het antwoord ontkennend.

Wijn in het verleden

In de oudheid, maar wellicht zelfs tot in de middeleeuwen, leidde het drinken van een klein beetje wijn al tot dronkenschap en een bedwelmende roes. Dat gebeurde echter terwijl de wijn was verdund met water. Een stevige wijn kon daarbij bestaan uit een deel wijn en twintig delen water.

Wijn werd toen op ongeveer dezelfde manier gemaakt als tegenwoordig. Volgens sommige wetenschappers komt de snelle dronkenschap en roes doordat met open vaten werd gewerkt. Hierdoor neigde de wijn naar azijn.

Azijn en drugs

Deze azijnvorming maakte de wijn langer houdbaar. Hierdoor kon de wijn worden gebotteld, vervoerd en voor maanden of jaren worden bewaard. De azijnvorming bij het productieproces werd ook gebruikt om kruiden, specerijen en drugs toe te kunnen voegen.

Gedroogde drugs in de vorm van werkzame stoffen uit plantenextracten. Dit zou de snel bedwelmende werking verklaren. De drugs, kruiden en specerijen werden in het vat gedaan, nadat het verdunnende water aan de wijn was toegevoegd.

Vroeger

‘Zo zie je maar dat je niet direct huidige zaken op vroeger kunt projecteren’, reageert Willem. ‘We roepen zo snel dat iets vroeger beter of slechter was, maar realiseren ons te weinig dat het vooral vaak anders was’.

Zie ook: ‘Zelf wijn maken‘ en ‘wijnliedjes‘