
Dinner for One – een Duitse traditie
Aankomend weekend wordt Dinner for One (Diner voor een persoon) weer op verschillende Duitse zenders uitgezonden. Op 8 mei 1963 leek het toneelstuk van de Britse toneelschrijver Lauri Wylie nog een eenmalige uitzending. Het werd een jaarlijkse traditie.
Er is in de afgelopen tientallen jaren veel onvolledige of onjuiste informatie rondom het stuk ontstaan. Vooral door het ergerlijke van elkaar overschrijven, zonder zelf iets te onderzoeken. Een poging de geschiedschrijving enigszins te herstellen.
Dinner for One
Lauri Wylie schreef Dinner for One begin jaren twintig van de vorige eeuw. Het was als sketch onderdeel in een revue van zijn broer Julian die theaterproducent was. Over de familie later meer. Het onderdeel Diner for One werd in die tijd waarschijnlijk uitgevoerd door Bobby Howes en Binnie Hale.
Freddie Frinton, de acteur in de televisieversie van Diner for One, zag de sketch voor het eerst in 1954. Volgens zijn familie was hij direct enorm onder de indruk. Hij was bekend geworden als acteur die vooral goed dronken personen kon spelen. De sketch leek op zijn lijf geschreven.
Theaterprogramma
Frinton nam Diner for One direct op in zijn lopende theaterprogramma, waarmee hij in 1949 in Blackpool was begonnen. Voor het gebruik van de sketch betaalde hij een vergoeding aan Lauri Wylie. Na diens dood, zo werd daarbij volgens Frinton afgesproken, zouden de auteursrechten automatisch naar hem overgaan.
In het theaterseizoen 1954/55 speelde Frinton Dinner for One als onderdeel van de ‘Starlight Rendevous’ van Edward Kent in The Jersey Opera House. Frinton wisselde daarbij regelmatig van tegenspeelster. Hij begon met Stella Moray. Zij werd vervangen door Audrey Maye, die daarna een regelmatige tegenspeelster en de bekendste vertolkster zou worden in het theater.
Televisie
Freddie Frinton vroeg Audrey Maye ook zijn tegenspeelster te zijn bij uitvoeringen in andere plaatsen. Door contractuele verplichtingen en persoonlijke omstandigheden wilde ze dat niet. Maar ze stelde Frinton voor haar moeder te vragen, de theaterveteraan May Warden. Zij bleek uiteindelijk een vaste tegenspeelster.
In 1962 zagen de Duitse acteur en tv-persoonlijkheid Peter Frankenfeld en regisseur Heinz Dunkhase de sketch Dinner for One in Blackpool. Ze vroegen Frinton en Warden voor een televisieopname van het stuk naar Duitsland te komen. Vooral daarna sluipen er onjuistheden in de geschiedschrijving.
Opnamedagen en het berenvel
De acteurs vliegen op 8 maart 1963 naar Hamburg. Daar voeren ze de sketch op in de TV-show ‘Guten Abend’ van Frankenfeld. Volgens de NDR gaat in de TV-show aan de sketch een inleiding door Heinz Piper vooraf. De ook voor de sketch profetische zin ‘The same procedure as every year’ wordt daarbij door Piper verkeerd uitgesproken (hij zegt ‘than every year’).
Voor de sketch ligt een ijsbeervel klaar in de studio. Frinton wil echter alleen zijn eigen tijgervel gebruiken. Hij heeft het struikelen zo goed ingestudeerd, dat hij daarbij volledig afhankelijk is van de hoogte van de dierenkop.
Meerdere opnamen
Een kleine twee maanden later zijn de acteurs weer terug in Hamburg. Van 30 april tot 4 mei 1963 wordt Dinner for One opnieuw opgenomen in Studio B in de wijk Lokstedt. Dit keer zonder publiek.
Op 8 juli 1963 spelen Frinton en Warden Dinner for One in het Theater am Besenbinderhof in Hamburg. De opname hiervan, met een inleiding door Heinz Piper, is de zogenaamde lange versie. Het publiek bestaat uit theater-medewerkers en personeel van NDR.
De Zwitserse televisie neemt, onder regie van Franco Marazzi, in diezelfde periode haar eigen versie op.
Uitzending
De bedoeling was de sketch een keer uit te zenden. Dat gebeurde volgens de NDR op 8 mei 1963, dus al voor de opname in het Theater am Besenbinderhof. Daarna wordt de sketch af en toe uitgezonden op verschillende regionale kanalen.
Op 31 december 1972 gebruikt NDR een van de Dinner for One opnames als vulling in hun oudejaarsprogrammering. De Duitse kijker toont zich enthousiast. De daarop volgende jaren is de sketch vast onderdeel tijdens het Oudejaar. Niet alleen bij NDR, de regionale omroep die zich op Noord-Duitsland richt. Geleidelijk is het ook te zien bij de andere regionale Duitse omroepen.
Dinner for One is populair in Duitsland. Het staat in het Guiness Book of Records als meest uitgezonde TV-show. De Duitse uitzending is nooit nagesynchroniseerd.
Andere landen
Na 1972 zenden ook andere landen het Dinner for One filmpje met Frinton en Warden uit. In Scandinavische landen krijgt het de grootste populariteit. Het is daar ook een kleine traditie geworden.
In Nederland vindt het TV-publiek het ook een leuke sketch. Al in 1975 wordt een versie met Joop Doderer en Tineke van Leer uitgezonden in het programma ‘Een mens wil …’ van Mies Bouwman.
In Engelstalige landen slaat het niet aan. Met name over Engeland zijn, over de reden voor het daar niet populair worden van de sketch, meerdere sociologische verhandelingen geschreven. In Amerika zenden verschillende omroepen Dinner for One af en toe uit tussen 1970 en 1980. De korte zwartwit-versie is daar de afgelopen jaren wel populairder geworden dankzij het delen van de Youtube-link op Facebook.
Auteursrechten
Frinton en Walden kregen 4150 DM voor hun uitvoering bij de NDR. Daarvan ging 662 DM naar de Duitse belastingdienst. Afspraken over betaling bij heruitzending werden niet gemaakt. Aan een vergoeding voor de auteur werd niet gedacht.
Een paar jaar geleden vroeg een Duitse advocaat zich af of het door de NDR allemaal wel netjes was geregeld. Volgens hem was er een buitengewoon onevenwichtig verschil tussen prestatie en rendement. De NDR laat zich immers ieder jaar uitzendrechten betalen. En er is ook een DVD met de sketch in de verkoop.
Overleden
Alle betrokkenen zijn inmiddels overleden. Een claim zou dus moeten komen van de erfgenamen. Freddie Frinton overleed in 1968, enkele weken voor de NDR nieuwe opnamen van Dinner for One met hem wilde opnemen. Hij had vier kinderen. May Warden overleed in 1978 en had ook vier kinderen. Waaronder dus Audrey Maye.
Freddie Frinton beweerde dat hij een regeling had met Lauri Wylie over de auteursrechten. Die zouden naar hem zijn overgaan na het overlijden van Wylie. Documenten zijn er echter niet. En Wylie was al overleden toen Frinton het stuk in 1954 voor het eerst zag.
Toneelgezelschappen
Er zijn inmiddels honderden parodieën en varianten gemaakt op de sketch. Naast wellicht interessant voor auteursrechten advocaten heeft dat nu een bonte verzameling filmpjes, toneelstukken en verhalen opgeleverd.
Een veel aangehaald voorbeeld van een toneelversie in Nederland is de jaarlijkse uitvoering onder regie van Guusje Eijbers met wisselende bezetting. Het werd al gespeeld door onder andere de duo’s Kees Prins en Olga Zuiderhoek, Jeroen van Koningsbruggen en Michiel Varga en door Martin van Waardenberg en John Buijsman. In Nederland zijn er ook weer meerdere uitvoeringen door andere theatergezelschappen, bijvoorbeeld in Slot Zeist.
Een parodie is het filmpje van Udo Eling. Hij plakte de hoofden van Angela Merkel en Nicolas Sarkozy op die van Frinton en Warden.
En er is ook als goede poging een verhaal te maken over de (bijna) werkelijke geschiedenis achter het diner. Daarin zou Wylie het verhaal hebben gemaakt naar aanleiding van een Engelse anekdote. Die handelt over de weduwe Hertogin Sophie Gotha-Altenburg (1776-1870). Zij viert in 1811 haar verjaardag. Nou ja, de rest van de geschiedenis is bekend.
Uitzending en opnamen
De NDR zendt Dinner for One dit jaar meerdere keren uit op Oudjaarsdag. Andere regionale Duitse zender houden het bij eenmalig of ook enkele uitzendingen.
De opnamen en enkele varianten op een rijtje:
- De lange versie met een inleiding door Heinz Piper.
- Later werd hiervan een ingekleurde versie gemaakt (let op, alleen de begintitels zijn zwart wit)
- Een versie zonder de inleiding.
- Joop Doderer en Tineke van Leer in hun versie
- De versie met Angela Merkel en Nicolas Sarkozy
- Een uitvoering van Volkstheater uit Frankfurt
- Netflix kwam voor Duitsland, Zwitersland en Oostenrijk met een eigen versie
- Er is zelfs een LEGO-versie
Vorige en volgende berichten
« Ouder: Bitcoins, blockchain en de toekomstNieuwer: Lauri Wylie – schrijver van Dinner for One »Een willekeurig bericht
Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.