Drie keer in mijn leven volgde ik een cursus snellezen. Snellezen heeft voordelen. Wanneer je twee keer sneller leest doe je over een rapport immers een half uur in plaats van een uur. Bij romans en ontspannende lectuur kun je, als je dat wilt, rustig aan doen.

Mijn leessnelheid ligt nu ruim boven het gemiddelde van ongeveer 225 woorden per minuut. Bovendien leerde ik een aantal leesvaardigheden waardoor ik bepaalde teksten ook anders lees. Daarbij kijk je bijvoorbeeld vooraf naar de informatiewens. Het hoort niet echt bij snellezen, maar het versnelt wel de tijd die je aan een boek, rapport of andere tekst besteedt.

Snellezen

Ik kan je nu al zeggen dat jij (ja  jij, de lezer van deze tekst) waarschijnlijk hooguit je leessnelheid kunt verdubbelen. Meer zit er niet in. Snelheden van wereldkampioenen snellezen als Anne Jones, Howard Berg en Sean Adam, rond de  4000 woorden per minuut, moet je vergeten.

Maar zelfs iets meer dan verdubbelen gaat je niet lukken, ondanks de beloftes van trainers in snellezen. Daar zijn meerdere redenen voor te geven.

Voorlezen

Een belangrijke reden is dat we verkeerd hebben leren lezen. De nog steeds gebruikte methode om te leren lezen is funest voor snellezen. We leren namelijk woordjes. Woordje voor woordje leren we zinnen lezen. Op de basisschool lezen we eerst hardop. Later doen we het in ons hoofd. We zijn onszelf daarbij aan het voorlezen.

Voorlezen gaat traag. Sean Adam en andere snelle lezers lezen zichzelf niet voor. Zij hebben hun hersenen getraind in een keer een tekst op te nemen. Bij sommige technieken alsof ze er een foto van hebben gemaakt. Andere technieken werken op een met andere manier, maar van voorlezen is daarbij geen sprake.

Begrip en je hersenen

Kun je bij snellezen een tekst nog wel goed opnemen. Met andere woorden, kun je begrijpen waar een tekst over gaat en vragen over de tekst beantwoorden. Ja, bij snellezen is dat begrip zelfs veel beter dan bij ‘voorlezen’.

Dat komt doordat je bij snellezen je hersenen beter gebruikt. Je hersenen zijn altijd actief. Stel dat je hersenen 1000 dingen per minuut kunnen doen. Wanneer je 300 woorden per minuut leest dan gaan je hersenen zich vervelen. Ongemerkt leiden ze je af. Terwijl je leest laten ze je denken aan het feest waar je naar toe moet, twijfelen over de tekst die je aan het lezen ben of, erger nog, de kamer rondkijken.

Bij sneller lezen zet je de volledige capaciteit van je hersenen in. Ze vervelen zich niet en ze leiden je niet af. Bij snellezen richt je je volledig op de tekst, waardoor het begrip toeneemt.

Trainen

Een andere reden dat je niet sneller zult gaan lezen, dan hooguit een verdubbeling, is je luiheid. Om sneller te lezen dan 450 woorden per minuut, ongeveer de maximale voorleessnelheid in je hoofd, moet je trainen. Als je niet blijft trainen, na het leren van de snellees-technieken, loopt je snelheid razendsnel terug.

Ik moet daarbij denken aan Ronaldo, volgens velen de beste voetballer ter wereld. Met een ijzeren discipline traint hij bijna dagelijks zijn techniek. Wanneer de officiële training voorbij is en zijn collega’s de kleedkamers opzoeken, gaat hij nog even voor zichzelf op onderdelen trainen. Nog even honderd keer vanuit een bepaalde positie een vrije trap op het doel nemen. Hij is dus niet zo maar de beste.

Je leessnelheid verdubbelen

Vergeet het dus dat je een virtuoos snellezer zult worden. Maar je kunt wel eenvoudig je leessnelheid verdubbelen. Dat doe je met een methode die we al van nature kennen. Want veel kinderen beginnen zo te lezen. Maar het wordt ze, in ieder geval in mijn lagere schooltijd, verboden.

Het is lezen met de meelezende wijsvinger. Houd je wijsvinger onder het woord dat je leest en laat het meebewegen met je leessnelheid. Draai het nu om en laat je wijsvinger het leestempo bepalen. Je kunt dit geleidelijk verhogen naar een snelheid die je prettig vindt. Al snel zit je op een snelheid die beduidend hoger ligt dan je oorspronkelijke snelheid.

Aanvullende informatie:

• De wijsvingermethode moet je vanzelfsprekend ook ‘trainen’, oftewel bewust uitvoeren. Elke keer dat je een tekst snel wilt lezen even tegen jezelf zeggen dat je je wijsvinger het tempo laat bepalen.
• In plaats van je wijsvinger kun je ook, beter zelfs, een stillo of achterkant van een potlood gebruiken.
• De vraag welke andere leren-lezen-methode je kunt gebruiken, zonder voorlezen, kan ik niet beantwoorden. Kijk eens op wiki.

Zie ook bericht ‘Website-vormgeving‘