‘René, weet jij of je kunt zweten van de kou?’, vraagt Moniek als ik langs haar loop richting de koffieautomaat. Ik ben bij een klant waar ik min of meer kind aan huis ben. ‘Je hoort bij het meubilair’, zegt de eigenaar van het bedrijf regelmatig. Moniek is met een collega in gesprek als ik langs kom.

‘Jij weet nogal veel’, gaat ze verder, ‘kun je zweten van de kou? Koudzweet’.

‘Ja, dat lijkt me wel. Je lichaam wil op 37 graden blijven. Dus als het te warm is transpireer je om kouder te worden en als het koud is om warmer te worden. Hoe het precies werkt weet ik niet. Maar het heet geen koudzweet. Dat is hetzelfde als angstzweet’.

‘Zie je wel’, zegt Moniek tegen de collega. Ik weet niet of het op mijn kennis slaat of op een bewering die Moniek eerder deed over zweten van de kou.

Zweten van de kou

Terug op mijn plekje bij de klant zoek ik toch even op of je kan zweten van de kou. Bij kou verlaagt je lichaamstemperatuur. Daardoor vernauwen Je bloedvaten en je spieren kunnen gaan samentrekken. Je lichaamstemperatuur stijgt door die spieractiviteit.

Het verschil in lichaamstemperatuur en de koude omgeving vergroot de warmteafgifte van je lichaam. Dat gebeurt onder andere door de productie van zweet.

Zweetklieren

Ik kijk nog even verder naar transpireren en zweten. Op Wikipedia staat het helder uitgelegd. Dat ga ik hier dus niet herhalen. Ik zie dat ook dat er diverse aandoeningen zijn rondom zweten. Er zijn mensen die te veel zweten, maar dat wisten we al. Maar er blijken ook mensen te zijn die te weinig of helemaal niet zweten.

Andere aandoeningen zijn verstopte zweetklieren, niet goed verwijderen van zout uit het zweet en gekleurd zweet. Gekleurd zweet? Dat is een nieuwe markt voor wasmiddelfabrikanten. Naast wasmiddel voor bonte, witte en zwarte was een aparte voor kleding van mensen met gekleurd zweet. Of kan dat gewoon bij de bonte?

Op de website van Rexona staan ook talrijke feiten over zweten.

Heilig zweet

Een tijdje terug schreef ik over het Canon van Utrechtse schrijvers. Was ik toen ook niet een gedicht tegengekomen van Martinus Nijhoff over zweten? Inderdaad het gedicht ‘Het zwetende beeld’ over een zwetende Maria bij de zondagsmis.

Het zwetende beeld

Op zekere Zondagmorgen
bij ’t zingen van de mis,
begon het beeld van Maria
te zweten in haar nis.

Zweet gutste van het voorhoofd,
zweet parelde als dauw
langs wangen, hals en handen
van Onze Lieve Vrouw.

Ijlings, van alle kanten,
kwamen, ten zeerste ontsteld,
vrouwen, om ’t beeld te wissen,
met doeken toegesneld.

Een mens was in ons midden
die men de simpele heet.
Verneemt, riep hij, de reden
waarom Maria zweet.

Het is voorwaar geen wonder!
Jezus, het zwaard ontbloot,
wil de wereld verdelgen
om onze zonden groot.

Zij echter, vol genade,
belet hem toe te slaan.
Hield zij zijn arm niet tegen,
de wereld was vergaan.

Zo sprak hij, en wij, ziende
de wereld als zij is,
bekruisten ons voor Maria’s
zwetende beeltenis.