- René van Maarsseveen - https://renevanmaarsseveen.nl -

Wasabi is gezond en verlengt je levensverwachting

Wasabi is gezond

In de Australische Science Illustrated van afgelopen april las ik ‘Japanse wasabi verlengt je levensverwachting met minstens 15 jaar’. Dat klonk te mooi om waar te zijn. En dat was het natuurlijk ook.

Maar ik ben gek op wasasi-pinda’s. Dus ik bleef nog even hangen in de onderzoeken. En verdomd, daar bleek weer hetzelfde probleem op te doeken dat ik eerder zag bij onder andere kaneel. We worden belazerd.

Onderzoek

Bij kaneel bleken de onderzoeken te worden gedaan met origineel kaneel. Journalisten namen de conclusies klakkeloos over. Maar ze vergaten te vertellen, of wisten het niet, dat wij in het Westen nauwelijks originele kaneel kopen.

Met Wasabi is het erger. Daar blijken zelfs wetenschappers het soms door elkaar te halen. Het wordt dan niet duidelijk welke ze gebruikten, de originele of …

Wasabi geschiedenis

Uit archeologische opgravingen blijkt dat de Japanners al in de Jomon-periode, tussen 1400 en 400 v Christus, wasabi aten. Ze hadden ontdekt dat de kleine wortel in het stromende water meerdere medicinale voordelen heeft. In die tijd voornamelijk ontwormen, denk aan lintworm, en steriliseren, als in antibacterieel.

Archeologen vonden in een grot bij het dorp Asuka Mura, de toenmalige hoofdstad van Japan, ook een plankje uit de 7e eeuw. Het duidde op het bestaan van een oude kruidentuin. De Kanji-tekens op het plankje verwijzen naar de wortelplant.

Utogi en gember van de berg

Het cultiveren van wasabi duurde daarna nog tot ruim 400 jaar geleden. Waarschijnlijk gebeurde dat het eerst in Utogi, een bergdorp aan de rivier de Abe. Een dorpsbewoner nam rond 1600 de wilde planten mee vanaf de bron van de rivier en herplantte ze in het dorp. De wortels begonnen weer te groeien. Andere dorpelingen gingen het daarna ook planten. Het eerste veldje bestaat nog altijd in Utogi.

Dorpelingen tonen hun plant in 1607 aan de gepensioneerde shogun Tokugawa Leyasy. Hij geniet van de smaak en ziet overeenkomsten met de wilde gember (asarum caulescens). De legerleider gebruikt de Kanji-tekens voor berg en asarum (gember van de berg) om de wasabi aan te duiden.

Populair dankzij sushi

Wasabi werd populair in Japan met de ontwikkeling van sushi. Eeuwenlang maakten Japanners sushi door een fermentatie die drie maanden duurde. In 1780 vond iemand een methode uit om sushi in een nacht te vergisten. Kort na deze uitvinding verscheen rond de plaats Shzuoka een ongegist type sushi. Deze maakte men van verse vis uit de Baai van Tokio.

De wortel bleek een ideale smaakmaker om de geur van rauwe vis tegen te gaan. De hete dampen van het kruid prikkelde de neus, verhoogde de eetlust en voorkwam voedselvergiftiging. Het kreeg in die tijd vrij snel andere toepassingen, bijvoorbeeld voor het kruiden van noedels.

Wasabi Japanica (Matsumura)

De originele plant waar het hierboven steeds over ging heet Eutrema Japanicum. De wortelstok van de plant wordt gebruikt om wasabi van te maken. Die heet Wasabi Japanica (Matsumura), wat ook wel als synoniem wordt gebruikt voor de plant.

Wij zeggen vaak dat het gelijk is aan mierikswortel. Dat klopt gedeeltelijk. Want de wasabi in het westen is gemaakt van mierikswortel. Daar wordt mosterdzaad aan toegevoegd en enkele andere producten, soms radijs en altijd E-nummerproducten. Maar het is dus niet de originele.

Familie en verschillen

Beide behoren tot de familie van de kruisbloemen (Brassicaceae). Er zijn verder echter belangrijke en grote verschillen. Wasabi behoort tot het geslacht Eutrema, mieriks(wortel) tot die van de Armoracia.

Mierikswortel heeft een lange eetbare wortel, terwijl wasabi een dunne, korte, niet eetbare wortel heeft. Mierikswortel heeft geen wortelstok. Terwijl de echte originele Japanica een wortelstok heeft, eigenlijk een gezwollen stengel, die iets boven de grond groeit.

De scherpte van de wortel van mierik en de wortelstok van de wasibiplant is vrijwel gelijk. De smaak verschilt echter. Het origineel heeft een frisse complexe smaak en een zoete nasmaak. De scherpte verdwijnt snel, al na circa 15 seconden.

Goedkope alternatieven

In de loop van de vorige eeuw komen er enkele problemen naar boven rondom Wasabi Japanica. Het verbouwen bijvoorbeeld is heel bewerkelijk. De productie van een plant duurt ongeveer twee jaar. In de tussentijd is het gevoelig voor onder andere weersomstandigheden. Er is op een gegeven moment te weinig opbrengst om aan de vraag te voldoen. Daarom gaat men op zoek naar alternatieven.

Die wordt dus gevonden in de mierikswortel. Het is makkelijker te verbouwen, veel goedkoper te verwerken en het heeft hetzelfde scherpte effect. Maar het is dus wel een ander product.

Minder producenten

Een ander probleem in Japan is de daling van wasabi verbouwende boerderijen. Die loopt snel terug. Het zijn vooral kleinschalige bedrijven die bovendien in de buurt van een waterbron, liefst in de buurt van een bergstroom, moeten liggen. Zelfs de grootste boerderij in Japan is met 0,6 hectare te klein om voor subsidie in aanmerking te komen. In het oorspronkelijk wasabi-gebied, rond Utogi, beheren de ongeveer 160 boeren samen ongeveer 15 hectare.

Om aan de vraag te voldoen gaat Japan rond 1970 verse Wasabi Japanica importeren uit China en Taiwan.

Tweede Wereldoorlog

Japan maakt de originele producten voor zowel de eigen markt als voor export naar het nabije buitenland. Het namaakproduct noemen ze Westerse Wasabi (seiyo wasabi). Dit doet ze deels om te misleiden. Japanneer beschouwen Wasabi namelijk als nationaal erfgoed en dat willen ze beschermen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog nemen geallieerden het namaakproduct mee naar hun eigen land. Het poeder wordt populair. Seiyo valt van de volledige naam en het product wordt als origineel verkocht. Het onderscheid verdwijnt uit het zicht en de verwarring is compleet.

Namaak wasabi

Namaak wasabi is dus gemaakt van mierikswortel met mosterd en andere ingrediënten. Er zijn bijna 100 verschillende samenstellingen bekend. Daarbij kunnen mierikswortel en mosterd de hoofdbestanddelen zijn, aangevuld met conserveringsmiddelen en andere E-producten.

Maar er kunnen ook meer hoofdbestanddelen zijn, bijvoorbeeld maïszetmeel en rijspoeder. Zie de lijst met producten hieronder.

Wetenschappelijk onderzoek

Er zijn onderzoeken gedaan naar de geneeskrachtige waarden en voordelen van zowel Wasabi Japanica als mierikswortel. Beide hebben overeenkomende en verschillende gunstige eigenschappen. Maar wasabi van mierikswortel is gelijk aan geen van beide. Dat is immers aangevuld met andere ingrediënten.

Het is dus evenals bij kaneel belangrijk te ontdekken of een wetenschapper onderzoek heeft gedaan naar Wasabi Japanica (Matsumura), mierikswortel of westerse wasabi.

Dat je met wasabi, welke dan ook, je levensverwachting met 15 jaar kunt verlengen is echter onzin.

Meer informatie