Erik en ik weten van elkaar dat we de groene lamp prachtig vinden. Afgelopen week was ik bij Erik. Enthousiast toonde hij de groene lamp die op een zijtafel stond. Hij had hem via eBay gevonden. Niet het alleroudste type, maar wel een origineel model 8734.

De groene lamp

De groene lamp van Erik moet nog worden gerestaureerd. Het is wat gehavend. De originele plaatjes zitten er nog wel op, dat is belangrijk. En hij betaalde er 300 euro voor, wat op zich een redelijke prijs is.

Zelf hoef ik niet per se een originele. Er zijn tegenwoordig heel mooie kopieën. Dat is mooier dan alle varianten van lampenmakers die het idee imiteerden.

En ik wil wel de juiste omgeving hebben. Anders zie ik liever een mooie foto van zo’n oude bibliotheek met de groene lampen. Voor mij was het daarom altijd een bibliotheeklamp. In Nederland is het echter vooral bekend als de notarislamp.

Ontwerp en productie

De groene lamp is een idee en ontwerp van de Harrison D. McFidden. Hij patenteerde het ontwerp in 1909 als ‘lampekap’. Het werd datzelfde jaar nog in productie genomen in het bedrijf van zijn vader H. G McFaddin & Co (Harrison Grey). Die noemde het de Emeralite (emerald light = smaragdgroen licht)

Het eerste model had een eenvoudige voetplaat en arm van messing. De glazen lampenkap werd gemaakt bij de glasfabriek J. Schreiber & Neffen in Rapotin in Tsjechië. Voor de gekleurde glastinten gebruikten ze een techniek van omhuld glas. Daarbij worden twee of meer verschillende gekleurde stukken glas samengesmolten.

De populaire groene lamp

Bij de tweede serie, de 8734, kregen de messing voet en arm een decoratief ontwerp. Bovendien werd de bevestiging van de kap veranderd. Die was eerste modellen werd deze door gaten in het glas bevestigd. Dat werden klemmen die de kap op zijn plaats hielden door inkepingen in het glas.

Kort voor de tweede wereldoorlog was de groene lamp het meest populair. Het combineerde een elegant ontwerp met functionaliteit. De achterkan wasa iets afgeplat aan de achter- en zijkanten en liep van voren schuin richting de gebruiker. Dat laatste zorgde voor gerichte verlichting.

Meer modellen

Er werden meerdere modellen gemaakt in de stijl van Emeralite, zoals bedlampen en staande lampen. De beroemde bureaulamp kwam met toegevoegde functies, zoals inktpotjes, pennenhouders en zelfs met een klok.

Ik zag op ebay zelfs ooit een versie met dubbele lampenkappen en twee pennenhouders.

Groen

De lampenkappen werden in meerdere kleuren uitgebracht, maar de groene lamp bleek al snel het meest populair. Vooral de bankenwereld bestelde de groene lamp in grote aantallen. Daardoor kreeg het in Amerika geleidelijk de naam bankers lamp.

Men was er in die tijd al van overtuigd dat groen rustgevend is. Daardoor kunnen met name bankiers, boekhouders en notarissen geconcentreerder en met meer aandacht werken. Geleidelijk werd de lamp ook populair in ander kantooromgevingen en bibliotheken.

Marketing

Met effectieve marketing werd ingespeeld op de voordelen van het groene licht. In 1916 verscheen een brochure voor de Emeralite groene lamp, met als titel ‘Be kind to your eyes, read and write with Emeralite’ (zie hieronder).

Het hielp dat de smaragd, in de periode voor de Tweede Wereldoorlog, symbool van elegantie werd. Bovendien was elektriciteit nog met een opmars bezig; nog niet alle Amerikaanse en Europese woningen hadden elektriciteit.

Harrison D. McFidden

Harrison Dawson McFidden werd geboren op 12 juli 1874 in Brooklyn, New York. Kort daarna verhuisde het gezin naar de wijk East Orange. Hij ging daar naar school en later naar de Cornell Universiteit, waar hij in 1894 afstudeerde in machinebouwkunde en elektrotechniek.

Na zijn studie werkte hij in de fabriek van zijn vader. Hij nam de leiding geleidelijk over. Op een gegeven moment ging hij bij een bank werken. Hij werd uiteindelijk directeur van de Second National Bank of Orange. En daarna was hij tot vijf jaar voor zijn overlijden directeur van de Half Dime Savings Bank of Orange.

In 1930 schonk hij Cornell Universiteit een slaapzaal, McFidden Hall, als zuidelijke vleugel van het oorlogsmonument op de campus. In 1955 richtte hij de Cornell H.D. McFidden Beurs op ter ondersteuning van studies. En bij zijn overlijden, op 20 maart 1965, liet hij de universiteit een miljoen dollar na voor het starten van een opleiding.

Hij was getrouwd met Maude Hastings Bruce (6 febr. 1880 – 22 okt. 1958). Ze hadden geen kinderen.

Meer informatie

• Patent uit 1909 van Harrison D. McFidden voor lampekap (pdf)
• Brochure uit 1919 van de Emeralite van de  (pdf)
• Algemene brochure van lampenfabriek H. G McFaddin & Co  (pdf)
• Website Emeralite met geschiedenis
• Zie ook het bericht ‘een gloeilam vervangen door LED‘