Betalings- en bankverkeer in het weekend

Bankverkeer in het weekend vanaf mei

Geen bankverkeer in het weekend. Het was een van de onderwerpen voor een blogbericht met een verzameling verwonderingen. Basisgedachte voor dat bericht zou zijn ‘vreemd dat die dingen nog niet beter zijn geregeld’. Met als achtergrond dat we leven in een tijd van digitalisering, automatisering en moderne technologie. Sommige dingen lijken nog steeds heel ouderwets te gaan.

Bankverkeer in het weekend

Maar dit weekend wilde ik geld overmaken voor een snelle transactie. De ontvanger en ik deelden niet eenzelfde bank. Dus zou het bedrag pas op de eerstvolgende werkdag op het saldo van de ontvanger verschijnen. Daarom licht ik het bankverkeer in het weekend hier even uit mijn verzameling verwonderingen.

Bankverkeer in het algemeen

De ondertitel van dit bericht had kunnen zijn ‘de goeden moeten weer eens onder de kwaden leiden’. Daarover later meer. Want we kijken eerst even naar bankverkeer in het algemeen. Daarbij zijn meerdere situaties te onderscheiden. Ik laat het onderscheid tussen app-, pin en overige betaalmogelijkheden even buiten beschouwing.

Er zijn dan drie situaties:
Je maakt geld over naar een ontvanger die bij dezelfde bank als jij bankiert
Je maakt geld over naar een ontvanger die bij een andere bank bankiert
Je maakt geld over naar een ontvanger in het buitenland

Geld naar dezelfde bank

Dit is de eenvoudigste situatie. Een geldtransactie binnen een zelfde banksysteem voert die bank direct uit. Het betaalde bedrag staat vrijwel direct op de rekening van de ontvanger (dat heet Instant Payment). Ook in het weekend.

Heel zelden zit er wat meer tijd tussen. Dat kan komen door onderhoud aan het computersysteem, een storing of iets dergelijks.

Geld naar andere bank

Hier wordt het al iets ingewikkelder. Het bedrag dat je wilt overmaken wordt eerst direct van je saldo afgeschreven. Dit gebeurt om te voorkomen dat je ‘per ongeluk’ het bedrag nog een keer uitgeeft. Bijvoorbeeld als je een tijdje later zou denken dat je saldo hoog genoeg is om geld uit te geven; terwijl de eerder gedane betaling er dan nog af zou moeten.

Daarna verzamelt jouw bank alle betalingen van jou en anderen die bij dezelfde bank zijn aangesloten. Meestal doen ze dat per uur. De verzameling betalingen gaat in één bestand naar een afdeling waar allerlei controles worden uitgevoerd. Dit is de zogenaamde Clearing & Settlement procedure (officieel CSM genoemd, met de M van Management).

Nederlandse bank

Het bestand van jouw bank gaat na controle naar de Nederlandse bank. En jouw bank maakt het totaalbedrag van de overboekingen over naar hun rekening bij de Nederlandse bank. Daar worden de bestanden van alle Nederlandse banken samengevoegd tot één bestand.

Dit bestand gaat door een controlesysteem van de Europese Centrale Bank (ECB). Dat systeem heet Target, in 2008 opgevolgd door Target2. Je kunt dit controlesysteem gerust als anagram beschouwen voor trage. Want deze controle zorgt voor het oponthoud in het weekend.

Openingstijden

En nu kom ik terug op de hierboven gemelde ondertitel ‘de goeden moeten onder de kwaden leiden’. Het ECB is gesloten in het weekend. Dat wordt dan ook als reden opgegeven door banken dat er geen bankverkeer in het weekend plaatsvindt. Op zich is dat juist.

Maar waarom is het ECB in het weekend gesloten, en ‘s nachts? Omdat bankiers in zuidelijke landen vinden dat de nacht en het weekend rustmomenten zijn. Dat mag zo zijn, maar dan hoeven computers toch niet te rusten. Target2 is immers een realtime, geautomatiseerd systeem.

Goeden en kwaden

Nu vraag je je natuurlijk nog af waarom ik spreek van goeden en kwaden? Waarbij je al begreep dat met de kwaden die zuidelijke landen worden bedoeld. Ik zou kunnen antwoorden vanuit talrijke slecht geregelde zaken in de Europese Unie, waarbij blijkt dat er een groot verschil is tussen noordelijke en zuidelijke landen. Maar ik houd het binnen de context van het bankwezen.

In 2008 is door de ECB, bij het begin van de kredietcrisis, besloten een handelssaldo vast te leggen. Dit is het bedrag dat een nationale bank tegoed heeft van andere nationale banken. Zo’n tegoed ontstaat vanzelfsprekend door internationale betalingen.

Negatieve saldo’s

Bij vrijwel alle landen die deelnemen beweegt het saldo rond de 0 euro. De noordelijke landen Duitsland, Nederland en Luxemburg hebben echter samen een saldo van 1258 miljard euro. Een vordering dus van dat bedrag op andere landen.

Die andere landen zijn vooral de zuidelijke landen Italië en Spanje. Die hebben tezamen een negatief saldo van 894 miljard euro. Portugal (-80), Griekenland (-29) en Frankrijk (-46) zijn de overige drie met een negatief saldo.

Target2

Het saldo hierboven heeft te maken met de internationale verhouding tussen vorderbaar en schuld. Wat heeft Target2 daarmee te maken bij binnenlandse betalingen? Tja, daar zijn de verschillende bronnen onduidelijk over. Sommige zeggen dat Target2 niet nodig is bij binnenlandse betalingen.

Andere bronnen wijzen op de regels van de ECB en melden dat alle transacties via Target2 moeten gaan. Dus ook de binnenlandse. Met als gevolg dat door de openingstijden of de ‘luie’ zuidelijke landen het bankverkeer in het weekend niet kan plaatsvinden.

Eindelijk veranderen

De Nederlandse banken werken al een tijdje aan het uitbreiden van Instand Payment. Die uitbreiding gaat in mei van dit jaar plaatsvinden. Vanaf dat moment wordt geld direct van de ene bankrekening naar de andere rekening overgemaakt, ook wanneer het verschillende banken betreft.

En niet alleen op werkdagen staat een betaling dan binnen een paar seconden op de rekening van de ontvanger. Het is een 24/7 service, dus er is ook bankverkeer in het weekend en op feestdagen.

Op het moment dat ik dit schrijf doen nog niet alle banken mee aan de uitbreiding van instant pay. Maar met de ABN-Amro, ING, RABObank, SNS, Regiobank, KNAB en ASN is 95% van de bankrekeningen gedekt.

ECB

Het is een systeem dat voorlopig waarschijnlijk nog buiten de ECB werkt. De Nederlandse banken hebben het onderling afgesproken. Het geld staat binnen een paar seconden na overmaking op je rekening, als je geld moet ontvangen. Maar het is een administratieve handeling. De werkelijke geldtransactie, van de totaalbedragen of anderszins, tussen de verschillende banken kan later plaatsvinden.

De ECB en buitenlandse banken zijn druk bezig ook hun systemen voor instant pay uit te breiden. Voor bepaalde diensten zullen ze gebruik kan maken van de in Nederland bedachte oplossingen.

Aanvullende informatie

  • Een overzicht van het saldoverloop bij de ECB van 2008 t/m 2018 op de website van de ECB
  • Slidesheet presentatie over Clearing & Settlement (pdf)
  • Wiki over Target2 en de ECB over Target2
  • Voorwaarden om mee te kunnen doen aan Target2 (pdf nov 2018)
  • Aankondiging van uitbreiding Instant Payment door de MOB (Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer) in 2016 (pdf)
  • Gesprekspartner bij het bankenoverleg over uitbreiding van Instant Payment is de Betaalvereniging Nederland. Deze vereniging coördineert de gemeenschappelijke taken van haar leden op het gebied van infrastructuur, standaarden en gezamenlijke productkenmerken in het betalingsverkeer.
  • Zie ook berichten ‘een eigen bank‘ en ‘Rabobank jubileumboek‘ of kijk naar het resultaat van de zoekopdracht ‘bank
Print deze pagina
Bovenstaand bericht is geschreven op 21 januari 2019 door in de categorie 2019, Algemeen

Vorige en volgende berichten

« Ouder: Nieuwer: »

Een willekeurig bericht

Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *