‘David heeft de ziekte van Parkinson’, vertelt Ron, als ik vraag naar zijn broer. ‘Hij kreeg de diagnose vier jaar geleden. Zijn gezondheid ging snel achteruit. Nu lijkt het wel meer stabiel. Maar hij heeft veel last gehad van dyskinesieën’.

‘Dyskinesieën?’.

‘Ja, dat zijn ongecontroleerde bewegingen. Het lijkt op spasmen, maar dan erger. David heeft meerdere soorten, want ook in dyskinesieeën maken ze onderscheid. Gelukkig kan hij het met wiet redelijk beheersen’.

‘CBD?’

‘Ja, medicinale cannabis, CBD met THC’.

Ziekte van Parkinson

De ziekte van Parkinson is een chronische en progressieve ziekte waarbij het lichaam steeds meer zenuwcellen afbreekt (neurogeneratieve ziekte). Het is genoemd naar James Parkinson, een veelzijdig man die onder andere chirurg was. Hij omschrijft de ziekte in 1817 in zijn ‘Essay on the shaking palsy’ PDF - 2,92 MB.

In zijn opstel beschrijft Parkinson zes gevallen van schudverlamming (shaking palsy). Meerdere kenmerken van de ziekte komen er in voor, zoals de ongewone houding en gang, de verminderde spierkracht en de kenmerkende tremor, de voortdurende schudbeweging.

Een ziekte

Geleidelijk wordt er daarna door voornamelijk neurologen, meer kennis verkregen over de ziekte. Een van hen Jean-Martin Charcot draagt veel bij aan het begrip van de ziekte. Hij ontdekt ook dat de ziekte verschilt van andere ziektes met ongeveer dezelfde symptomen. Charcot vernoemt een van de te onderscheiden symptomen daarna naar Parkinson.

Beschrijvingen van wat wij nu ziekte van Parkinson noemen zijn overigens al gevonden in teksten ruim voor onze jaartelling. En in de tijd van Parkinson schrijven meer medici over de specifieke fenomenen van de ziekte.

James Parkinson

In de geschiedenis zoeken naar iets bijzonders over James Parkinson, buiten wat er over hem is geschreven op wikipedia, is lastig. Zijn vader heette ook James Parkinson. Die had ongeveer hetzelfde beroep, apotheker en chirurg.

Daarnaast is er nog een James Parkinson, een accountant. Diens vader heette ook James Parkinson. Op zich zou je denken dat het dan met geboortedata en dergelijke nog wel uit elkaar te houden is. Maar in talloze historische documenten gaat het fout.

Bijvoorbeeld in een artikel in het tijdschrift Nature uit 1894 PDF - 313,15 KB. Daar gaat het over de James Parkinson die met een loterij de Lever Collection won. Hij werd daarmee eigenaar van het Leverian Museum. Het is James de architect. Maar de beschrijving is die van James Parkinson de naamgever van de ziekte.

Geologie en paleontologie

Gelukkig veranderde ‘onze’ James Parkinson zijn interesses. Hij stapte een beetje weg van geneeskunde en richtte zich op geologie en paleontologie. Parkinson begon aan het eind van de 18e eeuw specimens en tekeningen te verzamelen van fossielen. Hij organiseerde excursies en enthousiameerde zijn kinderen, familie en vrienden om fossiele planten en dieren te observeren en verzamelen.

Er was echter weinig kennis beschikbaar voor het wetenschappelijk vastleggen van fossielen. Daarom begon hij zelf fossielen te identificeren en interpreteren. Dat leidde tot een boek ter inleiding tot de studie van fossielen.

Boek over vroegere wereld

In 1804 verscheen zijn boek ‘organische overblijfselen van een vroegere wereld’. In meerdere berichten staat dat paleontoloog Gideon Mantell enthousiast was over dit boek. Daarom zou Parkinson in 1808 een tweede deel uitbrengen. Maar Gideo Mantell was in 1804 nog maar 14 jaar oud. Het lijkt me niet dat hij toen al de autoriteit had om de toen 49-jarige Parkinson te beïnvloeden.

In 1811 bracht Parkinson nog een derde deel uit van zijn boek. De boeken worden beschouwd als een goede aanzet tot een wetenschappelijke studie van fossielen. Parkinson illustreerde de boeken zelf met tekeningen. Zijn dochter kleurde ze in.

Na zijn dood

De tekeningen werden in 1850, dus ruim na zijn dood, apart uitgebracht in het boek ‘a pictorial atlas of fossil remains’. De beschrijvingen bij de tekeningen komen van de dan inmiddels 60-jarige Gideon Mantell.

James Parkinson heeft niet meer meegemaakt dat de symptomen die hij beschreef, zijn naam hebben gekregen. Parkinson overleed in 1824. En de man die de ziekte naar hem vernoemde,Charcot dus, werd in 1825 geboren.

CBD en cannabinoïden

Ongetwijfeld kenden ze cannabis. Het was een plant die in Londen zowel in de tijd van Parkinson als in die van Jean-Martin Charcot gebruikt werd voor medische doeleinden. Tot de hetze in de jaren twintig van de vorige eeuw tegen het gebruik begon. In die tijd was weinig over de cannabinoïden bekend, de vele stoffen in de cannabisplant. En pas veel later kreeg men een idee van het endogene cannabinoïde systeem.

Rond 1935 ontdekte men de eerste twee cannabinoïden, namelijk cannabidiol (CBD) en cannabinol (CBN). Ze werden echter pas in 1964 beschreven. Het jaar daarvoor was de andere belangrijke cannabinoïde ontdekt: tetrahydrocannabinol (THC), de psychoactieve cannabinoïde. Geleidelijk werden er meer ontdekt en ontdekte men ook de terpenen en andere stoffen.

Onderzoek

Er volgden specifieke onderzoeken. De ene wetenschapper keek naar het effect van CBD op mensen met epileptie, een ander keek naar diabetici, mensen met sikkelcel ziekte of mensen met de ziekte van Parkinson. Sommige wetenschappers gebruikten de gehele plant, anderen alleen CBD, alleen THC, de twee in combinatie of combinaties van alle inmiddels gevonden cannabinoïden.

Hieronder slechts enkele van de vele onderzoeken naar CBD en de ziekte van Parkinson. In Nederland zijn er nog steeds politici en artsen die beweren dat er te weinig onderzoek is gedaan.

Bewijs

Maar het mooiste bewijs van de werking van CBD bij Parkinson patiënten zijn de vele filmpjes op youtube en de getuigenissen van patiënten en hun begeleiders.

Enkele onderzoeken naar de effecten van CBD bij de ziekte van Parkinson. Het is slechts een willekeurige selectie uit de vele onderzoeken die ik heb verzameld:

• Cannabinoids in Parkinsons Disease – Bassi ea 2017 (PDF - 771,08 KB)
• Het rapport van de Wereld Gezondheids Organisatie over Cannabidiol uit 2017 (PDF - 1,06 MB)
• CBD for neurodegenerative disorders – Ruiz ea BJCP 2012 (PDF - 1.000,58 KB)
• Effects of cannabidiol in the treatment of patients with Parkinson’s disease – Hortes 2014 (PDF - 113,43 KB)
• Cannabidiol for the treatment of psychosis in Parkinsons disease – Zuardi 2008 (PDF - 168,41 KB)
• Survey on Cannabis use in Parkinsons disease (tijdschrift artikel) – Venderova ea 2004 (PDF - 99,42 KB)
• Safety and Side Effects of CBD – Bergamaschi ea 2011 (een algemeen onderzoek met verwijzing naar ziekte van Parkinson (PDF - 1,05 MB)