De processierups is hot. En volgens deskundigen blijft de processierups ons nog jaren lastig vallen… met zijn minuscule haartjes. Alle media geven informatie over wat het voor beestje is. Daarbij gaat het voornamelijk over de jeuk, de haartjes en de mannen die de nesten wegzuigen met hun speciale stofzuigers.

Meerdere mensen komen met creatieve oplossingen. Ze doen suggesties om het beestje uit te roeien. Omwikkelen met plastic folie, een knoflook ring, een mengsel van knoflook en ui, een uiensoepje, koolmeeskoloniën. Het zijn enkele van de geopperde bestrijdingsmiddelen.

Er schijnt zelfs nu een landelijke commissie te zijn opgericht. Die moet een oplossing bedenken voor een dreigende toekomst. Wat de processierups steeds verder op en dat betekent nog meer overlast en mensen met jeuk.

Processierups

Maar wat is het werkelijke probleem en de sleutel tot bestrijding van de processierups? Die sleutel ligt bij de Thaumetopoea Processionea. Met andere woorden, uitroeien van de vlinder, een mot overigens, die de eitjes legt.

Daarmee pak je het probleem bij de kern aan. ‘Oh, wat zielig’, hoor ik een paar leden van de vlinderstichting roepen. Gelukkig zijn de overige leden realistisch. De vlinder die ons de processierups bezorgt is een lelijke nachtvlinder. Vlinderaars zien liever een koningspage, admiraalvlinder of dagpauwoog.

Vlinder van de processierups

Het vrouwtje van de processierups-nachtvlinder legt honderden eitjes. Wat deden we vroeger om motten tegen te gaan? Mottenballen. Voor deze specifieke mot zou je wellicht wat anders kunnen bedenken. En naast mottenballen zijn er andere middeltje. Smeer de eik in met een mottenzalf van kamfer, naftaleen of paradichloorbenzeen.

Een mogelijkheid is ook te kijken naar het stadium voor de rups een mot wordt. Als pop gaan ze in de winter in de grond zitten. Daar zou je ze wellicht ook al kunnen uitroeien. Dus voor ze zich tot vlinder ontpoppen en, na bevruchting, boven in de boom eitjes gaan leggen.

Creatieve benadering

Eigenlijk gaat dit bericht wat mij betreft niet over de processierups. Het gaat over creatief benaderen of oplossend denken. Vrijwel altijd zie ik mensen alleen kijken naar een probleem, zoals in dit geval de processierups.

Vaak is er echter een omgeving die voor de oplossing veel interessanter is. Meestal is daar een doeltreffender oplossing te vinden, die dan ook nog eens goedkoper en efficiënter kan worden ingezet.

Voorbeelden

Toen ik gisterenmiddag tijdens een lunchwandeling mijmerde over de processierups, kon ik meerdere andere voorbeelden geven van bedoelde creatieve benadering. Dus waar de interessantste oplossing in de omgeving lag en niet bij het probleemobject. Maar ik ben ze kwijt.

Waarschijnlijk omdat het is voor mij een gewone manier van denken is. Na he volgen van de workshop ‘lateraal denken’, bij De Bono in Londen, kan ik bijna niet anders. En ook de topologische vraagstelling is onderdeel van mijn denkbagage. Ik hoef niet meer aan de regeltjes te denken. Als ik ergens naar kijk komt de gedachtenstroom vanuit die denkdisciplines vanzelf op gaan.

Probleemobject

Ik vertelde dus hierboven dat het interessanter is in de omgeving te kijken. Bijzonder is dat veel mensen juist in andere gevallen wel naar een oplossing in de omgeving van een probleemobject kijken, waar ze dat juist niet zouden moeten doen.

Meestal is het probleem dan verkeerd geformuleerd. Het is te vaag, te breed, te algemeen of niet meetbaar. Of er zijn teveel (financiële) belangen bij de betrokkenen.

Lezende jongeren

Neem bijvoorbeeld de conclusie van een onderzoek dat jongeren minder lezen dan vroeger. Een politicus wil dat ‘oplossen’ en jongeren aan het lezen krijgen. Hij of zij maakt dan geld vrij en formeert een commissie. Die gaat er over nadenken. Over de politicus, de commissie en de reden lees je nog in de krant. Daarna hoor en zie je er nooit meer wat van.

Als je er ooit nog over hoort is de oplossing iets waar jongeren zelf geen onderwerp zijn. Ze zijn lijdend voorwerp. Wanneer je echter de jongeren als onderwerp neemt, kom je tot de essentie van het probleem en krijg je praktische oplossingen.

Eikelprogressierups

Associëren is ook een creatieve denktechniek. Spelen met het woordt eikenprocessierups zie ik dan de eikelprogrogressierups. Of de eikelprovocatierups. En dan loop ik langs een eikenboom met zo’n roodwit lint.

Geen rups (meer) te zien. Weggezogen. Permanent? Nee, volgend jaar zijn er de broertjes en zusjes. Tenzij de commissie met een creatieve oplossing komen…