Gisteren kocht ik vier spijkerbroeken. In mijn kledingkast hangen er nog tien. Maar sommige zijn vaal geworden. Ze hebben een natuurlijk verkregen slijtuitstraling. In de winkel kreeg ik een gesprek met de verkoopster, na een onschuldige opmerking.

‘Het heten nog steeds spijkerbroeken, maar de spijkers zitten er bij veel merken jeans niet meer in. Ik heb ze alleen nog op mijn Levi’s 501’.

‘Inderdaad, die goudkleurige buttons zijn niet meer nodig. Levi Strauss deed ze er in 1873 in om de zakken in de hoeken te verstevigen. Maar dat is tegenwoordig niet meer nodig. De methoden van stikken zijn verbeterd. Bovendien zijn die buttons moeilijk te verwijderen bij het recyclen van de broek. Dat is een bijkomende reden ze eraf te laten’.

Programma over spijkerbroeken

Het meisje, ik schat haar hooguit twintig, weet duidelijk waar ze het over heeft. Dus vraag ik verder.

‘Ik zag vorig jaar een programma over spijkerbroeken. Ze kosten in de ontwikkelingslanden allemaal rond de 7 euro. De prijs hier wordt alleen bepaald door marketing. Er zijn goedkope, onbekende merken en dure merken die veel geld besteden aan hun naam en imago. Maar de inkoopprijzen zijn dus ongeveer hetzelfde’.

‘Dat was een uitzending van Keuringsdienst van Waarde of De Rekenkamer’, reageert het meisje. Later lees ik op het bonnetje dat ze Miranda heet.

‘Het was een interessante uitzending’, gaat ze verder. ‘Er zijn echter veel meer ontwikkelingen in de wereld van spijkerbroeken, of jeans zoals wij het noemen’.

Meer over spijkerbroeken, uh jeans

‘Oh ja, wat interessant. Spannende dingen?’

‘Nou er is natuurlijk al heel veel gezegd over de arbeidsomstandigheden in de productielanden van kleding. Dat geldt natuurlijk ook voor jeans of spijkerbroeken. Maar ook op andere terreinen staat de spijkerbroek onder druk. Bijvoorbeeld vanwege het milieu’.

‘Ik heb wel eens iets gehoord over watergebruik. Maar dat was toch veel minder dan wat nodig is voor rundvlees’.

‘Watergebruik is inderdaad een punt. Er is heel veel water nodig om katoen te maken. Het gebruik van chemicaliën is een ander probleem. En er zijn activisten die willen dat fabrikanten voor denim, een ander woord voor spijkerstof, plantaardige stoffen gaan gebruiken in plaats van alleen katoen’.

‘Ik ben benieuwd wat voor planten daarvoor geschikt zijn’.

Ellen MacArthur Foundation

‘Je zou de voorstellen van de MacArthur stichting eens moeten lezen. Die Engelse stichting heeft allerlei richtlijnen opgesteld, in samenwerking met modeconcerns. Het is best een uitgebreid document’.

‘MacArthur stichting?’

‘Ja, Ellen MacArthur. Ze is een bekende Britse zeilster die een stichting is begonnen om circulaire economie te bevorderen’.

‘’En ze houdt zich nu met spijkerbroeken bezig’.

Miranda lacht, ‘ja, wellicht had ze blauwe zeilen van spijkerstof. Maar zij, of eigenlijk haar stichting, heeft dus een uitgebreid rapport over jeans. Zal ik het u mailen?’

Ik overhandig mijn klantenpas. ‘Meneer van Maarsseveen, u staat in het systeem. Uw pasje heb ik niet nodig’.

Het rapport

Bij thuiskomst lag inderdaad het rapport in mijn digitale postbakje. Snel doorbladeren toonde dat het eigenlijk om de al door Miranda genoemde drie dingen ging. Maar dan verder uitgewerkt. En het rapport geeft het als suggesties voor anders ontwerpen.

Duurzaamheid betekent bijvoorbeeld dat spijkerbroeken langer meegaan. Daarvoor is de keuze van stof belangrijk. Doordat we ze langer meegaan moeten ze ook emotioneel langer meegaan. Dus moet het ontwerp meer tijdloos zijn of minder gevoelig voor mode.

Vier onderdelen

Het rapport begint met een hoofdstuk over de principes van circulaire economie. Daarna volgen vier hoofdstukken: duurzaamheid, materiële gezondheid, recyclebaarheid en traceerbaarheid. Bij die laatste kan ik me niet direct een voorstelling maken, dus lees ik de inleiding.

Correcte etikettering en materiaalidentificatie is van het grootste belang om de verzamelde kleding nauwkeurig te sorteren voor hergebruik en recycling. Om na de eerste gebruiker de voordelen te blijven realiseren van jeans die zijn geproduceerd in overeenstemming met de richtlijnen voor herontwerp van jeans, moeten deze worden geïdentificeerd als onderdeel van het project. Recyclingprocessen zijn afhankelijk van nauwkeurige detectie van materialen en sortering om goed gedefinieerde materiaalstromen te garanderen (een enkel materiaal of goed gedefinieerde combinaties van materialen, inclusief mengsels). Universele tracking- en tracingtechnologieën – geïntegreerd in het ontwerp van kleding en afgestemd op processen in de waardeketen – kunnen de identificatie van materialen in het systeem ondersteunen.

Ok!

Denim

Spijkerstof is oorspronkelijk denim. Dat is een verkorting van de stad waar dit weefsel voor het eerst werd gemaakt. De weefwijze is de keperbinding. In het Frans Serge genaamd. Serge de Nimes werd uiteindelijk de Nimes en in niet-frans sprekende landen uitgesproken als denim.

Denim werd voor allerlei producten gebruikt. De Amerikanen Levi Strauss en Jacob Davis gebruikten het als eersten voor spijkerbroeken.

Ik onderzocht het onderwerp een tijdje geleden. Daarom had ik sterk het idee dat ik er hier al eens over had geschreven. Dat bleek niet zo te zijn. Misschien zoek ik het weer eens op.

Toekomst

Vooralsnog is het rapport (PDF - 1,28 MB) van de Ellen MacArthur Foundation interessant. Het is de vraag natuurlijk of en wanneer fabrikanten het serieus gaan oppaken. En daarna hoe snel we zien dat de spijkerbroeken inderdaad veranderen.

Zie ook de berichten ‘bijzondere trappen‘ en ‘blauwe trui‘ – de foto in de header is van Bank en Vogue