Woordverwarring en aanverwante woordzaken
Bij het woord Woordverwarring kun je aan meerdere taalproblemen denken. Voor mij is het verkeerd lezen van een woord. Dat kan bijvoorbeeld door de lettergrepen anders te leggen. Waarschijnlijk vond ik het altijd al leuk. Bewuster ermee bezig zijn doe ik sinds ongeveer 2003.
Toen reed er een bus voor me. Het was in de tijd dat Bush jr. als president van Amerika veel in het nieuws kwam. Achter op de bus hing een sticker met de tekst www.bushuren.nl. Ik las Bush-uren en vroeg me af wat interessant was aan die uren van Bush.
Woordverwarring
Natuurlijk heb ik al vaker gedacht er hier eens iets over te schrijven. Maar dan moet ik eerst alle losse notities bij elkaar zoeken. Dus kwam het er nooit van.
Gisteren stond echter een strip in de krant waarin een woordverwarring werd verbeeld. Tja, zo’n aanleiding.
Horen en zien
Ik heb de notities nog niet bij elkaar gezocht. Want ik verzamel ze niet structureel. Sommige staan in OneNote, maar niet gebundeld. Andere staan in een notitie op een telefoon of tablet. Weer andere staan in een mailbericht, op een los papiertje en dergelijke. Ik zal ze heus nog eens bij elkaar brengen.
Overigens mogen van mij bij woordverwarring ook de verkeerd gehoorde opmerkingen. Want het gaat vooral om leuk. Als ik mijn moeder zeg ‘het is een leuk boekje’ en ze reageert met ‘wil je een koekje’. Ok, bij haar is het hardhorendheid.
Woorddenken
Het is geen woordverwarring. Het is echter wel iets dat erbij in de buurt ligt. Het zijn woorden die een klein beetje verschillen in schrijfwijze. Soms is de betekenis anders, maar het verwondert me altijd dat de woorden zo op elkaar lijken.
Rouwen en trouwen. Wie heeft die letter t voor rouwen gezet en waarom, denk ik dan. In plaats van een t kun je er ook een v voor zetten. Ok, klant en plant. Iets, fiets en niets.
Je zou daarbij ook kunnen denken aan au en ou. Dat bedoel ik dus niet met woordverwarring. Maar het kan wel leuk zijn. Afgelopen week vroeg iemand me waar ik bij rouw aan dacht. Ik wist dat het in de context van een overlijdensbericht werd gevraagd. Ik antwoordde daarom ‘aan niet gebakken vlees’. Lachen natuurlijk, ondanks de trieste omstandigheid. Wie dan aan crematie denkt .. nou ja, je moet natuurlijk ook ongeveer hetzelfde gevoel voor humor hebben.
Andere taal
Wanneer je er een andere taal bij haalt krijg je helemaal woordverwarring. In een aantekening vond ik Zweedse woorden die op onze woorden lijken, maar iets heel anders betekenen. Bij het Nederlandse woord bord denken Zweden aan een tafel. Ons woord tafel geeft in Zweden een schilderij. Bij strax, wat lijkt op straks, moet je in Zweden direct aan de slag. En een Zweedse korv, waarbij wij kunnen denken aan korf, staat in Zweden gelijk aan ons woord worst.
Het doet me denken aan die commercial uit 1999 van het Friese Berenburgmerk Sonnema. Van die jongens die op het het ijs willen lopen en voelen of het dik genoeg is. Een Friese voorbijganger zegt: ‘it ken net’. De jongens begrijpen het als ‘het kan net’. Woordverwarring. In het Fries betekent het ‘het kan niet’.
Engels en Chinees
In het Engels komt er wellicht nog meer woordverwarring voor dan bij ons. Wij zijn het vooral die er last van hebben als we Engels spreken. Je hebt daar veel woorden die anders worden geschreven, ze klinken echter ongeveer hetzelfde. Access en Excess, Buy en By, Device en Devise.
Chinees is wat dat betreft nog lastiger. Daar ligt ook woordverwarring op de loer in de spreektaal. Ze kennen vijf verschillende klanken bij eenzelfde woord. Ma betekent moeder, sesam, paard, uitschelden en het is een achtervoegsel dat aangeeft dat er een vraag wordt gesteld. De klankverschillen worden in schrift aangegeven met een diakritisch teken boven de medeklinker.
Hier en daar
Regelmatig maak ik nog een leuke vorm van woordverwarring mee. De woordverwarring van plaatsbepaling. Ik zit op kantoor. De collega die gewoonlijk tegenover me zit werkt op dat moment aan een tafel achterin de kantoorruimte. ‘Wil je je koffie hier of daar?’, vraag ik hem. ‘Doe maar daar’, antwoordt hij. Waar? Zijn daar is immers mijn hier en omgekeerd. Het is woordverwarring van het type is de brug open of dicht.
Dat ‘hier en daar’ doet me overigens denken aan iets grappigs dat ik vorige week las. Wanneer een man iets aanbiedt en vraagt wil je de linkse of rechtse, dan gaan de meeste mannen uit van hun eigen linkerhand. Als een vrouw op dezelfde manier een keuze geeft, gaat ze uit van links gezien vanuit de ontvanger.
Woordverwarring, zoals bedoeld.
Bij woordverwarring gaat het voor mij dus om een verwarring zoals in de strip. Een veel beter en bekender voorbeeld is natuurlijk bommelding. Met name jonge kinderen lezen daar bommel ding en vragen ‘ma, wat is een bommel ding’. Oudere mensen zien het gevaar voor bommen.
De baardmannetjes zien in een racismerel een vogelsoort. Een fysiotherapeut en een moslim hebben onenigheid over het masssagebed. Bij Albert Heijn en andere supermarkten heb je zowel kassalade als een kassalade. En wie aan het eind van het jaar naar zijn grootmoeder gaat spreekt wellicht van een kerstomaatje en snoept een cherry of kerstomaatje.
Zie ook berichten ‘taalgebruik‘
Vorige en volgende berichten
« Ouder: Overhemd dragen staat beterNieuwer: WC Origami, een cadeautje en tijdverdrijf »Een willekeurig bericht
Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.