Het vuile onderbroek fenomeen begon ooit met een sokken opmerking. Ik was negentien en had verkering met Marianne, een studente uit de binnenstad. Het liep echter niet zoals we beiden verwachtten, wilden of hoopten.

Nog niet helemaal volwassen, maar wel serieus, bespraken we onze problemen, wensen en pijnpunten. Daarbij ging het om voor ons grote dingen als eetafspraken, theaterbezoek en dergelijke.

De werkelijke oorzaak lag natuurlijk bij andere meer persoonseigen dingen. Hoe dan ook, het was duidelijk dat we allebei niet gelukkig meer waren in de relatie. Dus zei ik op een gegeven moment, ‘laten we er dan gewoon een punt achter zetten’.

Sokken

Na een korte stilte zei Marianne, alsof mijn opmerking nog niet tot haar was doorgedrongen ‘en je gooide je sokken in een hoek’. Ik keek haar verbaasd aan. ‘Ja, je gooide je sokken in een hoek’.

Plots herinnerde ik me het voorval van een half jaar eerder. We kwamen op haar kamer na de verjaardag van haar moeder. Theatraal had ik mijn sokken uitgetrokken en met een zwierige beweging in een hoek van de kamer laten neerdwarrelen. Ze lachte en maakte een opmerking.

Futiliteit

Tijdens ons laatste gesprek als verkerenden kon ik me niet meer herinneren wat ze toen had gezegd. En ik weet het nu nog niet. Het was beslist een gevatte opmerking. Dat ze er tijdens het gesprek op terugkwam bevreemde me daarom.

Maar het leek ook een futiliteit bij de andere dingen die we bespraken en bovendien al weer enige tijd geleden. En ze wilde er na mijn slotopmerking serieus een discussie over beginnen.

Ik begreep er niets van op dat moment. Door latere, soortgelijke ervaringen kon ik het wel enigszins duiden.

Vrouwen en mannen

Het heeft geen zin hier de verklaringen bij dat specieke voorbeeld te geven. Wat er gebeurde is eenvoudig een karakteristiek verschil tussen mannen en vrouwen, ontdekte ik. Zo’n verschil dat komieken in grappen gebruiken waarin ze het verschil uitvergroten om het te benadrukken. Een leuke conference ter illustratie is die van de Amerikaanse dominee Mark Gungor.

Uitleg zal altijd enigszins generaliserend zijn, waarbij vrouwen en mannen extreem verschillend lijken. In de praktijk ligt het natuurlijk genuanceerder. Ik heb situaties meegemaakt dat mannen op dezelfde manier met een situatie omgingen. In dat geval om met een, vanuit mannen perspectief, niet ter zake doende opmerking de ander op een dwaalspoor te zetten bij een discussie.

De vuile onderbroek

Jaren na het voorval met Marianne en nog enkele soortgelijke situaties kwam het ter sprake in een gesprek met Pieter, een vriend. Hij herkende de situatie, zoals waarschijnlijk elke man. Een situatie die niet per se aan het eind van een relatie speelt, maar veelvuldig tijdens elke samenkomst van mannen en vrouwen kan voorkomen.

Mijn sokkenverhaal zoals ik het fenomeen gemakshalve noemde herkende Pieter in zijn vuile onderbroek variant. Toevallig ook een kledingstuk. Het had evengoed iets anders kunnen zijn. Omdat zo’n vuile onderbroek beeldender is ben ik mijn sokkenverhaal het vuile onderbroek fenomeen gaan noemen.

In een situatie waarin het hier bedoelde mannen- en vrouwenverschil speelt, zeg ik in gedachten ‘vuile onderbroek’. Ik weet dan dat ik niet naar logica moet zoeken. Daarna blijf ik rustig en ga niet in de opmerking mee.

Het vuile onderbroek fenomeen

Bij het vuile onderbroek fenomeen hoeft de opmerking niet over iets uit het verleden te gaan. Maar het is altijd iets dat afleidt van waar het over gaat. Waarbij je als man de logica niet ziet en je afvraagt wat het verband is met het onderwerp. Als man heb je altijd de neiging er op te reageren. Daarmee kom je ineens in een heel andere discussie.

Oh ja, hoe ik op het vuile onderbroek fenomeen kom. Gisteren weer zo’n situatie meegemaakt.

Zie ook bericht ‘op mij hoef je niet te rekenen‘ of ‘logisch redeneren en zindelijk denken‘

De afbeelding in de header is van Graeme Rushing en in vele vormen te koop bij Society6