goedkoop is duurkoop

Goedkoop is duurkoop niet meer

‘Goedkoop is duurkoop’ luidt een bekende Nederlandse uitdrukking. De meest gangbare uitleg is: goedkope producten zijn van slechte kwaliteit, die moet je dus sneller vervangen. Verder is het voor de slimme ‘Hollander’ een rekensommetje. En tegenwoordig voor de milieubewuste ook. Ik kom daar op terug.

Goedkoop is duurkoop opvoeding

Ik ben opgevoed met die gedachte goedkoop is duurkoop. Mijn ouders gingen bij alles voor kwaliteit en die was inderdaad meestal niet goedkoop. Het was overigens ook een andere tijd realiseer ik me. Mijn ouders kochten bijvoorbeeld hun producten bij middenstanders; in een supermarkt kwamen ze niet. Daarbij ging het niet per se om kwaliteit en/of goedkoop.

Vanuit eenzelfde bewustzijn (sorry ‘bewust zijn’) namen ze meer belissingen. Hun overwegingen kreeg ik mee in mijn jeugd en ik nam ze over. Dus kocht ik mijn kwaliteitskleding, als beste geteste producten, verse voeding en meer niet goedkoop.

Kredietcrisis 2007 – 2011

Tijdens de kredietcrisis sprak ik vrienden die de broekriem moesten aanhalen, om nog maar eens een oud-Hollandse uitdrukking aan te halen. Ze kochten vier spijkerbroeken voor een prijs waarvoor zij er voorheen eentje konden kopen. Bij schoenen en enkele andere producten was er ook zo’n verhouding.

Ik kocht gewoonlijk sneakers van Van Bommel, Van Lier en Boss van rond de 200 euro per paar. Hoewel het niet per se nodig was kocht ik rond 2010 een eerste paar schoenen bij Scapino. Voor hetzelfde bedrag als daarvoor één paar zou ik ineens drie of zelfs vier paar schoenen kunnen kopen. En als alternatief voor mijn spijkerbroeken van Replay en Levi’s van circa 160 euro kocht ik er bij Jeans Centre eentje van 40 euro.

Uiterlijk en kwaliteit

‘Alle waar naar zijn geld’ is ook zo’n mooie uitdrukking. Bij spijkerbroeken constateerde ik al snel dat er nauwelijks kwaliteitverschil is. Stiksel en de denimstof bleken bij dure en voordelige merken niet of nauwelijks merkbaar te verschillen. Die kon ik voortaan dus kopen op andere waarden, zoals hoe zit de broek en uiterlijkheden (hoogte en grootte van de achterzak etc).

Bij kleding was er soms wel verschil. De naamloze trui van een tientje bleek toch minder netjes afgewerkt dan de merktrui van rond 100 euro. En ze kwamen meestal ook minder goed van de waslijn.

Goedkoop is duurkoop niet meer

De slimme ‘Hollander’ maakte zijn rekensommetje bij goedkoop is duurkoop. Hoe ging dat vroeger. Stel je kocht een broek van 100 gulden en deed daar een jaar mee. Of je kocht een broek van 30 gulden die drie maanden meeging. Dan was je voordeliger uit met die ene duurdere broek. Van die goedkopere broek moest je er immers 4 kopen (4 x 30 = 120) om een jaar een broek te kunnen dragen.

Die vlieger gaat niet meer op. Het rekensommetje wel natuurlijk… als het tegenwoordig nog zou gelden. Zoals ik al aangaf in de alinea’s bij het kopje ‘uiterlijk en kwaliteit’ liggen goedkoop, voordelig en duur dichter bij elkaar. Er zijn verschillen en vaak zijn die ook wel vast te stellen. Maar ook heel vaak niet.

De Polo kenner

Dus was het gesprek interessant dat ik onlangs voerde met Pieter. Hij werkte veertig jaar als inkoper in de herenmode. Drie jaar geleden verkocht hij zijn herenmode zaken en ging reizen. We kregen het over polo’s, nadat ik hem vertelde dat de polo die ik op dat moment droeg slechts 4 euro had gekost.

Hij bevestigde mijn idee dat je een polo, maar ook andere kleding, het best naar smaak kunt kopen. Als je jezelf kunt veroorloven natuurlijk. Prijsverschillen maken namelijk volgens Pieter niets of nauwelijks iets uit. Hij gaf meerdere voorbeelden van zijn polo aankopen in de afgelopen drie jaar.

Polo ervaring

Pieter kocht bij de HEMA in Groningen twee polo’s voor 5 euro per stuk. Die zijn inmiddels meerdere keren gewassen vertelt hij en ze zijn na ruim twee jaar nog als nieuw. Een polo van 90 euro van een merk dat klonk als een vechtsport kon na een keer wassen in de kliko. De kraag hing als een vaatdoek om zijn nek. En zo had hij nog meer voorbeelden. Daarbij ging het over meer dan alleen de prijsverschillen.

Zelf had ik een interessante ervaring met enkele goedkope truien. Ze kwamen een beetje vreemd uit de kast, met bobbeltjes in de schouders. Na een ‘handwas’ in de machine hing ik aan een kledinghanger te drogen. Mijn duurdere truien van Joe Merino leg ik echter te drogen, zoals zij voorschrijven. Dat dus ook maar eens met die goedkope truien gedaan. Perfect, weg bobbeltjes.

Overige goedkoop is duurkoop

Bij andere producten is de uitdrukking ‘goedkoop is duurkoop’ ook niet meer direct bruikbaar, zoals vroeger. Wellicht alleen als je het in extremen zoekt. Door massaproductie ligt de kwaliteit van producten veel dichter bij elkaar en speelt prijsverschil geen rol.

We worden belazerd, of beter laten ons belazeren, door onze merkgevoeligheid, commerciële suggesties en onze eigen valse ideeën. Kennis is belangrijk. In een bierfabriek zag ik eens dat de productielijn even werd stilgezet om het drukwerk van het dure merk te vervangen door een huismerk. Hetzelfde bier met een ander etiket. En de consument beweert bij hoog en laag dat ie verschil proeft.

Merkgekte

Bij een luxe schoenenwinkel in Utrecht zag ik jongeren schoenen kopen van 1500 euro per paar. Vanuit mijn vak vind ik dat interessant. Maar het is natuurlijk een vreemd fenomeen. Je kunt daar vanuit de marketing, vanuit psychologie of vanuit een andere invalshoek naar kijken. Met de uitdrukking ‘goedkoop is duurkoop’ heeft het echter weinig te maken.

En goedkoop is duurkoop niet meer. Die uitdrukking verdween voor mij door de kredietcrisis. Ik kreeg er een in prijs variërende kledingkast door. Nu ben ik natuurlijk benieuwd wat voor veranderingen de Corona crisis ons gaat brengen:

  • Gaan we meer thuis werken
  • Hebben we ontdekt hoe je het fileprobleem kunt oplossen (i.p.v. meer asfalt)
  • Houden we de lucht schoon
  • Blijven we behulpzaam voor elkaar
  • Gaan we de zorg verbeteren (oftewel investeren in maatschappelijk zinvol in plaats van per se renderend)
  • Blijven we thuiskappers

Goedkoop is duurkoop verleden

Natuurlijk heb ik even gekeken naar de historie van de uitdrukking ‘goedkoop is duurkoop’. In de Van Dale van 1898 komt het niet voor. Wel meerdere andere uitdrukking rond goedkoop. En bij de hierboven ook gebruikte ‘alle waar naar zijn geld’ schrijven ze dat zuinigheid de wijsheid bedriegt. In hetzelfde jaar verschijnt ook het tijdschrift Noord en Zuid. Daar staat in een, overigens interessante, tekst over stijl en spelling de uitdrukking ‘goedkoop is duurkoop’ als voorbeeld van een kenmerkswoord als onderwerp. De uitdrukking is dus eind 19e eeuw al bekend.

goedkoop is duurkoop

‘goedkoop is duurkoop’ in artikel uit 1898.

In latere woordenboeken kom ik het echter niet exact tegen, bijv. die van C.A. Meijer uit 1919 of Stoett uit 1923. Daarin staan wel uitdrukkingen die er op lijken en aantonen dat de gedachte erachter al lang bestond, zoals in ‘Goeden coop, quaden coop’ en ‘goeiekoop is altijd dierekoop’.

De oorsprong

Terugzoekend kom ik ook met soortgelijke uitdrukkingen eerst uit bij woordenboeken van eind 19e eeuw. Bijvoorbeeld het woordenboek van Isidoor Teirlinck uit 1886. Er zijn echter oudere verwijzingen. Zoals naar een spreekwoordenboek van Carolus Tuinman uit 1726. Of het boek over Vlaamse en Franse uitdrukkingen van Francois Goedthals uit 1568.

En dan is het ook leuk te kijken naar het gezegde in andere talen. In Engelse woordenboeken uit de tijd van Goedthals vind ik ‘good cheap is dear’. Good Cheap het is een letterlijke vertaling van Goed Koop. Nu echter een wellicht goedkope uitvlucht, het is te mooi weer om binnen te zitten …

Zie ook bericht ‘miskoop van een mini HD projector‘ of ‘modern winkelen

Print deze pagina
Bovenstaand bericht is geschreven op 11 april 2020 door in de categorie 2020, Algemeen

Vorige en volgende berichten

« Ouder: Nieuwer: »

Een willekeurig bericht

Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *