Het nieuwste boek van John Grisham ligt in de winkels, De Storm. Ik lees dat het een vervolg is op Het Eiland, dat ik twee jaar geleden las. Wanneer de Nederlandse uitgever gewoon de Engelse titels had vertaald was het verband direct duidelijk: Camino Island en Camino Storm. Ik verwonder me om zo’n uitgeversbeslissing. Maar niet lang.

Want ik besluit het boek van Grisham te kopen. Thuis gekomen pak ik Het Eiland en lees het opnieuw. Het is een van de zeldzame keren dat ik een boek opnieuw lees, maar nu kan De Storm er mooi achteraan.

John Grisham

De eerste zestien boeken van John Grisham las ik direct na uitkomen, soms in het Engels, vaker in het Nederlands. Daarne was ik een beetje op hem uitgekeken. Pas sinds een paar jaar lees ik zijn boeken weer. John Grisham, David Baldacci, Dan Brown en James Patterson zijn mijn favoriete schrijvers om te ontspannen. Literatuur en andere boeken lees ik om hun boeken heen.

De aanleiding voor dit bericht zijn echter niet de twee genoemde boeken van John Grisham of mijn leesvoorkeuren. Het is iets in de inhoud van de twee boeken.

Historische fictie

Camino Eiland en Camino Storm spelen zich af rond een boekhandelaar en zijn bevriende schrijvers. In beide boeken komen meerdere feitjes uit het boekenvak ter sprake, die ongetwijfeld op waarheid berusten. John Grisham hoefde daarvoor zijn fantasie niet te gebruiken, hij kon gewoon vertellen hoe het is.

De hoofdrolspeelsters in Camino Eiland is een vrouw die enkele jaren daarvoor haar debuut uitbracht. Een vervolg heeft ze nog niet. Ze heeft geen schrijversblok, maar ze kan geen plot bedenken dat haar voldoende aanspreekt. De boekhandelaar stelt voor historische fictie te schrijven. Een boek dus met feiten uit de geschiedenis dat de schrijver tot een samenhangend geheel fantaseert.

Mijn boek

Diverse vrienden gaven mij datzelfde advies. Als ik ooit een boek zou willen schrijven moest het wel historische fictie zijn. Sommige zeiden het omdat ik het leuk vind onderzoek te doen, de geschiedeniskant, en veel fantasie heb. Dat laatste zou ik zelf eerder creatief denken noemen. Een andere groep vrienden zei het nadat ik vertelde wat me tegenhoud.

Er zijn diverse dingen die me tegenhouden. Bijvoorbeeld, wanneer ik onderzoek heb gedaan naar een onderwerp heb ik al voldoening genoeg. Dan ga ik niet ook nog eens dagen zitten schrijven om er een boek van te maken. Met andere woorden zou je kunnen zeggen dat ik te weinig boekenschrijf ambititie heb. Een korte tekst, zoals eergisteren over lange vingers, gaat nog net.

René Descartes

Ik lees de laatste pagina van De Storm en denk nog even terug aan de twee boeken. Het boekenvak en de historische ficties blijven daarbij nog even hangen. Er staat iemand voor de deur, hoor ik aan het belletje.

‘Jij hebt toch iets met René Descartes?’, zegt hij als ik de deur open. ‘Goedemorgen’, geef ik als reactie, terwijl Erik een pakje in mijn handen drukt ter grootte van een sigarenblik van Willem II. Dat zeiden we vroeger als we elkaar een boek gaven, ‘nee hè, niet weer sigaren’.

We gaan naar binnen en ik zet koffie. ‘René Descartes?’, herhaal ik een deel van zijn binnenkomer wanneer ik de koffie neerzet. Ik neem het pakje van de tafel en open het.

De woorden in haar hand

‘Laat je door dat vreselijk omslag niet misleiden’, zegt Erik als hij aanvoelt dat mijn zure uitdrukking door dat oubollige ontwerp komt. ‘Het is historische fictie rondom Descartes en zijn heimelijke liefde met het dienstmeisje van een Amsterdamse uitgever’, vertelt hij in een zin de essentie.

De woorden ‘historische fictie’ blijven net iets langer hangen dan Descartes. Bijzonder. Ik vertel Erik wat me de afgelopen twee dagen bezighield, door de twee boeken van John Grisham. ‘Nu krijg je Descartes er gratis bij’, is de reactie van Erik, ‘en een debuterende schrijfster. Wat wil je nog meer’.

René Descartes reïncarnatie

Mijn ‘iets hebben met René Descartes’ gaat terug naar mijn jeugd. Rond mijn achttienjarige las ik de boeken van en over Descartes. Dat gaf zo’n gevoel van herkenning dat ik wel een reïncarnatie van hem moest zijn. Nu terugkijkend is dat vanzelfsprekend bijna bizar.

Maar het was een sterk gevoel. En het vreemde was dat ik tijdens het lezen situaties voor me zag of bedacht die later bij doorlezen ongeveer werkelijk bleken te zijn gebeurd. Het is te lang geleden om concrete voorbeelden te kunnen geven. Er speelde daarbij wel altijd een sterke binding met Utrecht en Amsterdam.

Guinevere Glasfurd

Erik en ik praten nog even verder over het boek ‘de woorden in haar hand‘ van Guinevere Glasfurd, John Grisham en de situatie in de wereld met Corona, China en Trump, en wellicht toch voor Britten positieve Brexit. Wanneer Erik weg is blader ik vluchtig door het boek met de drop-methode. Het is een techniek die ik leerde tijdens de colleges Taalhantering van Prof. Drop. Kort gezegd lees ik snel her en der alinea’s om een indruk te krijgen van schrijfstijl, zinsopbouw, logica etc. Ik constateer dat ik het boek wil lezen.

Daarna ga ik nog even op internet kijken naar Guinevere Glasfurd. Oppervlakkig, want een foto van de schrijfster en te veel informatie kunnen een eventueel enthousiasme voor een boek temperen. Meest interessant is dat het boek in 2016 verscheen en inmiddels in vele talen is vertaald. Daarbij gebruikten alle buitenlandse uitgeveres een letterlijke vertaling van de oorspronkelijke titel gebruikten. En Luitingh-Sijthoff, de Nederlandse uitgever,, gebruikte zelf de lelijke omslag van de Engelse uitgave. Van Glasfurd verscheen dit jaar haar tweede boek, lees ik tenslotte.

Historische fictie en fantasie

Bij Dan Brown vind ik het leuk dat hij historische feiten in een spannend verweeft. En dat veel beter doet dan Jeroen Windbuil, zoals ik eerder schreef. John Grisham suggereert ook uit te gaan van feiten, dat komt echter voornamelijk doordat hij bijvoorbeeld plaatsnamen gebruikt die echt bestaan. En bij Charles den Tex is de mix van verhaallijn met feiten over software, communicatietechnieken en dergelijk leuk

Wat verwacht ik van ‘de woorden in haar hand’ van Guinevere Glasfurd? Ik weet het nog niet zeker. Volgens de Drop-methode is het goed geschreven. Het kan leuk zijn feiten rond Descartes te ontdekken, of andersom het gefantaseerde. En een liefdesroman? Tja, dat is het enige dat me tegenstaat. Als het met liefdesgezeur te langdradig wordt leg ik het boek terzijde. Dat doe ik sinds kort. Vroeger las ik een boek altijd uit, door een met ‘je bord leegeten’-opvoeding. Nu niet meer, maar ik moet er natuurlijk wel eerst aan beginnen. Dat doe ik vandaag.