- René van Maarsseveen - https://renevanmaarsseveen.nl -

Peter Tytell, typemachine forensisch specialist

Peter Tytell - forensisch document onderzoeker

Peter Tytell was forensich specialist van typemachines. Ik denk aan de geschiedenis van zijn bedrijf als ik een boek van Lee Child lees. In ‘Without Fail’ (vertaald uitgebracht als ‘Buitenwacht’) staat ongeveer de volgende passage:

… het is een Hewlett-Packard laserprinter. Dat kunnen we zien aan de samenstelling van de toner. Niet wel HP-model, omdat meerdere printers hetzelfde tonerpoeder gebruiken. Het lettertype is een 14-punts vette Times New Roman van Microsoft Works 4.5 voor Window 95. We kunnen het toespitsen op één computerprogramma. Lettertypes ondergaan heel subtiel veranderingen in verschillende tekstverwerkers. De programmeurs rommelen met kerning, letterspatiëring en dergelijke. …

Pearl en Martin Tytell

Pearl en Martin Tytell, de ouders van Peter, hadden van 1938 tot 2000 een typemachine-winkel in Fulton Street 116 in New York. Nou ja, winkel. Eigenlijk waren zijn ouders steeds meer typemachine dokters. Mensen kwamen van heinde en verre met hun typemachine, voor reparaties of aanpassingen.

Aan het geluid van een typemachine kon Tytell al horen wat een apparaat mankeerde. En een aanpassing bestond bijvoorbeeld uit het veranderen van het toetsenbord naar een bepaalde taal. Tytell, die op zijn 15de interesse kreeg in typemachines, verdiepte zijn kennis zich steeds verder.

Geleidelijk had hij zoveel kennis van typemachines dat hij in 1950 om informatie werd gevraagd bij een politiezaak. Martin Tytell ontwikkelde zich tot forensisch specialist van typemachines, naast de reparatiewerkzaamheden. Vanaf 1950 werkten hij met zijn vrouw en later met zijn zoon aan diverse zaken.

Peter Tytell

Peter Tytell begon zijn werkzame leven als vrachtwagen chauffeur en timmerman in San Francisco. Later was hij roadie bij The Gratefull Dead, Janis Joplin en The Steve Miller Band. Terug in New York werkte Peter samen met zijn vader. Vanaf 1971 getuigde hij als documentdeskundige.

In 2000 nam Peter Tytell de zaak van zijn vader over. Hij sloot de reparatiewinkel en legde zich volledig toe op het recherchewerk als forensisch documentonderzoeker. Zijn werk leverde een lange reeks bijzondere verhalen op, die wellicht ooit nog eens terugkomen in een overzichtsboek.

Boek met onderzoek

Dat boek kan slechts een indruk geven van de duizenden internationale criminele zaken waar Peter bij betrokken was. Vanzelfsprekend komen enkele zaken voorbij met bekende Amerikanen, bijvoorbeeld die waarin de overheid informatie wilde over documenten van Bush en Kennedy. Maar ook zijn werkzaamheden voor Mark Zuckenberg is vermeldenswaardig.

In die zaak draaide het, evenals in de thriller van Lee Child, om afstand van lettertypen. Paul Ceglia, een verkoper van houtpellets, vond in 2014 dat hij op basis van een huurcontract recht had op aandelen Facebook. Peter Tytell bewees dat het contract een ongebruikelijk verschil in afstand tussen letters vertoonde en dat pagina’s op verschillende tijdstippen waren opgesteld.

Albert Osborn

Een paar jaar geleden schreef ik over de pionier van forensisch onderzoek in Nederland, Co van Ledden Hulsebosch. Als het over forensisch documentonderzoek gaat komt de naam Albert Sherman Osborn naar voren. Hij wordt beschouwd als de pionier op dat gebied. Osborn schreef in 1910 het boek ‘Questioned Documents’.

Peter Tytell werd binnen dat forensisch gebied vooral een expert in typemachines. Natuurlijk de oude types met de hamertjes. Maar later ook de Brothers met Daisy wheels. En de IBM’s met het golf bolletje dat door het team van Horace Beattie was ontworpen.

Asbest kanker

Als ik nog wat opzoek op internet lees ik dat Peter Tytell onlangs is overleden. In 2017 werd bij hem kanker geconstateerd, een mesothelioom. Een kanker die hij opliep toen hij in eind zestiger jaren als roadie in New York lampen ophing bij festivals. De lampen waren geïsoleerd met asbest.

Hij bleef na de diagnose doorwerken, maar begon ook een rechtszaak tegen de lampenfabrikant Mole-Richardson Company. Peter overleed 11 augustus j.l. De rechtszaak loopt nog. Elaine Wooton, een collega foresisch onderzoeker, kreeg van Peter’s weduwe Tikya het verzoek het onderzoeksmateriaal en de bibliotheek een goed onderkomen te geven.

Aanvullende informatie

De foto in de header is in 2001 gemaakt door Ruth Fremson/The New York Times en onlangs gebruikt in de In Memoriam bij het overlijden van Peter Tytell