Onverwachte feitjes - Bunnik

Genieten van onverwachte feitjes

Gisteren moest ik even wachten bij een afspraak. Er lag een boekje over Bunnik. Ik begon het door te bladeren en werd verrast door de onverwachte feitjes. Van die verhaaltjes waar je een aha-erlebnis van krijgt of die iets bijzonders beschrijven.

Wat je bij die onverwachte feitjes treft zal per persoon verschillen. Zelfs het moment kan daarbij een verschil maken. Elk moment heeft immers zijn eigen ontvankelijkheid, afhankelijk van de situatie, interesses en dergelijke.

Onverwachte feitjes en het onderzoek

Bij het boekje over Bunnik van Henk Reinders vond ik de inleiding voor mij treffend. De dagen ervoor had ik weer een aantal teksten voorbereid. Daar gaat vrijwel altijd enig onderzoek aan vooraf. Maandag vroeg ik me daarbij af wat handiger is, zoeken in boeken of op internet.

Internet lijkt handig. Daar kun je immers snel iets zoeken en bij bronnen komen die je thuis niet hebt. Maar bij een goede boekenverzameling heb je vaak ook voldoende informatie voor een tekst. Bovendien heb ik inmiddels veel van mijn ruim tienduizend boeken gedigitaliseerd. In feite was mijn vraag dus een keuze uit drie mogelijkheden: internet, analoge en digitale boeken.

Onverwachte feitjes en de inleiding

onverwachte feitjes - inleiding boekje 'Bunnik'

Inleiding boekje ‘Bunnik’ van Henk Reinders (klik voor vergroting)

Internet is waarschijnlijk het handigst. Maar er was toch iets wat me nog dwars zat. In de korte tijd dat ik voor de afspraak moest wachten besloot ik de inleiding van het boekje over Bunnik uit 1986 te lezen. Daar las ik het antwoord op mijn vraag:

… Iedereen die het idee heeft om een archief binnen te lopen en iets kleins uit te zoeken moet ik daarom ernstig waarschuwen. Iedere ontdekking roept weer nieuwe vragen op en het is volstrekt ondenkbaar om de geschiedenis van een dorp te schrijven. …

Dat is het, maakte ik de vertaalslag. Informatie op internet roept continu nieuwe vragen op. Ik merk dat ik daardoor vaak dieper graaf dan nodig. Daarbij speelt natuurlijk ook, wat ik eerder schreef, dat internet vol staat met fouten. En dat iedereen die van elkaar overneemt. Met als gevolg dat ik de feiten wil checken.

En tenslotte leidt internet ook af. Waardoor je soms ineens in een heel ander onderwerp zit. Waartoe je je liet verleiden. Tot je jezelf een kwartier later weer tot de orde roept.

Oorlogfeitje

Na de inleiding blader ik door het boekje en blijf hangen bij een foto van een oud echtpaar. Ik zie al snel dat beide echtelieden in 1945 zijn overleden. Dat moet een oorlogsverhaal zijn. Ik begin te lezen en wordt door de onverwachte feitjes aangenaam verrast.

Onverwachte feitjes - Wijnand van Stam

Wijnand van Stam en Eefje van der Louw

Het doet me denken aan een verhaaltje dat ik schreef voor Nieuws030, ‘wat als …’. In het boekje ‘Bunnik’ gaat het over de familie Van Stam. Ze wonen op een boerderij aan Provincialeweg 95 in Vechten, nu Bunnik. Een bommenwerper moet bommen werpen op een boerderij aan de Mereveldseweg. Maar hij vergist zich en de bommen vallen op de boerderij van Van Stam.

De dan 78-jarige veehandelaar Wijnand van Stam, zijn vrouw en twee kinderen overleven de fout niet. Evenmin als een belastingcommies, die op het verkeerde moment op de verkeerde plaats is. Pech dus voor die commies. Een veldwachter, die als een van de eersten aanwezig is, ontdekt in de binnenzak van de commies een lijst met namen van verzetstrijders. Die lijst houdt hij achter.

Wat als …

Een mooie ‘wat als …’. Immers, wat als de piloot van de bommenwerper de vergissing niet had gemaakt. Ok, dan hadden Wijnand en zijn vrouw waarschijnlijk nog een paar jaar geleefd. Maar de commies kon ook met zijn lijst naar de Sicherheitsdienst stappen.

Die lijst had daar wellicht ook gekomen als de veldwachter de lijst niet had gevonden. Een ander had de lijst wellicht wel naar een foute organisatie gebracht. Met alle gevolgen van dien. Dat concludeert Henk Reinders ook in zijn boek. ‘Was de lijst bij de SD terechtgekomen, dan waren er nu veel weduwen in Bunnik geweest’.

Opvallende feitjes en tijdgeest

Die zin. De aanname dat verzetstrijders mannen zijn. Terwijl we weten dat er ook heel veel vrouwen, en zelfs kinderen, meehielpen bij het verzet. Zou hij dat nu nog zo schrijven, vraag ik me af. De tijdgeest is enorm veranderd. Niet altijd ten goede, moet ik eerlijk zeggen, maar meestal wel.

Tegenwoordig zou hij de zin wellicht weglaten. Met de gedachte dat een lezer de gevolgen zelf wel kan bedenken. Anders wordt het toch lastig. Het kan langer ‘… veel weduwen en weduwnaren …’. Maar dat heeft iets gekunstelds. En het gaat voorbij aan de homo’s, dubbele genders, singles, moeders en vaders, en dergelijke.

Onverwachte feitjes

Nog een ding over onverwachte feitjes. Heerlijke boeken zijn die met de titel ‘onzinnige feiten’. Hoe onzinnig ook, het zijn vaak onverwachte feitjes. Ik heb er een paar en vind het heerlijk daar in verloren momenten door heen te bladeren. Verloren momenten? Tijdens de reclame tijdens een film of programma op een commerciële zender.

Soortgelijke boeken zijn die met onzinnige vragen. Ik heb nu ‘why man have nipples’ van Katherine Dunn op mijn salontafel liggen. De ondertitel ‘and other low-life answers to real-life questions’. Het is een boekje uit 1990, dus ook daardoor vaak verrassend. En beslist anders dan de navolgers op Bol.com.

Lees ook het bericht ‘Henry Tandey en de sliding doors‘. Henry Tandey had in de Eerste Wereldoorlog de mogelijkheid Adolf Hitler dood te schieten. En Sliding Doors is een film met Gwyneth Paltrow met als thema ‘wat als…’

En als ik denk, wellicht toch even een link maken naar Henk Reinders, doet zich weer een onverwacht feit voor. Hij is op 26 december 2006 plotseling overleden op 50-jarige leeftijd. De historicus en jurist was onder andere raadslid in Bunnik.

Print deze pagina
Bovenstaand bericht is geschreven op 19 januari 2021 door in de categorie 2021, Algemeen, Geschiedenis

Vorige en volgende berichten

« Ouder: Nieuwer: »

Een willekeurig bericht

Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *