Dirk supermarkt, de 1ste de beste

Dirk supermarkt en het beste huismerk

Gisteren bood Marc me een koekje aan bij de koffie. Café Noir, een van mijn favorieten. ‘Hé “1 de Beste”, het huismerk van Dirk supermarkt. Maken die ook al Café Noir’, merkte ik enigszins verbaasd op. Verbaasd over zowel de Café Noir als het gebruik van het huismerk door Marc.

‘Geweldig huismerk, dat “1 de Beste” van Dirk’, vul ik aan.

‘Ja daar is Marianne inmiddels ook achter. Sinds een paar weken rijdt ze er voor om. Inderdaad een goed huismerk’.

‘Ik gebruik meerdere van hun producten. Niet omdat het voordelig is, maar het is gewoon lekker. Ken je hun jam. Boordevol fruit. En die pindakaas’, vul ik enthousiast aan.

‘Inderdaad. Niet alles is goed. Maar we hebben inmiddels na productvergelijking een tiental producten van Dirk in gebruik’.

Mijn eerste ervaring met Dirk supermarkt

Ik ben niet loyaal aan een supermarkt. Woonde ik ergens met een Jumbo om de hoek, dan deed ik daar mijn boodschappen. Was het een Albert Heijn, Coop of SPAR? Ook goed. Op minder dan honderd meter van mijn kantoor is een Dirk supermarkt. Dat werd dus, naast de supermarkt in mijn woonplaats, de actuele plek om boodschappen te doen.

Daar zag ik op een gegeven moment Gember Jam van hun huismerk. Ik had niet eens direct door dat het een huismerk was. Die staan toch altijd in de onderste schappen, dacht ik. Niet bij Dirk blijkbaar. De jam stond gewoon naast die van Hero of Bon Maman. Pas terug op kantoor wees een kantoorgenoot me erop dat het “1 de Beste” was.

Meer producten ontdekken

De jam bleek fantastisch, inderdaad boordevol fruit. Ok, het is extra jam, dus ook veel suiker. En op de verpakking staat dat er 25% gember in zit. Maar het lijkt veel meer. En het gaat uiteindelijk om de smaak.

Gember jam van een ander merk hebben ze niet bij Dirk. Maar met andere jam en met pindakaas kon ik wel een vergelijking maken. En dat deed ik dan ook, zoals ik het in eerdere jaren met andere huismerken deed.

Omdat iedereen een andere smaakbeleving heeft, houd ik het bij slechts één opmerking. De 100% pindakaas van Dirk is lekkerder dan Calvé Pindakaas, vind ik.

Een huismerk en A-merk

Een huismerk is niet het tegenstelde van een A-merk. Want wat is een huismerk? Dat is een merk voor goederen die een winkelketen aanbiedt en door die keten in opdracht worden geproduceerd.

En wat is een A-merk? Dat zijn consumentengoederen met een grote naamsbekendheid, een goede reputatie en een toonaangevende prijs-kwaliteit verhouding.

Sluit de ene definitie de andere uit? Ik vind dat niet. Want wat zou de definitie van een A-huismerk kunnen zijn: een merk met grote naamsbekendheid en reputatie van een door een winkelketen in opdracht geproduceerd product met een goede prijs-kwaliteit verhouding.

Dat we bij A-merk aan zelfstandige fabrikanten denken is onzin natuurlijk. In ieder geval tegenwoordig, in een tijd waarin de kwaliteit van veel huismerken overeenkomt met die van A-merken

“1 de Beste”

Zo’n A-huismerk vind ik “1 de Beste”. Die merknaam vind ik hooguit een beetje triest, om verschillende redenen. Om te beginnen is de uitdrukking ‘de 1ste de Beste zijn’. De huidige merknaam van Dirk supermarkt is onzin, taaltechnisch onjuist of op zijn minst onduidelijk. Je zou het hooguit kunnen zien als een herkenbaar vignetje met een kromme tekst.

Waarom niet “Dirkje”. En dan een leuk karakter erbij. Bijvoorbeeld een jongetje dat een schaal met een 1 omhoog houdt. Daar omheen kun je ook promotioneel dan veel meer. Ik ben natuurlijk wel benieuwd wie de huismerknaam heeft bedacht. Dat zal hopelijk niet reclameman Eugene Roorda zijn geweest. Dirk supermarkt was jarenlang klant van zijn bureau. Over zijn ervaringen uit die tijd schreef Roorda in 2006 het boek ‘Kogelharde Spruiten’.

Dirk van de Broek en Dirk Kat

De meeste mensen weten wel dat Dirk de verkorting is van Dirk van de Broek, de oprichter van de supermarkt. Toen de supermarkt nog voluit Dirk van de Broek heette, riepen veel mensen waarschijnlijk al ‘ik ga even naar de Dirk’. Iedereen wist dan dat je Dirk Supermarkt bedoelde. Het was dus niet zo gek de volledige naam te laten vervallen, toen bleek dat de naam was ingeburgerd.

Een ander verhaal over de naam gaat over twee illustere supermarktondernemers: Dirk Kat en Dirk van de Broek. De eerste introduceerde de zelfbedieningswinkel in Nederland en de tweede begon de eerste supermarkt in Nederland. Toen zij of hun opvolgers vele jaren later samenkwamen, besloten ze te fuseren met hun Dirk van de Broek en Dekamarkt. Na een periode waarin de zelfstandige namen bleven bestaan, kozen ze voor de beide voornamen. Dirk dus.

De fusie schijnt nu weer te worden ontbonden, door de zoon van Dirk Kat.

Dirk Kat

Ik wilde dit bericht vooral schrijven over Dirk supermarkt en hun huismerk. Maar ik werd ook benieuwd naar Dirk Kat. Want Dirk van de Broek is bekend, hij overleed april 2020 op 96-jarige leeftijd. Over Dirk Kat en zijn familie kon ik echter, na flink zoeken, slechts weinig informatie vinden.
Dirk Kat grafsteen
Het blijkt een familie met uitgebreide wortels in de Zaanstreek. Dirk is geboren op 5 juni 1915 in Westzaan, als zoon van Simon Kat en Eefje Onrust. In veel oude documenten staat hij als Dirk Kat Simonszoon. Hij trouwde op 22 nov 1939 met Nel Schreuder uit Putten. Ze kregen vier kinderen, dochter Nel en de zoons Siem, Jan en Dirk (Evert). Dirk sr. overleed 29 november 1988.

Dirk supermarkt en Kat zelfbedieningswinkel

Een loopje nemen met het verleden is een PR-afdeling wel toevertrouwd, zoals ik eerder meldde. Op websites over detailhandel zijn daardoor verschillende verhalen te lezen over de opkomst van de zelfbedieningswinkels en supermarkten.

Volgens het ene bericht was Dirk Kat in de jaren veertig van de vorige eeuw de eerste met een zelfbedieningswinkel. Andere berichten melden dat Chris van Woerkom uit Nijmegen in 1949 de eerste zelfbediening opende. Wellicht was het inderdaad Van Woerkom. Geen probleem voor een PR-man. Chris had mogelijk slechts enkele producten in zijn zelfbedieningswinkeltje. Dus schrijft de PR-man of -vrouw ‘Dirk Kat startte de eerste volledige zelfbediening’.

En opende Dirk van de Broek niet de eerste supermarkt van Nederland. Dan opende hij de eerste supermarkt van Amsterdam. Wat ook niet helemaal waar is. Want die werd in 1953 geopend door de SUCO (Supermarkt Combinatie). Toen daarvoor in datzelfde jaar faillissement werd aangevraagd, nam Dirk van de Broek de winkel in de Bilderdijkstraat over… voor een appel en een ei.

Supermarkt Combinatie

Het verhaal van die eerste supermarkt is wel bijzonder. De SUCO was een initiatief van de Amsterdamse kruidenier v.d. Weyden. Hij richtte de commanditaire vennootschap SUCO op met meerdere middenstanders in Amsterdam. Daar was naast de kruidenier, onder ander ook een groenteboer, melkboer, tabakshandel en snackbarhouder.

In mei openden ze de eerste supermarkt. Daarbij kregen de oprichters elk hun eigen afdelinkje in de winkel. Het was op zichzelf een succes. Want het bleek veel omzet weg te halen bij omliggende winkels. Minder dan een half jaar na de opening ging het vooral fout door mismanagement, wat leidde tot het faillissement.

Het huismerk “1 de Beste”

Ik vermoed dat de “1 de Beste” in 2008 is gestart. Vanuit een slogan werd het een merknaam. Het werd door meerdere onderdelen van Detailresult Groep gebruikt, dus Dirk van de Broek, Bas van der Heijden en Digros. En later ook door Dekamarkt. In 2014 besloot de groep verder te gaan onder één naam: Dirk.

In die tijd wordt er ook over gesproken de een verandering van de bestaande slogan in Dirk. Het huismerk zou dan dezelfde naam krijgen als de nieuwe formulenaam.

Mijn keuzes

Ik vertelde dat ik het huismerk van Dirk uitprobeerde. Dat bleef beperkt tot producten die ik nodig had, dus het bleef een minimaal onderzoek. Waarbij ik me ook realiseer dat het een kwestie van smaak is.

Toen op kantoor Eru smeerkaas met sambal op de lunchtafel stond, probeerde ik ook die van het Dirk huismerk. Die vond ik minder lekker. Maar zoals gezegd de pindakaas, jam en nog zo wat producten vond ik lekkerder dan de A-merken die ik daarvoor gebruikte. En de koekjes moet ik nog gaan proeven. Daarvan weet ik alleen dat de Café Noir van Dirk de vergelijking aan kan met de Verkade Café Noir Original.

Waarbij ik vanzelfsprekend in gedachten heb dat veel huismerken van dezelfde producent komen als het A-merk. Daar las ik een paar maanden geleden nog een mooi artikel over. Ik heb gezocht en gepeinsd, maar ik weet niet meer waar ik het heb gelezen.

Aanvullende informatie

  • Veel molen in Westzaan hebben een link met de familie Kat. De oudste zoon Siem, van Dirk Kat, is ook actief in de molenwereld en bezit ook molens. Hier een document over boerderijen in Westzaan in relatie tot de familie Kat (PDF - 9,18 MB).
  • In veel berichten staat dat NV SUCO de eerste supermarkt opende. Maar het was de CV Suco. De NV was de vennoot/aandeelhouder en heette de NV Tot Beheer van Zelfbedieningsbedrijven.
  • In 2007 schreef Babette Sluijter onder de titel ‘Kijken is Grijpen’ een uitgebreid document over  de ontwikkeling van zelfbedieningswinkels na 1945 (PDF - 2,83 MB).
  • Het jaar daarop schreef Chiara Verhoog haar bachelor-opdracht over hoe producten van fabrikant bij de supermarkt terecht komen. Wellicht is dat inmiddels logistiek enigszins veranderd. Maar het blijft een interessant verhaal (PDF - 2,13 MB).
  • In het Algemeen Dagblad stond begin 2021 een artikel over een onderzoek van de Consumentenbond. De prijs van huismerken is enorm gedaald ten opzichte van A-merken. Daarbij zijn de kwaliteitsverschillen kleiner geworden (PDF - 1,78 MB).
  • Het Algemeen Handelsblad van 1954 plaatste een bericht over de nadelen van de zelfbedieningswinkel. Kort daarna reageerden Dirk van de Broek en Dirk Kat met de voordelen in dezelfde krant (PDF - 638,22 KB).
  • Ik vond ook nog een artikel over marketing en productie van Verkade’s Café Noir. Ik begon ermee, wellicht is het ook een leuke afsluiter. Het komt uit VMT, een tijdschrift voor professionals uit de voedingsmiddelenindustrie (PDF - 124,34 KB).

Zie ook het bericht ‘Neuromarketing en het jampotje‘ of ‘Rang is alleen Rang …

Print deze pagina
Bovenstaand bericht is geschreven op 8 november 2021 door in de categorie 2021, Algemeen

Vorige en volgende berichten

« Ouder: Nieuwer: »

Een willekeurig bericht

Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *