Roger Bannister - Een mijl hardlopen binnen vier minuten

Een mijl hardlopen binnen vier minuten

Ik herlees een oude verhalenbundel uit 1985 van Stephen King. In het verhaal ‘Mrs. Todd’s Shortcut’ schrijft hij over een mijl hardlopen binnen vier minuten. Het is een terloopse opmerking. King merkt op dat een wetenschapper in 1923 in het tijdschrift Science Today aantoonde dat een mijl hardlopen nooit sneller kan dan in vier minuten.

Ik heb gekeken of ik het artikel kon terugvinden in archieven. Dat is nog niet gelukt. Waarbij ik me natuurlijk ook afvraag of het artikel bestaat of is ontsproten aan het creatieve fictiebrein van Stephen King.

Een mijl hardlopen binnen vier minuten

Natuurlijk is het leuk om te weten of Stephen King het bedacht. Maar er kan in 1923 heel goed werkelijk een wetenschapper over hebben geschreven. Een fysioloog bijvoorbeeld die met allerlei argumenten aantoonde waarom een mijl hardlopen binnen vier minuten niet mogelijk is.

Want in 1923 komt een loper dicht bij de vier minuten. Dat is de Finse atleet Paavo Nurmi met een tijd van 4 minuten en 10,4 seconden. Maar los daarvan zijn er altijd wetenschappers geweest die grenzen leggen aan het menselijk lichaam en andere zaken. Terwijl record na record wordt gebroken. Ok, soms met een behoorlijke tussentijd.

Gelukt: een mijl hardlopen binnen vier minuten

Op 6 mei 1954 is de 25-jarige Roger Bannister de eerste hardloper die de mijl binnen vier minuten aflegt. Op een sportveld aan de Iffley Road in Oxford loopt hij de 1609 meter in 3 minuten, 59 seconden en 4 tiende seconden (3.59,4). Hij passeert de vier minuten grens dus met krap 0,6 seconden.

Omdat het al lang voor 1923 als onmogelijk wordt beschouwd, noemt men de prestatie van Bannister lange tijd ‘The Miracle Mile’ (de wonder mijl). De magische grens is doorbroken. Een maand later lukt het echter de Australiër John Landy al de mijl in 3:57,9 te lopen; wat de atletiekbond afrondt naar een 3.58 wereldrecord.

Twee maanden later, in augustus, lopen Bannister en Landy de mijl samen tijdens de British Empire and Commonwealth Games van 1954. Beiden blijven onder de vier minuten. Daarbij loopt Bannister 8 seconden sneller dan Landy en verbetert hij zijn tijd naar 238,8 seconden (3.58,8). Landy behoudt wel zijn wereldrecord.

Roger Bannister stimulerende grens

Er zijn schrijvers die denken dat Roger Bannister op 6 mei 1954 een magische grens doorbreekt. Een grens die niet alleen meer mensen voortbrengt die een mijl binnen vier minuten lopen. Maar ook imaginaire grenzen op andere atletiek onderdelen en bij andere sporten.

Door de lange tijd onmogelijk gewaande grens van een mijl hardlopen binnen vier minuten te doorbreken heeft Bannister aangetoond dat ‘niets onmogelijk is’. Elk onmogelijk lijkende record zal daarna gebroken kunnen en gaan worden.

Bijvoorbeeld de zeven wereldkampioenschappen Formule 1 van Michael Schumacher. Ze worden al snel geëvenaard door Louis Hamilton. Maar lukt het hem dat record te verbeteren… schrijf ik een paar dagen voor de laatste race van het kampioenschap 2021.

Blijvende grens: een mijl hardlopen binnen vier minuten

Onze Nederlandse schaatser Ard Schenk doorbreekt in Inzell op 14 maart 1971 de grens van 15 minuten op de 10 kilometer. Het rijden onder de 15 minuten van die afstand wordt daarna geleidelijk normaal. Anderen breken bovendien continue zijn record. Veel schaatsers rijden de 10 kilometer inmiddels zelfs in minder dan 13 minuten. En het wereldrecord ligt momenteel op twaalf en een halve minuut (12.32,95).

Iedere professionele schaatser en atleet blijft tegenwoordig altijd in de buurt van het actuele record op zijn of haar afstand. Maar de grens van een mijl hardlopen binnen vier minuten blijft een lastige. Tot nu hebben slechts 1497 hardlopers die grens gebroken. Dat aantal lijkt in vergelijking met bijvoorbeeld het aantal professionele schaatsers wellicht nog een flink aantal.

Een traditionele afstand of de geschiedenis van de ‘one mile run’

Maar de ‘one mile run’ is in veel landen een traditionele afstand met honderdduizenden lopers. En dat was het al ver voor 1923. Een precies tijdstip is echter niet bekend.

De geschiedenis van de huidige een mijl hardlopen begint waarschijnlijk in Engeland als een weddenschap. Op straat blijkt het een gokje met een leuke afstand. Eerst is er ongeveer een mijl. Men loopt daarbij hard van een straat naar de rivier of een afstand tussen twee andere kenmerken in het landschap.

Dat blijft het lange tijd: een aantrekkelijke uitdaging op straat met een afstand van ongeveer een mijl, met een uitslag na minimaal vier minuten. Geleidelijk nemen de gokkers een vaste afstand aan. Die afstand hangt lange tijd samen met het metrische systeem. In Engeland is dat de Engelse mijl, in andere landen de meter.

Een mijl hardlopen en de 1500 meter

Rond 1850 begint de ‘one mile run’ officiële vormen aan te nemen. De Britse professionele atleet Charles Westhall legt de 1609 meter op 26 juli 1855 af in 4 minuten en 28 seconden. Op dat moment registreert de atletiekwereld het als wereldrecord. Het duurt daarna dus bijna honderd jaar voor Bannister een mijl onder de 4 minuten loopt. De eerste amateur van wie de tijd als wereldrecord wordt geregistreerd is de Ier James Heaviside. Op 1 april 1861 loopt hij de afstand in 4 minuten en 55 seconden.

In de Verenigde Staten is de race dan nog vooral een studentenwedstrijd. De vroegste officiële berichten over een mijl hardlopen vind ik daar vooral in universiteitsbladen van eind 19de eeuw. Dat is dus in ongeveer dezelfde tijd dat atletiekbonden de 1500 meter race opnemen in hun hardloop programma. In die tijd, rond 1890, noemen sommigen die 1500 meter ook wel een 15/16 miles race.

De 1500 meter is nog altijd een officiële afstand in de wereldwijde atletiek. En de ‘one mile run’ blijft vooral een studenten- en vrijetijdsloop met een officieel tintje in met name Engelstalige landen. In de studentenbladen kom ik overigens ook de ‘een mijl wandeling’, de ‘twee mijl fietsrace’ en andere varianten rond de mijl tegen.

Een mijl hardlopen in kilometers

Roger Bannister loopt de eerste mijl onder vier minuten in afgerond 3 minuut en 59 seconden. Dat betekent dat hij het met een snelheid van 24,24 kilometer per uur heeft afgelegd. Een paar jaar voor dat record loopt hij ook regelmatig de 1500 meter; hij probeert zelfs op die afstand de Olympische Spelen te halen.

Leuker om een vergelijking te maken tussen de ‘one mile run’ en de 1500 meter zijn echter de resultaten van de Marokkaan Hicham El Guerrouj. Hij loopt op 14 juli 1998 de 1500 meter in 3 minuten en 26 seconden. Op een week na een jaar later, op 8 juli 1999 rent hij de mijl in 3 minuten en 43,13 seconden. Die tijd geldt nog steeds als snelste tijd op de mijl.

Bij zijn resultaat op de 1500 meter loopt hij gemiddeld 26,214 km/uur. Een jaar later op de mijl iss dat 25,97 km/uur.

Mijn berekening daarbij is 3.43,13 = afgerond 223 seconden voor 1 mijl (1609 meter). De verhouding van die seconden met 1500 meter is 207,9 seconden. Voor 1000 meter (1 kilometer) neem ik twee derde daarvan = 138,6 seconden per kilometer. Er gaan 3600 seconden in een uur en 3600 : 138,6 = 25,97 km/uur.

De laatste ronde trager?

Bij de oude races lopen atleten vaak een recht stuk. Zelfs bij Roger Bannister spreken sommige mensen in Oxford nog van een race van straat naar rivier. Maar bij zijn mijl onder de vier minuten loopt hij in rondjes op een atletiekbaan in Oxford.

Er is veel onderzoek gedaan naar het verloop van hardloopwedstrijden. Enkele wetenschappers willen daarmee ook het verschil in gemiddelde snelheid verklaren tussen de 1500 meter en de mijl. Die zou volgens hen liggen in de laatste ronde. Daarin zouden lopers ineens een inzinking hebben waardoor er een terugval is in tijd.

Bannister’s record loop

Dat gebeurt niet bij de wedstrijd van Roger Bannister. Bij die race gaat het om een wedstrijd tussen de universiteit en atleten van de Atletiek Vereniging voor Amateurs (AAA). Ze willen bovendien een mijl hardlopen onder de vier minuten. De studenten zijn die 6 mei 1954 geen partij voor de drie beste lopers van de AAA: Chris Chataway, Chris Brasher en Roger Bannister.

In zijn boek ‘The First Four Minutes’ beschrijft Bannister de geslaagde recordpoging. Basher gaat twee ronden aan de leiding. Ze liggen tot de helft van de race op schema met 1 minuut en 58 seconden. In de derde ronde neemt Chataway de leiding over. Op het rechte stuk van de vierde laatste ronde passeert Bannister hem. Met een iets verhoogde snelheid rent hij door de laatste bocht. Bij de finish klokt een pijp rokende tijdwaarnemer hem op een ouderwetse stopwatch, 6 seconden onder de vier minuten…

Meer informatie

  • Ik nam contact op met Stephen King om te vragen of het artikel echt bestaat. Hij heeft het verzonnen vertelde een medewerker.
  • Een wikipedia over Roger Bannister. De Engelse wiki is uitgebreider.
  • Een overzicht van wereldrecords op de mijl
  • In Europese landen is de Coopertest een veelgebruikte test op scholen en bij militairen. Er zijn in Nederland zelfs parken waar een parcours is aangelegd voor deze Amerikaanse test waarbij je in 12 minuten zo’n groot mogelijk afstand aflegt. In de Verenigde Staten zelf is de ‘one mile run’ gebruikelijker. Wellicht dat daarom veel Amerikaans onderzoek zich richt op deze afstand en de fitness van kinderen en scholieren.
  • Er honderden onderzoeken rondom de ‘one mijl run’ of waarin deze wordt meegenomen in het onderzoek. Enkele voorbeelden van onderzoek:
    • ‘The Four Minute Mile – And the Entire Sport World Is Changed’ van Paul Olson uit 2018 (PDF - 208,89 KB).
    • ‘Heart Rates During an Intensity-Controlled One-Mile Run in 11- to 14-Year-Old Children’ van Mitchell, Strasburger en Donkin-Kursar uit 2001 (PDF - 23,94 KB).
    • ‘Validation of One-Mile Walk Equations for the Estimation of Aerobic Fitness in British Military Personnel Under the Age of 40 Years’ van Lunt ea uit 2013 (PDF - 543,36 KB).
    • ‘Coffee Ingestion Enhances One-Mile Running Race Performance’van Taylor ea uit 2017 (PDF - 406,02 KB).
    • ‘One-Mile Run Performance and Cardiovascular Fitness in Children; van Rowland ea uit 1999 (PDF - 162,22 KB).
    • ‘Evolutionary Pattern of Improved One-Mile Running Performance’ van De Koning ea uit 2014 (PDF - 308,33 KB)
  • Een artikel uit 2018 van de Canadese middenafstandloper Nathan Brannen. Hij is een van de voorlopig 1497 hardlopers die de mijl onder de 4 minuten liepen. Hij liep zijn record op 2009 in Toronto.
  • Een overzicht van vrijwel alle lopers die de mijl onder de 4 minuten liepen. De lijst is niet compleet.
  • Zie ook het bericht ‘een weg opmijlen‘ met onder andere een overzicht van mijlafstanden.
  • Of lees het bericht ‘Maarsseveen op een oude plattegrond‘, over Nederlandse kwartieren en mijlen.
Print deze pagina
Bovenstaand bericht is geschreven op 7 december 2021 door in de categorie 2021, Algemeen, Geschiedenis

Vorige en volgende berichten

« Ouder: Nieuwer: »

Een willekeurig bericht

Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *