Op zoek naar een foto van jaren geleden zie ik een map getiteld ‘eten bij Jean Saussac’ met een datum. De foto’s maakte ik tijdens een uitnodiging in zijn atelier. Onderstaand verhaaltje schreef ik over die tijd in een boek van Theo Mackaay.

Jean Saussac in Antraigues

Tot twintig jaar geleden kwam ik elk jaar, en soms meerdere keren per jaar, in het Franse kunstenaarsdorp Antraigues sur Verlane in de Ardèche. Vrienden hadden een huis aan de voet van het dorp. Elke ochtend klom ik langs een stijl voetpad omhoog om stokbrood te halen en een kop koffie te drinken bij ‘La Montagne’ op het plein.

Dat hotelletje met café restaurant was genoemd naar het populaire lied  van Jean Ferrat, de bekendste inwoner van Antraigues. Het is door Wim Sonneveld vertolkt als ‘het dorp’.

Tientallen Franse kunstenaars en artiesten woonden in de omgeving of hadden er een tweede huis. Tegen de avond kwamen velen naar het dorp voor een spelletje Pétanque en een borrel. Dan zat je op één van de drie terrassen op het pleintje met Michel Delpech, Jean Ferrat of Jean Saussac.

Jean Saussac

De kunstschilder Saussac leerde ik in die jaren goed kennen. Hij werkte in een huis dat door sommigen ‘Le Palais’ werd genoemd. En als hij daar niet was dan werkte hij niet. Het was dan ook een eer, denk ik, dat hij mij af en toe uitleg gaf over zijn werk en kunst in het algemeen. In rap Frans, waarvan hij ongetwijfeld heeft vermoed dat ik minder dan de helft begreep.

Een echt, maar wellicht ongepast gevoel van respect merkte ik pas tijdens een etentje bij hem thuis, met buitengewoon veel ‘Mare de Ardèche’. Dit zelfgemaakte bocht, een kruising tussen cognac en jenever, velt een paard met één glas, had hij gezegd. De rondbuikige aanwezigen dachten dat ik het, met mijn slanke lijf, na één slok al zou begeven. Maar na vijf glazen stond ik, dankzij het Utrechtse studentenleven, nog overeind en werd daarna voor altijd opgenomen in de vriendenkring.

De Franse kunstenaar en Theo Mackaay

Jean Saussac was in Frankrijk een bekend kunstenaar. Werk van hem hangt in diverse musea. Hij maakte zowel subtiel als krachtig werk, zowel kleurrijk als gedragen. Dat herkende ik ook in het werk van Theo Mackaay toen ik hem ruim tien jaren geleden voor het eerst ontmoette.

Theo had het beeldhouwen weer even naast zich gelegd en schilderde mythische figuren met zwart-omlijnde vlakken, ingekleurd met donkere tinten groen, rood, blauw en geel. Maar ik zag ook zijn vrolijke schilderijen, de speelse taferelen in lichte en bonte kleuren.

Mackiani

In zijn Mackiani-schilderijen komen beide stijlen terug. Het lijkt een overgangsperiode. De kleurige paarden brengen mijn herinnering aan Antraigues en Jean Saussac weer tot leven.

Als ik aan Jean en Theo denk en hun werk zie, realiseer ik me hoe mooi het is om bij beide kunstenaars te zien hoe ondeugd, passie, melancholie, zoeken, spiritualiteit, vriendschap, senioriteit en meer, zich in een persoon kan verenigen.

Aanvullende informatie

• De foto in de header maakte ik bij een bezoek aan Le Palais op 18 mei 2000. Jean Saussac was toen 78 jaar. Ik maakte de foto met een juist aangeschafte Sony Cybershot, mijn eerste digitale camera.
• Jean had wellicht meer kinderen, maar in ieder geval twee zoons. Michel werkte als kok in La Montagne. Alain was ook kunstschilder en maakt kleurrijke abstracten. Van hem kocht ik twee werken voor kantoor. Maar uiteindelijk koos ik voor kantoor toch voor twee abstracte schilderijen van Jos van de Ven.
• Met name in augustus is er voor toeristen veel te doen in Antraigues. Regelmatig wordt ook een Festival Jean Saussac georganisseerd. Op de site daarvan ook enkele foto’s van Saussac met enkele bekende Fransen.