Iedereen heeft het over de Griekse tragedie, de speculerende banken, het op- en weer afgebouwde pensioengeld en de toekomstige in- of deflatie. Het zijn complexe in elkaar hakende problemen die voor niemand, zelfs niet voor degene die moeten beslissen over een mogelijke oplossing, in zijn geheel zijn te overzien.

Mensen kunnen wel vertellen hoe het er dichter bij huis voor staat. De stukadoors, de reclamemannen, de autoverkopers, de bakkers en de vrouw aan de lopende band. Vergeet die ene stukadoor die nog een volle agenda heeft, wanneer je er vier spreekt die aangeven hoe het hen vergaat. Filter je op die manier van iedere niet realistische optimist de euforie weg, dan blijft een werkelijkheid over waarmee je een echt beeld krijgt van de economie op dit moment.

Met de informatie die je zo verkrijgt kun je tot oplossingen komen. Bij die informatie stopt het gezweef en concludeer je ‘het gaat niet goed’. Weg van het dagelijkse gezeur over de AEX is er een werkelijkheid, de enige echte werkelijkheid. Bij Philips, DSM en alle andere aan de AEX genoteerde bedrijven merken ze weinig van het speculatieve spel met hun aandelen. Van de luchtfietserij waarmee alle ellende begon. Ook bij die bedrijven komen de medewerkers van hoog tot laag met de echte verhalen over de stand van de economie, de invloed op het thuisfront, de ergernis over wantoestanden, miscommunicatie en onbegrip. Op die werkvloer ligt de werkelijkheid. Een werkelijkheid die niet te vinden is in vergaderkamers, economische modellen en statische gegevens.

Door te luisteren naar de mensen aan de lopende band, in de kantoortuinen en in de directiekamers kun je ontdekken hoe we er echt voor staan. Als je het eventuele sentiment en de emotie er af haalt, kun je vanuit verschillende invalshoeken ideeën op doen en kunnen je ogen open gaan voor werkelijksbelevingen waarvan je niet wist dat ze bestonden.

Het is voor iedereen goed af en toe eens naar de mens te gaan. Maar vooral van politici verwacht je dat ze contact onderhouden met diverse lagen van de bevolking. Echt contact, dus niet de oppervlakkige verkiezingsglimlach maar een oprechte interesse, een gemeend meeleven. Alleen dan krijg je het ware verhaal, de werkelijkheid van de persoon waarmee je contact hebt.

Bij de parlementaire enquête van 1887 werd voor het eerst geluisterd naar ‘gewone’ mensen. Om via hun verhaal te weten te komen hoe de echte werkelijkheid er uitzag.  Het is de vraag of, door de hiërarchische afstand die toen nog groter was dan nu, de enquête  toen een werkelijk beeld gaf van de belevingswereld van de ‘gewone’ mens. Maar ook nu tonen parlementaire enquête, hoe goed bedoeld ook, niet de echte werkelijkheid.

Ook nu moet je als politicus zelf naar de mensen gaan. Vertrouw niet op een gesublimeerde werkelijkheid, die niet meer is dan de vertaalslag van een onderzoeker, van een gehoorde werkelijkheid naar een academisch onderbouwde conclusie zonder gevoel en emotie, omgevings- en  tussenzinnen etc.  Ga naar de mens, maak echt contact en hoor, leer en beleef de echte werkelijkheid.

Geniet er van. En weet ook dat als je de werkelijkheid meeneemt in je politieke werk de ‘gewone’ mens geleidelijk weer geloof in je krijgt. Dat je van een alien in Den Haag of ergens in het land weer één van ons wordt. Eigenlijk zou je alleen dan jezelf een volksvertegenwoordiger mogen noemen.