David Feldman en imponderables

David Feldman en zijn ondoorgrondelijke vragen

‘Veegt een linkshandig persoon zijn billen met links af?’. Terwijl ik me dat op de WC afvraag, komt David Feldman in mijn gedachten. Hij schreef elf boeken met antwoorden op dat soort vragen. Buiten zijn boeken weet ik niets van hem. Toch voel ik een verwantschap door onze wederzijdse nieuwsgierigheid.

Het is altijd leuk een boek van Feldman weer eens door te bladeren. Meerdere vragen als hierboven worden er in beantwoord. In zijn boeken behandelt David Feldman echter ook vragen die lastiger zijn. Hij noemt ze frustrerende vragen (frustrables). En hij beantwoordt irritante vragen waarop zelfs hij nauwelijks een antwoord bij kan vinden.

David Feldman

David Feldman ziet in 1950 het levenslicht en groeit op in Mar Vista, een wijk in Los Angeles. Al op jonge leeftijd stelt hij vooral zijn moeder talrijke waarom?-vragen. Zijn vier jaar jongere broer Phil zegt daarover:

‘David stelde altijd miljoenen vragen. Het irriteerde me regelmatig. Want als iedereen dacht dat een vraag was beantwoord wilde hij er nog dieper op ingaan’.

David Feldman bevestigt zijn hyperactieve nieuwsgierigheid als kind. Naast de gebruikelijke waarom?-vragen, die leergierige kinderen kenmerkt, vroeg hij zich vooral af waarom de ene muziekgroep of televisieshow populairder was dan een andere.

Studeren

In de vragen die hij zichzelf als tiener stelde blijkt een duidelijke interesse in populaire cultuur. David Feldman gaat weliswaar literatuur studeren aan Grinnell College, met speciale interesse in Russische schrijvers. Maar hij wil vooral meer aandacht geven aan populaire cultuur.

Uiteindelijk krijgt hij toestemming daar onafhankelijk onderzoek naar te doen. Hij verdiept zich in daarvoor in geschiedenis van Rock & Roll en soap series. En gebruikt de opgedane kennis om erin af te studeren.

Populaire cultuur

Dankzij zijn enthousiaste nieuwsgierigheid wint hij een Watson Fellowship. Dit geeft hem de gelegenheid populaire cultuur te studeren aan de Bowling Green State University in Ohio. Het is op dat moment de enige school ter wereld met een postdoctorale graad in die richting.

Voor zijn doctoraat gaat David Feldman naar de Universiteit van Maryland. Evenals op Bowling gaat hij daar als eerste docent in Amerika les geven in soap series. De lessen bij de afdeling American Studies bestaan uit een half uur televisie kijken en daarna een half uur discussiëren. Zijn lessen zijn razend populair. Terwijl er ruimte is voor hooguit 300 studenten, staan er altijd meer voor het collegelokaal.

Televisiewerk

David Feldman voelt zich enigszins verloren als jonge docent op het prosceniumpodium in dat lokaal. Vaak heeft hij ruim 300 joelende en lachende studenten voor zich, terwijl hij zichzelf ziet als een punker met een microfoon.

Hij vlucht naar New York om als adviseur bij televisiebedrijf ABC te werken. Maar daar aangekomen accepteert hij een baan als programmamaker bij NBC. Hij werkt er zowel overdag als op de tijden die het meest gunstig zijn voor de kijkcijfers.

David Feldman heeft een obsessie voor televisie. Maar voor het werk bij NBC vindt hij zich uiteindelijk niet geschikt.

Imponderables

In de tijd dat hij nadenkt over een volgende carrièrestap loopt hij in een supermarkt. Daar ziet hij twee pakken Cornflakes van Kellogg, geglazuurde en niet-geglazuurde. Op beide staat dat ze 100 calorieën per ounce (= 28,35 gram) bevatten. Hoe kan dat hetzelfde zijn? Zijn nieuwsgierigheid levert hem weer een waarom?-vraag op.

Terwijl hij over de vraag nadenkt loopt hij langs een eetcafé. Daar probeert een man met veel moeite een pak crackers open te maken. Waarom kan iemand geen handiger opening bedenken, vraagt David Feldman zich af.

Hij schrijft beide waarom?-vragen in een notitieboekje. Onderweg naar huis mijmert hij over de vragen. Dan komt ineens het woord ‘Imponderable’ in zijn gedachten. Thuisgekomen heeft hij zijn besluit genomen. Hij gaat een boek schrijven waarin hij onmogelijke waarom?-vragen beantwoordt, en de titel wordt ‘imponderables’.

Onvoorspelbaar? Ondoorgrondelijk

Van Dale vertaalt ‘imponerable’ naar onvoorspelbaar. Een betere vertaling zou zijn ondoorgrondelijk. Zelf omschrijft David Feldman het als ‘een vraag die niet afdoende kan worden beantwoord’.

Voor zijn eerste boek raadpleegt Feldman voornamelijk een encyclopedie van associaties. En hij gebruikt het Thomas register van Amerikaanse fabrikanten. Dat enorme register bevat alle fabrikanten. Voor zijn vragen belt hij voor elke vraag meerdere fabrikanten om te kijken of ze een eensluidend antwoord hebben.

Als dat gebeurt schrijft hij er voor zijn boek een leuk verhaaltje bij, dat zowel feitelijk is als luchtig. Maar het lukt niet altijd een vraag naar zijn tevredenheid te beantwoorden. Die vragen bewaart hij zijn groeiende database.

Imponerables boeken van David Feldman

Het eerste boek verschijnt in 1986 als ‘Imponderables: The Solution to the Mysteries of Everyday Life’. David Feldman beantwoord in het boek ongeveer 150 vragen. Het zijn niet alleen waarom?-vragen. Er zitten ook een paar hoe?- en wat?-vragen bij. En bij sommige antwoorden tekent Kas Schwan een illustratie.

Uiteindelijk heeft Feldman zoveel vragen dat hij er geleidelijk gemakkelijk elf boeken mee vult. Het zijn boeken met min of meer willekeurige onderwerpen. Tussendoor schrijft hij ook nog wat specifiekere vraag- en antwoordboeken. Bijvoorbeeld in 1986 het boek ‘Who Put the Butter in Butterfly?‘, waarin hij zich op mysteries in de Engelse taal werpt.

Bestsellers van David Feldman

Er gaat veel tijd zitten in het zoeken naar antwoorden op de vragen. Maar het is zijn favoriete tijd, zegt Feldman. Enkele boeken worden bestsellers. En enkele titels verschijnen vertaald in het buitenland. Vaak in opnieuw samengestelde vorm.

In Nederland bijvoorbeeld brengt BZZTôH in 1993 ‘Waar is die ene sok gebleven … en andere (on)wetenswaardigheden’. Het is opgebouwd uit de originele titel ‘Why do dogs have wet noses?’ en vragen uit andere Inponderables boeken.

En bij Muntinga verschijnt ‘Waarom hebben varkens krulstaartjes … en andere wetenswaardigheden’.

Malarky, het Imponderables spel

In 1995 krijgt David Feldman een telefoontje van Ernie Capobianco. Ernie is een enthousiast lezer van de Impondererables boeken en hij heeft een idee. Hij wil de vragen verwerken in een bordspel.

Feldman heeft in die tijd al een spelshow waarin hij een vraag stelt aan drie acteurs. Luisteraars moeten raden welk acteur de juiste oplossing geeft. Samen met Ernie bouwt hij dat om naar een bordspel, dat als Malarky op de markt komt.

David Feldman is gestopt

Na 2006 verschijnen er geen boeken meer. Ergens las ik dat het komt doordat het zicht van David Feldman verslechtert. Het werken aan antwoorden kost hem daardoor veel moeite. We moeten het dus doen met de bestaande boeken.

Af en toe verschijnen er echter nog wel samengestelde boeken. Zoals in 2009. In dat jaar brengt Reader’s Digest een dik boek uit met een grote verzameling Imponderables.

En mijn vraag?

En mijn vraag ‘gebruiken linkshandige mensen hun linkerhand op de WC bij het afvegen van hun billen?’. Ik heb even gekeken naar een antwoord. Een grappig is natuurlijk ‘nee, ze gebruiken toiletpapier’.

In veel Aziatische en/of Islamitische culturen gebruiken sommige mensen geen WC-papier. Zij begroeten mensen en schrijven met de rechterhand en vegen met de linker hun billen af. Het blijkt dat meerdere rechtshandigen in het Westen hun linkerhand gebruiken. Maar een statistisch antwoord over het linkerhand gebruik van linkshandigen heb ik niet gevonden.

Aanvullende informatie

  • David Feldman woont nog steeds in New York. Hij is ongehuwd. Zelf zegt hij daar gekscherend over ‘welke vrouw wil mij hebben?’. Het is een vraag die hij waarschijnlijk niet beschouwd als een Imponderable.
  • Tegenwoordig, of vanaf zijn geboorte, is Feldman bekend als Dave. Mogelijk dat hij David alleen voor zijn boeken gebruikt.
  • Zijn eerste boek droeg David op aan zijn ouders Fred en Ray. Zijn vader was arts. David heeft een broer, die volgens mij vier jaar jonger is. Deze Phillip is getrouwd met Gilda, zij hebben een zoon Michael.
  • Voorbeeld van vragen in een Nederlandse uitgave en enkele antwoorden PDF - 476,01 KB
  • Zie ook het bericht ‘Jongens en Wetenschap‘ over mijn enthousiasme voor soortgelijke boeken als die van David Feldman
Print deze pagina
Bovenstaand bericht is geschreven op 25 mei 2022 door in de categorie 2022, Algemeen, Geschiedenis

Vorige en volgende berichten

« Ouder: Nieuwer: »

Een willekeurig bericht

Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *