Op Netflix zag ik een paar maanden terug drie films over de afdeling Q. Een paar weken geleden vertelde Erik me dat het verfilmingen waren van boeken van Jussi Adler-Olsen. Ik heb ze daarna alle acht gelezen. En vorige week het onlangs verschenen negende boek ‘Natriumchoride’.

Het zijn onderhoudende boeken en ik heb er een aantal fijne uren aan beleefd. Wellicht is het nu dan gelegenheid iets dieper op de inhoud van de boeken in te gaan. Maar dat doe ik niet. Want terugkijkend denk ik vooral aan de kamelen spreuken. Het zijn de opmerkingen van de Syriër Assad, in de verhalen de assistent van Carl Mørck.

De kamelen spreuken van Jussi Adler-Olsen

In de boeken over de afdeling Q gebeurt veel buiten het misdaadverhaal om. Regelmatig maakt Assad opmerkingen rond kamelen om situaties te relativeren, als ik het zo mag noemen. In plaats van iets te zeggen over de boeken, vond ik het leuk die opmerkingen te verzamelen die lezen als kamelen spreuken.

Dus hieronder slechts de verzameling. Waarbij ik overigens niet alle opmerkingen met kamelen heb overgenomen. Sommige waren te terloops of werden niet of nauwelijks verklaard.

De vrouw in de kooi

In het eerste boek in de serie, het verfilmde ‘De vrouw in de kooi’, komen de kamelen nog niet voor. Het is het boek waarin Assad wordt geïntroduceerd, nadat Carl Mørck een eigen afdeling is gestart.

Bij de enige kameel gaat het om zijn haar. In de zin: Op zijn hoofd had hij een kameelharen muts van onbekende oorsprong …

De Fazantenmoordenaars

Met het tweede boek ‘De Fazantenmoordenaars’ verschijnt een eerste kamelen spreuk.

Als je wilt weten wat de kameel uit je keuken heeft gestolen, dan moet je hem niet opensnijden maar naar zijn kont gat kijken.

Daar zit iets in natuurlijk. Waarom zou je de kameel opensnijden. Dan ben je het als lastdier direct kwijt. Een kamel steelt geen voorwerpen, maar hooguit eetbare zaken. Dus hoef je slechts te wachten tot de restanten daarvan worden uitgepoept.

Noodkreet in een fles

In het derde boek ‘Noodkreet in een fles’ kom Jussi Adler-Olsen op gang. Carl Mørck is de opmerkingen van Assad al een beetje zat. Ertussen zitten echter enkele kamelen spreuken, die soms lezen als levenswijsheden zoals wij die kennen van boeren.

Hij of zij is als zand op de rug van een kameel. Soms jeukt het aan je achterste, en soms jeukt het helemaal niet. Het hangt er maar van af hoe dik je huid is.

Hij is als een kameel met drie bulten. Een beetje op zichzelf, moeilijk om op te rijden, maar grappig om te zien.

Schizofreen? Zo noemen we, waar ik vandaan kom, iemand die op een spreekgestoelte staat en glimlacht, terwijl zijn achterste je onder schijt.

Dossier 64

Ok, die laatste uit dat derde boek is de minste van alle kamelen spreuken. Jossi was er daarna ook zelf even klaar mee. In het vierde, en laatst verfilmde, boek Dossier 64 komt geen kameel voor. Behalve dan in de volgende zin, waarbij het weer niet direct over het dier gaat:

Aan Terje Plougs gezichtsuitdrukking te oordelen had Carl net zo goed kunnen zeggen dat hij vanaf nu in roze truien van kamelenwol zou lopen …

Het Marco effect

In het vijfde boek ‘Het Marco effect’ gaat de schrijver echter helemaal los. Zouden er lezers zijn geweest die de schrijver vertelden dat ze de kamelen spreuken miste.

Een kameel alleen bij een voerbak maakt geen veulens. Assad gebruikt het als iets aan het geheel ontbreekt.

Hij kreeg een kamelentik. Geraakt door iets en van slag zijn. Het was opeens alsof hij een doel voor zich zag en zijn hals ernaar uitstrekte, bijna sneller dan zijn benen hem konden dragen.

Als een kameel een scheet laat, dan kunnen daar twee redenen voor zijn. Ze hebben te veel gras gevreten of ze vinden het onder de woestijnzon leuk wat goede muziek te maken.

Degene die zijn vinger in het kont gat van een kameel steekt, moet accepteren dat hij een trap in zijn ballen krijgt.

Dus als je wilt weten wat de kameel uit je keuken heeft gestolen, zie De Fazanenmoordenaars, moet je gewoon wachten en kijken.

De kameel die dacht dat hij een struisvogel was. Hij schrok, stak zijn hoofd in het zand en kreeg zand in zijn ogen.

Als je een kameel op zijn kont tikt gaat hij rennen en strekt zijn hals uit naar waar hij denkt dat zijn reisdoel ligt. M.a.w. de kamelendrijver wordt soms door de kameel gestuurd.

Je bent als een kameel die te horen kreeg dat hij een dromedaris moet trouwen.

Als het zand in de duinen ophoopt zie je de kameel niet tot het gaat waaien.

De Grenzeloze

In het zesde boek ‘De Grenzeloze’ heeft Jossi Adler-Olsen, die zijn loopbaan overigens in Nederland begon, de smaak te pakken.

De kameel op de vijfde manier berijden. Dat doe je als in een impasse zit. Volgens Assad is de vijfde manier: met een voet stevig in zijn kont, dan loopt het dier als een malle.

Ze brult als een kameel die zand heeft gegeten.

Het smaakt als een vracht kameelsmakkers. Als je iets heel vies hebt gegeten. Assad’s uitleg over kameelsmakkers: dat is wanneer je een gewillige kameel tongzoent.

Ken je het verhaal van de kameel die dacht dat ie kon vliegen en van een rots sprong? Die was ook niet al te snugger.

Weet je waarom er kamelen in de woestijn zijn en geen giraffen? Omdat giraffen zo lang zijn dat ze zouden weten dat er, zo ver het oog reikt, alleen maar zand en nog eens zand was. Dat weet de kameel gelukkig niet, dus die draaft maar verder en gaat ervan uit dat de oase vlakbij is.

Heb jij ooit met tegenwind achter een kameel met koliek gestaan? Gebruikt in een ruimte die slecht is geventileerd.

Je kunt evengoed vragen waarom een kameel zulke grote voeten heeft. Wanneer iemand onzin loopt te verkondigen.

Ben ik soms een vrouwtjeskameel die haar kalf heeft verloren? Uitleg van Assad: Als een vrouwtjeskameel treurt, geeft ze geen melk, maar legt ze zich plat op de grond en niets ter wereld kan haar weer in beweging krijgen. Niet totdat ze een enorme trap tegen haar kont krijgt.

Slachtoffer 2117

In het voorlaatste boek ‘slachtoffer 2117’ bouwt Jussi zijn kamelen spreuken weer wat af.

Dat zei de kameel ook, toen er niets meer te drinken viel, maar hij bleef toch bij de drinkbak staan. Bij een uitzichtloze situatie in apathie vervallen in plaats van actie ondernemen.

Weet je wat er gebeurde met de kameel die probeerde Arabisch te leren? Assad geeft zelf het antwoord: Hij liep rond in de kudde kamelen en was de hele dag aan het oefenen. De andere kamelen vonden hem merkwaardig, dus begonnen ze hem te pesten, en de bedoeïenen konden er niet tegen zijn merkwaardige Arabisch te horen. Dus uiteindelijk eindigde hij als biefstuk.

Zelfs een kameel moet af en toe op zijn knieën zakken en rusten. Als het allemaal teveel wordt.

Een kameel heeft altijd zijn water op zijn rug. Noodzakelijke dingen moet je bij je hebben alsof ze bij je lichaam horen.

Natriumchloride

Drie jaar na ‘slachtoffer 2117’ kwam het voorlopig laatste boek uit de serie rond afdeling Q. Of er een vervolg komt op ‘Natriumchloride’ weet ik niet. De laatste kamelen spreuk is er een eentje met een open einde.

Als een kameel in de dierentuin geslacht moet worden, dan hult hij zich in een huid met vlekken en verstopt hij zich bij de giraffen. Je aanpassen aan een situatie.

Kennen jullie het verhaal niet van de kudde kamelen die een ezel wil adopteren, omdat ze dachten dat het hen interessanter maakte …

Jussi Adler-Olsen in Nederland

De schrijfcarrière van Jussi Adler-Olsen begon in Nederland met een eerste boek dat hij nooit uitgaf. Hij was min of meer gedwongen een winkel begonnen in strips. Het werd een succes en hij kon het in 1980 goed verkopen. Vanwege veel vrije tijd besloot hij een boek te schrijven. Zijn vrouw zat voor haar werk in Nederland, dus daar ging hij daar naar toe.

Hij schreef in Schiedam een gruwelijk verhaal over de Rode Khmer en het bewind van Idi Amin. Naar een uitgever durfde hij daarmee niet te gaan. Maar twintig jaar en meerdere schrijfsels later deed hij dat wel. Op zijn 50ste leverde hij het manuscript van ‘Het Alfabethuis’ in. Het was het begin van een schrijverscarrière, die een paar jaar later een vlucht nam met het eerste verhaal rond afdeling Q.

Kamelen en Dromedarissen

Kamelen hebben twee bulten. Daarnaast heeft een kameel langer haar, kortere poten en is hij dikker dan de dromedaris (die dus één bult heeft en daarom ook wel eenbultige kameel wordt genoemd).

Zie ook het bericht ‘Charles den Tex, lekker gevarieerde thrillers‘