Kleding lang dragen en wassen
In een Engelse krant staat een bericht over kleding lang dragen. Het doet me denken aan een grap die ik een tijd geleden maakte. Laat ik daarover eerst vertellen.
Tijdens een zomerfeestje was ik een van de weinigen met een lange broek. Mijn reden daarvoor is voornamelijk principieel. Die dag was het een spijkerbroek. Iemand maakte de opmerking ‘je draagt een lange broek’. Hij had een enigszins vragende intonatie.
Daarom zeg ik, ‘jij bent een opmerkzaam type. Het is een weddenschap. Als ik deze 80 dagen aan een stuk draag zonder wassen krijg ik 1000 euro’. Was het een verontschuldiging?
In ieder geval klonk het als een creatieve reclamecampagne met Jules Verne in gedachten (in 80 spijkerbroek dagen de wereld rond). Het was vooral ingegeven door Chip Bergh, de directeur van Levi Strauss. Hij had kort daarvoor gezegd dat je spijkerbroeken niet moet wassen of hooguit één keer per jaar. Je kan het beter luchten en vlekjes met de hand verwijderen.
Kleding lang dragen – de jurk
Het krantenartikel over kleding lang dragen behandelt een promotie campagne van het kledingmerk Wool&. Dit merk is gevestigd in Portland (Oregon), een hipster-stad die bekend staat als trendsettend en vooral niet het gangbare volgend. Wool& produceert eenvoudig, duurzaam geproduceerde jurken van merinowol.
Het idee van de campagne is eenvoudig: vrouwen die 100 dagen dezelfde jurk dragen krijgen een kortingsbon voor een nieuwe jurk. Ze moeten zich aanmelden en daarna hun deelname documenteren met dagelijkse foto’s.
Groeiend aantal deelnemers en vragen
Aanvankelijk hadden dertien vrouwen zich aangemeld. Dat liep al snel op naar bijna 1000. Inmiddels heeft de bijbehorende Facebook groep bijna 13.000 leden; het is een besloten groep, slechts toegankelijk voor deelnemers aan de weddenschap.
De challenge roept meerdere reactie bij me op, mede door het bericht over de spijkerbroeken. Wassen de dames de jurken? Het zou duurzaam zijn, waterbesparend, als ze dat niet doen. Hoe reageert de omgeving? Dat kan de directe omgeving zijn, zoals partner en kinderen. Maar ook de sociale omgeving, die immers bestaat uit kritische vriendinnen. En zo heb ik meer vragen.
Het leuke is dat deelnemers veel van mijn vragen beantwoorden. 13.000 leden vormen voor een sociaal psychologe interessant studiemateriaal, als ze gaat meedoen aan de kleding lang dragen weddenschap van Wool&. Die hebben inmiddels echter wel een achterstand met productie en uitlevering.
Antwoorden op enkele vragen
De deelnemers aan de challenge vormen een diverse groep. Er zijn vrouwen met creatieve beroepen (reclame, kunstenaar e.d.), maar ook artsen, brandweervrouwen, leraren, geestelijken en veel meer. Die diversiteit maakt een studie nog interessanter. En Wool& is zelf ook geïnteresseerd in de antwoorden op vragen rondom kleding lang dragen.
Hoe reageert de directe omgeving?
De meeste vrouwen, die de vraag beantwoorden, kregen nauwelijks een reactie van partner of kinderen. In de sociale omgeving waren die er meer, maar overwegend positief. Slechts een enkele vrouw meldt dat een vriendin in eerste instantie een negatieve opmerking maakt. Maar bij uitleg positief reageert. Andere vriendinnen maken wel een opmerking, maar geven daaraan geen vervolg.
Is het schoon en hygiënisch?
Ik kom terug op die vraag. De vrouwen melden dat de vraag over schoon vooral in het begin speelt. Binnen de groep worden echter allerlei tips uitgewisseld. Ze hebben een hoog ‘grootmoeders tips-gehalte. Maar ze helpen. Want al snel is de vraag niet meer relevant; probleempjes met vlekken en dergelijke worden snel opgelost.
Voor wie kleed je jezelf?
Een interessante ervaring blijkt bij kleding lang dragen de vraag ‘voor wie kleed je jezelf?’. De vrouwen komen er door de reacties in hun omgeving achter dat ze daar een verkeerd beeld van hadden. De omgeving is nauwelijks geïnteresseerd. Het is het bekende spotlight effect: mensen denken dat ze meer opvallen dan ze doen.
Vooral voor vrouwen die zich voor de buitenwereld kleden is dat een ontdekking. Ze maakten zich druk over hoe omgeving hen zag. Maar ze ontdekten dat hun kleding daarbij nauwelijks belangrijk is.
Tot slot
De vrouwen beantwoorden meer vragen, ook verstopt in de verhalen over hun ervaringen. Ik ben echter geen deelnemer en ik heb daardoor geen inzage in bijvoorbeeld de besloten Facebook groep. Een interessant gegeven tot slot vind ik de toename van creativiteit. De jurk die de vrouwen lang moeten dragen vormt in het begin een last.
Maar ze gaan combineren met accessoires. Een ander dasje, een vestje en dergelijke geeft direct een andere uitstraling. En meerdere deelnemers schijnen daarin geleidelijk heel vindingrijk te worden.
Kleding lang dragen – de spijkerbroek baas
Chip Bergh, de CEO van Levi, draagt al tien jaar spijkerbroeken. Hij wast ze nauwelijks. Vlekken verwijdert hij. En als het echt niet anders kan, dan wast hij zijn vuile spijkerbroek met de hand. Dan keert hij de broek binnenste buiten en wast het in koud water.
Een manier die hij zelf niet toepast, maar wel als alternatief adviseert is: week de denim een uur in koud water met ongeveer 200 ml witte azijn. Daarmee verwijder je onwelriekende geurtjes, maar blijft de kleur van je broek behouden.
Het gaat Bergh vooral om behoud van zijn spijkerbroek, de kleur en vorm. Dat hij water bespaart vindt hij een bijkomend voordeel.
Bergh meldt tenslotte dat er veel oma-tips in omloop zijn. Die beschouwt hij als onzin. Zoals van een moderne oma het advies de spijkerbroek in de vriezer te leggen. Dit zou alle ziektekiemen doden.
Kleding wassen
Over gezondheid (waaronder hygiëne) doen, evenals over voeding, de wildste verhalen de ronde. Vooral in dames- en familiebladen en -websites vindt je daarover veel onzin. Zoals ik eerder schreef halen redacteuren liefst het meest spraakmakende uit een onderzoek of ze schrijven het eenvoudig over van anderen. Dat liever, dan zich te vermoeien met het onderzoek er zelf even bij te pakken… en te lezen over de context en dergelijke. En daarbij vooral kritisch blijven.
Het gevolg is bijvoorbeeld dat veel mensen hun kleding te vaak wassen. Uit onderzoeken blijkt dat gemiddeld een derde van de mensen een kledingstuk na drie keer dragen wast. De overige mensen doen dat bij vier of meer keer dragen, waarvan ongeveer 25% na 10 keer dragen.
Milieuvervuiling
Het is uit talrijke onderzoeken bekend dat kleding wassen de grootste huishoudelijke voetprint maakt. Die komt voort uit water- en energiegebruik, en de chemicaliën. Onderzoeken melden vanzelfsprekend verschillende getallen vanuit de aard van het onderzoek en de locatie. En het jaar van uitvoering geeft daarbij ook verschil, bijvoorbeeld doordat mensen tegenwoordig meer letten op hun watergebruik.
In 2012 schrijft Kirsi Laitala, in het rapport van een onderzoek in Noorwegen, dat kleding wassen en drogen de grootste aanslag is op energieverbruik. Afhankelijk van het kledingstuk kan dat oplopen tot 82% van de verbruikte energie in een huishouden. Zij meldt verder dat onderhoud van kleding 66% uitmaakt van het vaste afval en meer dan 50% van de emissies naar de lucht, waarvan 83% koolstofdioxide.
Kleding lang dragen – hygiëne
Ik heb geen onderzoek kunnen vinden naar de hygiëne bij kleding lang dragen. Er is waarschijnlijk ook geen onderzoeker geïnteresseerd in kleding wassen, zoals ik het hierboven bedoel. Onderzoek naar wassen en hygiëne is er namelijk wel, maar dat gaat over specifieke onderdelen. Zoals het effect van een bepaald wasmiddel. Of bijvoorbeeld de hygiëne onder daklozen in Bosten; daarbij is wassen van zichzelf en de kleding een onderdeel.
Het blijkt handig te definiëren wat hygiëne is, het begrip wordt nogal makkelijk (verkeerd) gebruikt. Hygiëne is de verzamelnaam voor handelingen die zoveel mogelijk voorkomen dat je met ziekteverwekkers in aanraking komt. Wassen is zo’n handeling. Maar uitkloppen, in de wind hangen en dergelijke kan in bepaalde situaties ook een hygiënische handeling zijn. De mogelijke handelingen zijn te veel omvattend; het voert daarom te ver ze hier als uitgangspunt te nemen.
Ziekteverwekkers – de huismijt
Het is beter te kijken vanuit de ziekteverwekkers. In damesbladen roepen ze bij kleding lang dragen dat een mens per dag veel cellen verliest. De genoemde aantallen liggen tussen 25.000 en 500 miljoen cellen, waarbij sommige het over cellen hebben en anderen specifiek huidcellen noemen. En dan gaat het al snel over huismijt. Maar dat is wat kort door de bocht.
Huismijt lust geen onbehandelde huidcellen (= huidschilfers). Eerst moet een schoonmaakploegje van op onze huid levende micro-organismen het bewerken. Daarbij zwelt de cel op met water en wat andere ingrediënten. Pas dan is het voedsel voor huismijt.
Al die vrijwel onzichtbare beestjes klinkt vies. Maar op zichzelf zijn ze onschuldig. Het zijn de uitwerpselen waarvan 1 op 10 mensen allergisch is. Of beter gezegd, van de allergenen (eiwitten) die erin zitten.
Moet je daarvoor je spijkerbroek wassen? Of omgekeerd, kun je kleding lang dragen omdat huismijt nauwelijks kwaad kan? Vind het antwoord in de vijf manieren om huismijt te doden: bevriezen, verhitten, verzuipen, verdrogen en vergiftigen. Daar zou je een oplossing in kunnen vinden. Maar …
De mens is onhygiënisch
Het grootste probleem van onhygiënisch ligt waarschijnlijk bij de mens zelf, schrijven enkele dermatologen. In het alledaagse leven hebben gezonde mensen over het algemeen geen last van ziekteverwekkers. De goedgezinde virussen, bacteriën, schimmels en overige microben zijn ver in de meerderheid. Ze beschermen je, ook op je huid, goed tegen infecties.
Hygiënisch handelen betekent dat je na moet denken. Bijvoorbeeld over de volgorde waarin je kleren aantrekt. Stel je hebt een schimmelinfectie aan je voeten. Dan is het niet handig eerst je onderbroek en broek aan te doen en daarna je kousen of sokken. Want de kans dat er schimmel op je huid komt is dan groter.
Zo zijn er vele voorbeelden te geven. Maar ze komen erop neer dat je vooral zelf bepaalt of kleding lang dragen iets voor jou is. De argumenten om veel te wassen, niet te luchten en dergelijke zijn meestal emotioneel of overgenomen uit verkeerde bronnen. En bovenal zijn ze meestal irrationeel, dus menselijk.
Aanvullende informatie
- Een factsheet over kledinggebruik ‘Textile Use and Care’ van Ger Brinks en anderen uit 2021 (PDF - 601,40 KB)
- Het Noorse onderzoek van Kate Fletcher uit 2012 (PDF - 240,46 KB)
- Rashid en Rahman keken in 2020 naar de fabricage en wascondities van Denim (PDF - 493,37 KB)
- Een studie uit 2021 naar de voetprint van een Denim product, uitgevoerd door Sular en anderen (PDF - 1,19 MB)
- Shafiei en collega’s keken in 2021 naar tweedehands kleding en infecties (PDF - 604,58 KB)
- Liebners en zijn team keken in 2017 naar de hygiëne en kleding wassen van daklozen in Boston (PDF - 329,78 KB)
- Onderzoek naar kleding wassen in Australië door Tullia Jack in 2013 (PDF - 2,06 MB)
- Rapport ‘Evaluation Of Microfiber Release From Jeans’, uit 2021 door Periyasamy (PDF - 2,73 MB)
Vorige en volgende berichten
« Ouder: Doe een wonder, iedereen kan hetNieuwer: Ulanzi Vijim Pocket Light »Een willekeurig bericht
Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.