- René van Maarsseveen - https://renevanmaarsseveen.nl -

Elektriciteit besparen met een EVM

elektriciteit besparen met een EVM

Ik ben iets te vroeg bij mijn afspraak met Paulien. Ze doet open met een stopcontact in haar hand. ‘Ik ga elektriciteit besparen met deze EVM’, zegt ze als ik naar het apparaat kijk. Daarna loopt ze bij me weg. En ik begrijp dat ze nog met iets bezig is dat ze wil afmaken.

Even later legt ze het uit. ‘Dit is een Elektriciteit Verbruik Monitor. Dat helpt me energie besparen’, verklaart ze. ‘Weet jij hoeveel stroom bepaalde apparaten gebruiken?’, vraagt ze. ‘Dat kan flink oplopen hoor’, gaat ze verder, een antwoord niet afwachtend. ‘Ongemerkt verbruik je veel elektriciteit op plekken waar dat niet nodig is en waar een oplossing snel is gevonden’.

Electriciteit besparen met een EVM

Het apparaat dat Paulien gebruikt noemt ze een EVM. Achterop het apparaat staat dat het een Electricity Usage Monitor is. Waarschijnlijk kun je het ook een stroommeter noemen. Ze heeft er eentje van Ketotek. Het werkt eenvoudig en kan op verschillende manieren worden gebruikt.

Stroomverbruik meten

Paulien gebruikt het om het stroomverbruik van apparaten en lampen te meten. Het ging haar in het begin om het elektriciteitsverbruik van drie apparaten. Maar ze kreeg de smaak te pakken en meet nu ook de elektriciteit die ze gebruikt bij andere apparaten en zelfs lampen.

Daarvoor plaatst ze haar EVM tussen het stopcontact en het apparaat. De EVM geeft dan het wattage aan. Met een druk op de ‘mode’- knop kan ze ook het voltage en ander meeteenheden zien. Maar dat vindt ze voor haar onderzoek niet interessant. Het gaat haar om de hoeveelheid Watt dat een apparaat gebruikt.

Kosten meten

Een andere mogelijkheid is het instellen van de kosten per kilowatt uur (KwH). Daartoe stel je de prijs in die je energieleverancier jou berekent per KwH en de maximale elektriciteitskosten die je wilt maken met een bepaald apparaat. Je plaatst de EVM daarna tussen het stopcontact en dat apparaat. Bereikt het stroomverbruik de ingestelde maximale elektriciteitskosten voor dat apparaat, of apparaten als je een stekkerdoos gebruikt, dan geeft het een signaal.

Meer metingen

De EVM van Paulien kan ook andere gegevens ophoesten, zoals CO2-emissies, hoge en lage prestaties en meer. Het hangt van de EVM af welke gegevens mogelijk zijn. Maar ze geven allemaal het energieverbruik, of beter wellicht elektriciteitsverbruik. En dat is wat Paulien wil weten.

Elektriciteit besparen door meten

‘Ik moest de schoollessen over elektriciteit er weer even bij pakken’, vertelt Paulien. Die kennis was een beetje stoffig geworden. Ik lach en denk aan haar leven met een inmiddels ex-man die de technische en financiële zaken in huis beheerde.

De benodigde schoollessen bestaan vooral uit formules en wat basisbegrippen. Belangrijkste gegeven voor het elektriciteit besparen met een EVM is dus het wattage, oftewel het vermogen van een apparaat. Bij serieus elektriciteit besparen, dus alles optellen en geen half werk, moet je bij het berekenen soms andere gegevens gebruiken.

Wattage – inleiding

Het vermogen van een apparaat is genoemd naar James Watt, een Britse ingenieur uit de 18e eeuw. Hij staat bekend als uitvinder van de stoommachine, waarbij hij paardenkracht gebruikte als eenheid van vermogen.

Daar is men vanaf gestapt. Tegenwoordig is Joules, de internationale eenheid van energie. Je kunt het wattage echter op verschillende manieren berekenen. Zelfs met paardenkrachten. Maar dat gebeurt dus nauwelijks meer.

Wattage – formule

De meest gebruikte formule voor thuisgebruik is Voltage x Amperage = Wattage (of V x A = W). Bij apparaten voor huishoudelijk gebruik vermelden fabrikanten meestal het Wattage. Dat staat dan bijvoorbeeld op een labeltje onder het apparaat bij het serienummer en overige gegevens.

Een energiebedrijf gebruikt voor de afrekening de hoeveelheid 1000 watt die je in een uur gebruikt, dus KwH (kilowattuur). Eén kilowattuur is de hoeveelheid elektriciteit die je gebruikt als je een apparaat van 1 kilowatt een uur gebruikt.

Dat is dezelfde hoeveelheid die 5 apparaten van 200 watt in één uur gebruiken. Of 4 apparaten van 200 watt, 14 lampen van 10 watt en 10 lampen van 6 watt (4 x 200 + 14 x 10 + 10 x 6 = 1000 watt).

Wattage en de EVW

Elektriciteit besparen is voor Paulien dus nalopen van de apparaten en de optelsom maken. Ze gebruikt daarvoor alleen het wattage. Bij lampen en veel apparaten is die vermeld of bekend. Maar ze werd zich bewuster van het elektriciteitsverbruik door de EVW.

Ze ontdekte bijvoorbeeld dat ze lampen heeft die meer of minder gebruiken dan de aangegeven watt. Bijvoorbeeld een led-lamp van 6 watt bleek op haar EVW 5,8 watt te gebruiken. Ze hanteerde dan echter gewoon 6 watt bij haar berekening.

Minder duidelijke apparaten en de tijdschakelaar

Van andere apparaten is het verbruik minder duidelijk. Bijvoorbeeld haar modem, die dag en nacht aanstaat, verbruikt meer dan ze vermoedde. Omdat ze die ’s nachts niet gebruikt gaat ze daar een tijdschakelaar tussen zetten, waardoor het bijvoorbeeld tussen middernacht (00:00 uur) en 6:00 uur uitstaat.

’Het zijn de kleine beetjes die in het geheel het verschil maken’, zegt ze daarover. Mijn modem gebruikt 11 watt. In die nachtelijke 6 uur is dat 66 watt. Over een heel jaar is dat 365 x 66 watt = 24.090 watt = 24 kilowattuur. Dat is bij een kilowattuurprijs van 0,60 eurocent dus 14,40 euro.

‘Voor dat bedrag kun je hooguit een analoge tijdschakelaar kopen’, zeg ik. Waarbij ik me nog afvraag of ik het grappig op spottend bedoel. Maar als je bij meer apparaten op die manier kan besparen loopt het wel op. Helemaal als je meerdere apparaten achter één tijdschakelaar kunt zetten.

Elektriciteit besparen bij mobieltjes

Lastiger kan het berekenen zijn bij apparaten met batterijen, oftewel een accu. Bijvoorbeeld een mobiele telefoon die vaak ook elke dag een keer wordt opgeladen. Daar heb je allerlei informatie, zoals de input (netspanning) en output (bijv. 5 volt) van de USB adapter. Maar voor de berekening gebruiken we het vermogen van de batterij.

Ik kijk even bij het bericht over de powerbank. Daar gebruikte ik een voorbeeld met de batterij van 2000 mAh van een mobiele telefoon. Met een powerbank van 5000 mAh kun je die 2,5 keer opladen. Dat is snel te zien. Die 2,5 is volgens de gangbare formule, in de praktijk zal het door weerstand, warmte etc minder vaak kunnen opladen.

Berekenen van elektriciteitsverbruik mobiele telefoon

Aan die gegevens heeft Paulien niets, want ze gebruikt geen powerbank. Ze wil het opladen qua elektriciteitsverbruik optellen bij haar totale elektriciteitsgebruik thuis. Daarvoor gebruik je de formule: wattuur = mAh x volt gedeeld door 1000.

Bij een mobiele telefoon met een 2000 mAh batterij en een oplader (adapter) met 5 volt output is dat dus: (2000 x 5) / 1000 = 10 wattuur = 0,01 kWh per oplaadbeurt. In de praktijk zal het dat niet precies zijn; ook weer door weerstand en andere factoren.

Gebruiksduur

Wanneer je het mobieltje elke dag één keer oplaadt kun je het jaarlijkse elektriciteit gebruik eenvoudig berekenen. Dat is in het voorbeeld 365 x 0,01 kWh = 3,65 kWh. Bij een kilowattuurprijs van 0,60 eurocent kost je dat dus 2,90 euro.

Maar een mobiele telefoon kun je ook vaker of minder vaak dan elke dag opladen. Dat verschilt per persoon en hangt ook samen met de apps die je gebruikt. Sommige apps slurpen stroom terwijl je er geen erg in hebt. Daardoor is de batterij sneller leeg.

Daar kun je dus ook energie (batterijverbruik) besparen. Waarschijnlijk niet per se vanwege geld en elektriciteit besparen, want de kosten zijn laag. Maar wel om de ergernis dat je batterij snel leeg is.

Standby en ingebruik tijd

Hierboven vertelde ik dat Paulien het elektriciteitsverbruik van haar modem bekeek met haar EVM. Bij elektriciteit besparen kun je daarbij echter niet helemaal exact zijn. Als je het modem gebruikt, bijvoorbeeld door informatie op te halen met je mobiele telefoon, verbruik je iets meer stroom.

Dat is te begrijpen bij een televisie die standby staat. Zet je die aan dan gebruikt het meer. Dat geldt ook voor veel andere apparaten. Bij Paulien liet ik het haar zien. Zij heeft een externe monitor en een printer aangesloten op een stekkerdoos.

Tussen de stekkerdoos en de apparaten plaats ik haar EVM. Die geeft constant 9 watt aan. Daarna maak ik een afdruk. Het wattage gaat schommelen tussen 14 en 23 watt tijdens het printen. Daarna zakt het weer naar een constante 9 watt. En terwijl we in gesprek zijn zien we het na ongeveer 5 minuten zelfs dalen naar 2 watt. Waarschijnlijk een aanvullende ruststand.

Bewust wording

Het gaat Paulien niet per se om elektriciteit besparen. Haar rondlopen met de EVM maakt Paulien vooral bewust van haar elektriciteitsverbruik vertelt ze. Ze is niet van plan overal maatregelen te nemen. Ze vindt het leuk inzicht te hebben in het verbruik van apparaten en de soms opmerkelijke verschillen. Dat een apparaat waarvan je denkt dat het weinig verbruikt juist veel meer gebruikt dan een apparaat waarvan je dacht dat het elektriciteit slurpt.

Straks ga ik weer even naar Paulien. Ze is voorlopig klaar met rondlopen in haar huis met de EVM. Ik kan de stroommeter van haar lenen. Dan ga ik ook eens kijken naar het verbruik bij mijn apparaten. En wellicht elektriciteit besparen door maatregelen te nemen.

Aanvullende informatie

Hieronder een snelle samenvatting van meten met wattage.

Wattage bekend en een berekening

Wattage bij batterijgebruik

Algemeen