Vriend Martin vertelt dat hij dit najaar met vakantie naar Egypte wil. Na wat vragen over de bestemming vraag ik hem, ‘en hoe ga je een visum aanvragen’. Dat wil hij in Egypte doen. Dat heb ik hem dus afgeraden, uit eigen ervaring en die van vrienden en kennissen.

Visum vooraf aanvragen, ook naar Egypte

Je kunt een visum veel beter vooraf regelen, bijvoorbeeld bij visumbuitenland. Het haalt veel vakantiestress weg als je voorbereid op vakantie gaat, met een geldig paspoort, geldig visum en dergelijke.

Zorgen dat je papieren vooraf in orde zijn voorkomt ook ergernis ter plaatse. Ik herinner me de enorme rij bij de visumbalie tijdens mijn eerste reis naar Egypte. Te veel mensen, meerdere van hen die benodigde gegevens niet bij de hand hadden en meer redenen tot irritatie. Vooraf regelen is echt veel beter.

Visum aanvragen na onderzoek

Bij de reizen daarna, ook naar andere landen, regelde ik het visum vooraf. Ik deed eerst onderzoek naar de verschillende aanbieders. Daarvoor bekeek ik websites. Daarna vroeg ik nog naar de ervaringen van vrienden en kennissen. Het leverde leuke vakantieverhalen op, maar ook de genoemde ergernis met het regelen van een visum in het vakantieland.

Er zijn meerdere organisaties waar je het visum online kunt aanvragen. De meeste hebben visum in hun bedrijfsnaam verwerkt, zoals visum, vfs.global, visumbuitenland en e-visums.

Na mijn onderzoek en de gesprekken ging ik voor mijn volgende reis het visum Tanzania bij visumbuitenland  aanvragen. Maar ook bijvoorbeeld voor mijn reizen naar Thailand en Turkije (de voorwaarden voor Turkije zijn inmiddels veranderd). Verrassend was de reis naar San Francisco. De vriendin die de vakantie regelde, bleek achteraf ook visumbuitenland te hebben gebruikt. Overigens ook voor het aanvragen van de ESTA, die je voor Amerika nodig hebt.

Goedkoop is duurkoop

Ik adviseerde vriend Martin daarom voor zijn visum naar die site te gaan. Ze zijn iets duurder, maar ik weet inmiddels dat goedkoop ook duurkoop is in visumland. Gelukkig niet uit eigen ervaring. Maar uit de verhalen van anderen blijkt dat zelfs bij een visumaanvraag van alles fout kan gaan.

Dat komt bijvoorbeeld doordat landen de voorwaarden veranderen, formulieren onvolledig zijn ingevuld, gegevens niet goed zijn gecontroleerd en meer. Ik vind het leedvermaak als ik hoor dat iemand een reis van honderden euro’s boekt, en problemen heeft met zijn visum of verzekering omdat hij of zij een tientje wilde besparen.

Geschiedenis van paspoort, visums en overige reisdocumenten

Na het gesprek met vriend Martin over visums ben ik ineens benieuwd naar de geschiedenis van paspoort, visums en reisdocumenten. Meerdere bronnen melden dat die geschiedenis in de Middeleeuwen begint. Maar in het Oude Testament is al sprake van een reisdocument.

Het gaat daarbij over Nehemia, naar wie Christenen later een Bijbelboek noemden. In 445 v. Chr. stuurde de Perzische koning Artaxerxes I hem naar Juda. Hij kreeg van de koning reisdocumenten mee. Die moesten Nehemia beschermen op zijn reis van Susiana naar Jeruzalem, door gebieden tussen Perzië en het koninkrijk Juda.

Of bestond het reisdocument al eerder?

Volgens de 18de eeuwse Egyptoloog John Gardner Wilkinson moesten Egyptenaren zich al rond 1500 v. Chr. registreren bij de magistraten. Ze kregen dan een reisdocument. Dat behoorden ze bij zich te hebben als ze per schip een haven verlieten.

Wilkonson beschrijft het in zijn boek ‘A Popular Account of the Ancient Egyptians’ uit 1854. Hij meldt daarin ook dat de tekeningen, die zijn gevonden in de graftombe in Thebe, mensen voorstellen die worden ingeschreven. Zie hieronder:

Geschiedenis van het paspoort

De moderne geschiedenis van het paspoort begint volgens Engelse historici bij Henry V. Hij schrijft in 1414 een wet uit, ‘The law of Treason’. Daarbij hoort onder andere een document voor ‘veilig gedrag’. Het is een document waarmee een persoon veilig door een, toen vooral vijandig, grondgebied kan reizen zonder intimidatie of angst voor de dood.

Vanaf 1540 verstrekt de Privy Council, een adviesorgaan van de zittende vorst , deze reispapieren. Volgens sommige historici is het woord ‘passport’ dan al in gebruik. Het zou een samenvoeging zijn van ‘to pass’ (passeren) en ‘port’ (poort of haven); het passeren van een (stads)poort.

Andere historici leggen de oorsprong van het woord paspoort bij de Franse koning Lodewijk XIV, ook wel de zonnekoning genoemd. Hij tekent de reisdocumenten graag zelf en noemt ze passport. Een variant daarop is het verhaal dat Lodewijk in 1791 vlucht tijdens de Franse revolutie. De grenzen en stadspoorten gaan dicht en een reisdocument wordt ingevoerd, dat ze passport noemen.

Het blijft gissen naar de ware geschiedenis van het woord. Wel bestaat er nog een oud Engels paspoort, gedateerd 22 mei 1636. Tijdens een veiling in 2016 koopt een onbekend persoon het voor ongeveer 1500 euro.

Nederlandse paspoorten

Sommige bronnen melden dat Nederland in 1813 een paspoortwet invoerde. Dat is onjuist. Frankrijk had al lange tijd paspoorten en wetten daaromtrent. Toen Nederland in 1810 onder Franse invloed kwam, de Napoleontische tijd, werden hun paspoortwetten uit 1792 hier van kracht. Met het document kon je overal in het keizerrijk reizen. In bepaalde steden had je dan echter nog een meldplicht, na wat stempels in je paspoort kon je daarna verder reizen.

De Fransen trokken zich in 1813 terug uit Nederland, nadat Napoleon werd verslagen in Leipzig. Daarop werd Willem Frederik van Oranje-Nassau op 2 december 1813 de eerste koning van Nederland. Deze Willem I liet in eerste instantie de Franse paspoortwet doorlopen. Maar al op 12 december van dat jaar schafte hij het bezit van een binnenlands paspoort af. Niet in een paspoortwet, maar in een Souverein Besluit.

Eerste echte paspoortwet

Bij de geschiedenis van reisdocumenten gaat het soms om visums en andersoortige reisdocumenten. Niet per se is altijd sprake van een paspoort.

De eerste Nederlandse paspoortwet is op 26 september 1991 ondertekend. En het werd actueel vanaf 1 januari 1992. De wet regelde de verstrekking van reisdocumenten. Voor die datum regelden overheden ook al allerlei zaken rond reizen, zoals we hierboven zagen. Maar die waren niet in een specifieke ‘paspoortwet’ geregeld.

De paspoortwet kwam overigens tot stand in een tijd dat er in de Tweede Kamer veel discussie was over het al dan niet invoeren van identificatieplicht en persoonsregistratie. De geschiedenis van het paspoort kun je nauwelijks los zien van zo’n discussie. Voor veel mensen zal het paspoort vooral een identificatieboekje of -pas zijn. Tenzij ze naar het buitenland gaan.

Het visum

Voor de meeste Nederlanders spreekt het paspoort meer tot de verbeelding dan het visum. Voor reizen in Schengen landen heb je sowieso geen visum nodig. Maar er zijn ook landen buiten Schengen en Europa waar je geen visum nodig hebt.

Je kunt het vanzelfsprekend ook omdraaien. Komt het land waar je naartoe wilt niet voor op bijvoorbeeld de website van visumbuitenland, dan kun je daar waarschijnlijk zonder visum naar toe.

Wat is het verschil tussen paspoort en visum?

• Een paspoort wordt afgegeven door je eigen land. Dat is het land waarvan je de nationaliteit bezit. Een visum wordt afgegeven door het land dat je wilt bezoeken.
• Het paspoort is tegenwoordig zowel een reisdocument als een middel ter identificatie.
• Een Nederlands paspoort is tien jaar geldig. Terwijl de geldigheidsduur van een visum veel korter is. Afhankelijk van het soort visum gemiddeld drie maanden.

Wat is het verschil tussen visum en verblijfsvergunning?

Er is soms nog verwarring tussen een visum en een verblijfsvergunning. Het verschil is dat een visum voor korte tijd toegang geeft tot een land, gemiddeld dus drie maanden (of 90 dagen). Met een verblijfsvergunning kun je veel langer blijven.

Inwoners van Europa en enkele overige landen mogen zonder verblijfsvergunning in Nederland verblijven. Willen ze er wonen dan moeten ze wel aan bepaalde voorwaarden voldoen. Inwoners van andere landen die langer dan 90 dagen in Nederland willen blijven, moeten een verblijfsvergunning aanvragen.

Meer visums, dan alleen toeristen visum

Bij vriend Martin gaat het om een toeristenvisum. Zoals ook bij ieder ander die een vakantie wil houden in een land met visumplicht vanuit Nederland. Zo’n visum is dus meestal drie maanden geldig.

Er zijn echter ook heel veel andere visums (ook wel visa genoemd; maar verwarrend vanwege de gelijknamige creditcard organisatie). De meest interessante is het transitvisum. Die ligt in het verlengde van het toeristenvisum.

Transitvisum

Met een transitvisum (transit = door gaan) kun je door een land reizen naar een eindbestemming buiten dat land. Meestal met hetzelfde vliegtuig. Ga je met een ander vliegtuig verder, dus overstappen, dan noemen ze je een transferpassagier.

Andere visums zijn bijvoorbeeld het medisch visum (met medisch doel naar een land reizen) en studenten- en werkvisum. Omdat een ander land dan Nederland de visums uitgeeft kun je ook bijzondere visums tegenkomen, zoals het bedevaartvisum. Die hoef je als Nederlander overigens niet aan te vragen wanneer je als moslim naar Mekka in Saudi Arabië wilt.

Vriend Martin en een visum aanvragen

Vriend Martin belt. Hij bekeek enkele websites en vertelt dat hij begrijpt waarom ik voor visumbuitenland heb gekozen. Toch wil hij het van mijzelf horen. Na een diepe zucht vertel ik hem dat ik de gebruikersinterface prettig vind. De site heeft geen overbodige en zinloze informatie, zoals ik die op andere sites tegenkwam. Vanzelfsprekend wel goede informatie bij het visum aanvragen.

De website van visumbuitenland.nl staat verder boordevol interessante informatie over bestemmingen. Zoals gezegd informatie rondom het visum aanvragen. Maar ook per land nieuws over zaken rond reizen in en naar dat land. En ook allerlei algemene informatie over het betreffende land. Naast mijn beoordeling van hun website, kwam daar later de goede ervaring met visum aanvragen en afhandeling bij.

Vriend Martin

Ik moet waarschijnlijk nog wel even het ‘Vriend Martin’-verhaal vertellen. Tijdens samenkomsten van vrienden was Martin vaak bezig te kijken hoe relaties lagen. Daarbij ging het niet per se om aanwezigen. Dat ging dan ongeveer zo: ‘jij kent Erik via mij en Jan ken je via Charles, die een vriend is van Kees, die een vriend is van mij’.

Op een gegeven moment waren we dat als vriendenkring een beetje zat. Helemaal toen hij er ook geldelijke zaken bij ging halen. Hij begon als er ergens geld werd verdiend ineens over commissies, vanwege de relatie tot hem. Vanaf dat moment noemen we hem niet Martin, maar consequent Vriend Martin.

Waarschijnlijk moet ik hem een factuur sturen voor mijn advies over visum aanvragen. Met dat advies kan hij immers zonder problemen een visum aanvragen voor Egypte en daar relaxed naar toe vliegen. Ik weet zeker dat er vrienden zijn die hem ter aanvulling op mijn advies een enkele reis zouden adviseren.

Aanvullende informatie

• Er zijn momenteel 188 landen waar je vanuit Nederland zonder visum anvragen naar toe kunt reizen. Nederland staat daarmee op de 5de plaats op de visum-index van Henley & Partners. Japan staat op 1 met 193 bestemmingen zonder visum. Afghanistan staat helemaal onderaan. Een Afghaan moet voor reizen naar elk land in de wereld een visum aanvragen (PDF - 426,63 KB).
• De verhalen over de historie van paspoort, visum en overige reisdocumenten lopen bij verschillende bronnen flink door en langs elkaar. Wanneer je het verschil tussen paspoort en visum in gedachten houdt, is er nog wel wat onderscheid te maken.
• Er zijn meerdere boeken over het paspoort en overige reisdocumenten. Daarbij ligt soms de nadruk op een bepaald land. Enkele goede geschiedenisboeken en -documenten zijn:
  • ‘The Passport – The History of Man’s Most Travelled Document’ uit 2008 van Martin Lloyd
  • ‘Rights of Passage The Passport in International Relations’ uit 2003 van Mark B. Salter
  • ‘The Passport in America – The History of a Document’ uit 2010 van Craig Robertson
  • ‘Paspoort – Een parade van Nederlandse reisdocumenten’ uit 1995 van Tom van Beek
• In tegenstelling tot de drie eerstgenoemde boeken is die van Van Beek dun en moeilijk verkrijgbaar. Om een beeld te krijgen van de Nederlandse geschiedenis kun je ook kijken naar een document van Roberto Tjin uit 1990. Hij schreef ‘Nederlandse paspoorten’, waarin ook visums ter sprake komen (PDF - 591,32 KB).
• Wellicht leuk, het Staatsblad van de Vereenigde Nederlanden uit januari 1814 over het paspoort (PDF - 239,81 KB)
• Zie ook de berichten ‘Nieuwjaarsavond in New York‘ en ‘Bruiloft in Thailand‘