Helga, een vriendin, vroeg me enkele weken geleden of ik een apparaat van haar wilde kopen om zuiver water te maken. ‘Je kunt daarmee kraanwater omtoveren tot gezond basisch water. Daarmee vul je flessen met je eigen water’. Als ik uit interesse in zuiver water doorvraag blijkt het Kangen Water. Dat ken ik als een te dure oplossing, waar bovendien een MLM verkoopsysteem achter zit; in Nederland beter bekend als piramidespel.

Kangen Water en varianten met vergelijkbare zuivering werden tientallen jaren geleden populair in de Verenigde Staten. Terecht wellicht. Want het leidingwater is daar niet best en het alternatief, flessen water, geen duurzame oplossing. Maar voor Nederland een overbodige luxe. Niet onnodig, maar er zijn voordeliger oplossingen.

Mijn zuiver water interesse

Dat ik interesse heb in water, en vooral zuiver water, ontstond ruim vijfentwintig jaar geleden. Een bedrijf dat osmose-apparaten op de markt bracht, benaderde mij voor hun marketing. Ik heb me toen verdiept in drinkwaterzuivering. Dat bleek heel interessant, maar toonde me ook niet geschikt voor activiteiten voor dat bedrijf. Want ik kwam te veel tegenstrijdige berichten tegen in onderzoeken en de informatie die het bedrijf me gaf.

Mijn interesse in het zuiveren van water en zuiver water was echter gewekt. Met mijn kennis over water maakte ik kort daarna een audiovisueel product voor Vrumona over Sourcy, hun mineraalwater. In die tijd ging het vooral over de kwaliteit van leidingwater en mineraal- en bronwater. Tegenwoordig zijn daar zaken bij gekomen als bijvoorbeeld:

• politiek (buitenlandse fabrieken lozen in rivieren die bij ons het land binnenkomen)
• flesverpakkingen (400 miljoen literflessen water per jaar, bovendien veel van plastic)
• toenemende verontreiniging van oppervlaktewater (der grootste bron van ons drinkwater)
• hogere kosten voor het zuiveren en daarmee geleidelijk hogere prijzen voor consumenten (die overigens lange tijd lager zal blijven dan flessen water)
• bewustzijnsverandering (meer rekening houden met gebruik van water)
• gezondheid in een groter verband, naast water ook voeding, bewegen en dergelijke

Zuiver water nu en in de toekomst

Wat kun je doen om voorbereid zijn op een mogelijke toekomst, vroeg ik me een paar maanden geleden af. Ik ben positief ingesteld. Maar leg mijn kop natuurlijk niet op het zand, zoals een struisvogel. Het is goed mogelijk dat er iets gebeurd met onze energievoorziening. Dus kijk ik naar zonnepanelen.

Maar evengoed kan er iets gebeuren met ons drinkwatersysteem, waardoor een alternatief interessant kan zijn. Mijn huidige interesse werd daarbij vooral gewekt door een vriend die regelmatig bergen beklimt. Hij toonde me een soort thermosfles waarmee hij dan beschikbaar water drinkbaar maakt. Dat kan uit een bergstroompje zijn, maar evengoed rivierwater.

Meer water drinken

Ik dronk in mijn post corona bubbel te weinig water, vond ik zelf. Over de hoeveelheid water die je zou moeten drinken is ook wel het een en ander te zeggen. Daarom bepaalde ik mijn eigen doel vanuit een andere invalshoek. Met de Air-up die ik van een vriendin kan ik dat doel gemakkelijk bereiken. Maar mijn doel is hier niet belangrijk. Wel de combinatie van meer drinken, de zuiverende thermosfles en de toekomst. Die zette me weer aan tot een onderzoekje naar zuiveren van water.

Want met Helga en haar Kangen Water ging het uiteindelijk ook over de chemische en medische resten in het drinkwater uit onze waterleidingen. Dat water behoort nog steeds tot het beste van de wereld. En opmerkingen over die resten kun je wellicht met een korreltje zout nemen (of wolkje chloor). Maar naast de verhalen over stijgende kosten worden ook die over het moeizame en dure zuiveren van water steeds sterker.

Rioolwater

Dat water zuiveren is natuurlijk ook het verhaal van rioolwater. Mensen gooien medicijnresten en dergelijke in hun WC-pot. Het spoelt via het riool naar een rioolzuiveringsbedrijf. Als het ‘schoon’ is loost zo’n bedrijf het in een rivier. Dat is het oppervlaktewater dat de drinkwater bedrijven zuiveren om ons leidingwater te verkrijgen.

Ik heb niet de illusie dat ik thuis iets kan, wat die bedrijven niet zouden kunnen. Maar de bevriende bergbeklimmer had met zijn ‘thermosfles’ mijn interesse gewekt. Dus ging ik op zoek naar waterfilters. Op zoek in de bijzondere wereld van waterfilters voor thuis, waterfilters voor preppers (mensen die zich voorbereiden op een noodsituatie) en waterfilters voor campinggasten, trekkers en anderen.

Zuiver water met een waterfilter

Het werd lezen van diverse onderzoeken en een speurtocht langs leveranciers. Ik wilde geen apparaat zoals bij Kangen Water, waarbij je afhankelijk bent van elektriciteit. Het moest een apparaat zijn voor zuiver water zonder stroom, en liefst gemakkelijk verplaatsbaar en eventueel mee te nemen. En zo vond ik in mijn zwaartekracht waterfilter met multi-filtering om zuiver water te verkrijgen.

Eenvoudig gezegd giet je bovenin leiding- , sloot- of regenwater in een bak. Vandaaruit zakt het via een keramisch filter verder door multi-filtering naar een opvangbak met een mineralen houder. Tenslotte gaat het bij uitschenken langs een magneet systeem dat het water vitaliseert.

De filters in het apparaat

Het zwaartekracht multi-filtersysteem is dus een uitgebreider filtersysteem dan de vriend met zijn ‘thermosfles’. Dat heeft alleen een filter van actieve koolstof. De verschillende filters zal ik hieronder bespreken.

Keramisch filter

Het eerste waterfilter is een keramisch filter. Keramische filters worden al honderden jaren gebruikt voor waterfiltering. Vroeger maakte men ze vaak van klei en in ontwikkelingslanden gebeurt dat nog steeds bij projecten voor waterzuivering.

In 1827 ontdekte uitvinder en pottenbakker Henry Doulton dat de poreusheid van keramiek ziekteverwekkers uit water verwijdert. Voor moderne keramische waterfilters kunnen verschillende materialen worden gebruikt. Het is dan bijvoorbeeld een koolstofkern omgeven door klei en geïmpregneerd met zilver. Het keramisch filter van mijn waterfilter systeem is gevuld met diatomeeënaarde.

Diatomeeënaarde

Bij filteren met diatomeeënaarde gebruikt men diatomeeën. Dat zijn fossielachtige skeletresten van kleine eencellige organismen, bijvoorbeeld microscopisch kleine waterplanten. Deze resten variëren in grootte van 0,005 tot meer dan 0,1 millimeter.

In de Tweede Wereldoorlog zocht het Amerikaanse leger naar een nieuw keramische filter. Dat moest lichter zijn dan bestaande filters en gemakkelijk te vervoeren bij snelle militaire operaties. Het Onderzoeks- en Ontwikkelingslaboratorium van het Amerikaanse leger ontwikkelde een waterfilter met diatomeeënaarde. Vanaf 1948 gebruiken ook bijvoorbeeld voedsel- en drankbedrijven filtering met diatomeeënaarde. Dat diatomeeënaarde bruikbaar is voor filtering was overigens eind 19de eeuw al bekend, blijkt uit verslagen uit die tijd.

Hoe werkt het diatomeeënaarde filter

Filtering met diatomeeënaarde haalt fijnstof uit het water. Maar wellicht anders dan je verwacht. Wanneer je het diatomeeënaarde filter open zaagt zie je geen laagje poeder of iets dergelijks in het koepeltje. Het bestaat, als het goed is (ik heb ook niet gezaagd), uit een poreus kanalensysteem van membranen waarin de diatomeeënaarde als een half-vloeibaar mengsel circuleert en een filterlaag creëert.

Er zijn meerdere constructies mogelijk. Dat is enigszins afhankelijk van de toepassing. Die is vanzelfsprekend in een industriële toepassing anders dan in een huis-tuin-en-keuken waterfilter. Bovendien zijn er twee typen, drukfilters en vacuümfilters. Met daarbinnen allerlei varianten.

Wat houdt het diatomeeënaarde filter tegen?

Wat houdt dit filter tegen? De fijnheid van het filter is 0,0002 millimeter. Het is een eerste filter dat vuil en verontreinigingen tegenhoudt. In de Tweede Wereldoorlog ontdekten de legerlaboranten al dat de bekende amoebe Entamoebe histolytica door het filter wordt tegengehouden. Inmiddels is duidelijk dat het filter ook andere amoeben, bacteriën en schimmels niet doorlaat. Het kleinste schimmel is even groot als de fijnheid van het filter.

Bij sommige bronnen lees ik dat dit filter ook virussen blokkeert. Dat is maar ten dele waar. Virussen variëren in grootte tussen 20 tot 300 nanometer (0.00002 tot 0,0003 millimeter). De meeste zullen er dus tussendoor zwemmen. Er komen echter nog een paar filters en … Nederlands drinkwater wordt streng gecontroleerd op virussen.

Geactiveerde koolstof met zilver filter

Daar is het hierboven genoemde koolstof filter. Het heeft ook zilverionen, wat een zelf-steriliserende eigenschap geeft aan het filter. De combinatie maakt het ook sterk bacteriostatisch. Mochten er dus nog bacteriën door het eerste filter zijn gekomen dan vermindert het zilver de groei daarvan. Volgens enkele bronnen voorkomt het zilver ook algengroei.

Actieve koolstof wordt gemaakt van materialen die koolstof bevatten, zoals hout, steenkool en de schalen van kokosnoten. Bij het activeren krijgt het materiaal een bepaalde poreusheid. Die bepaalt de absorptiecapaciteit en overige eigenschappen van de koolstof in het filter. Absorptie betekent dat koolstof geen deeltjes tegenhoudt, maar die aan zich bindt.

Daardoor is het op een gegeven moment verzadigd. Het kan dan geen deeltjes meer binden en moet worden vervangen. Bij een multi-filter betekent dat vervanging van het gehele filterblok.

Wat houdt het koolstof filter tegen?

Ik kan hier een lijst maken van alles wat door een actief koolstof filter wordt tegengehouden. De meeste bronnen noemen chloor, bacteriën en organische stoffen. Daarbij zijn wel enkele opmerkingen te maken. Allereerst is het leuk op te merken dat onze waterleidingbedrijven zelf ook actieve koolstof gebruiken bij het zuiveren van het oppervlaktewater.

De enige reden om thuis water te filteren met actieve koolstof is dat er wellicht onderweg onzuiverheden in het drinkwater zijn gekomen. Of dat je het waterfilter vult met sloot- en regenwater. Wat ik overigens, althans voorlopig, niet van plan ben.

Chloor, bacteriën en organische stoffen

Chloor voor waterzuivering is in Nederland sinds 2005 verboden. Drinkwater zuiveringsbedrijven mogen het hooguit gebruiken bij calamiteiten. Bijvoorbeeld bij een leidingbreuk. Dan kunnen ze het tijdelijk in zeer kleine, niet schadelijke, doses gebruiken om ziekteverwekkende bacteriën te doden. In het drinkwater uit Nederlandse waterleidingen komt dus geen chloor voor.

Het restant bacteriën, dat door het eerste filter kwam, wordt tegengehouden door het koolstoffilter. Sommige bronnen spreken van organische bacteriën. Die eencelligen zijn echter altijd organisch, want levend, daarom noemt men het micro-organismen. Wat minder bekend is, zelf na honderden onderzoeken, is welke bacteriën na het diatomeeënaarde filter tot het restant behoren.

Organische stoffen, sommige bronnen specificeren het tot organische chemicaliën, zijn stoffen van organismen of van producten van organismen. Dus van levende soorten, zoals micro-organismen (bacteriën, schimmels e.d.), dieren en planten. Deze stoffen bestaan altijd uit een of meerdere koolstof-atomen.

Wat houdt actieve koolstof tegen?

Ok, enkele voorbeelden. Actieve koolstof houdt onder andere Chloriden en Carbonaten tegen. Verder enkele methanen, ethanen en ethylenen. Pesticiden zijn, evenals medisch/chemische resten, een veelgehoorde reden om thuis een waterfilter met actief koolstoffilter te gebruiken. Meerdere vluchtige organische stoffen (koolwaterstoffen die makkelijk verdampen) worden gebonden aan het koolstof.

De meeste zuivering van deze stoffen heeft echter al plaatsgevonden bij het waterzuiveringsbedrijf. Dat dus ook met actieve koolstoffilters werkt. Maar zoals gezegd kunnen er onderweg verontreinigingen plaatsvinden.

In sommige gevallen veroorzaakt de mens dat zelf. Bijvoorbeeld, zoals de vriend met de ‘thermosfles’, bij een fles met actief koolstoffilter. Water dat terugvloeit uit de mond komt aan het tuitje of vloeit in de fles. Op het tuitje/rietje en het filter kunnen zich dan bacteriën en schimmels ontwikkelen.

Silica zand of kwartszand

Silica zand, ook wel kwartszand of kiezelzand genoemd, is een verbinding van silicium met zuurstof. Siliciumverbindingen zijn de belangrijkste componenten van de aardkorst. Het komt overal voor. Maar silicium nooit in natuurlijke staat. Altijd is er een combinatie met zuurstof, bijvoorbeeld in gesteenten met veel siliciumdioxide (oftewel silica) zoals graniet, dioriet en zandsteen.

De gebruiksmogelijkheden zijn uitgebreid. Een van de meest voorkomende toepassingen is voor waterfiltering. Onze voorouders gebruikten het al om zuiver water te krijgen, als imitatie van een natuurlijke filtering (de grondwater filtering van bron- en mineraalwater).

Het vroegste gebruikt van silica zand (oftewel kiezelzand) wordt toegeschreven aan de Schotse ondernemer John Gibb. Hij ontwierp in 1804 een zandfilter. Vijfentwintig jaar later werd dat filter, na enkele aanpassingen, in Chelsea door ingenieur James Simpson gebruikt voor ’s werelds eerste openbare watervoorziening.

In 1854 toonde arts John Snow aan dat er een verband is tussen kwaliteit van water en cholera. Kort daarna werden zandfilters overal in gebruik genomen, tezamen met een minimumnorm voor waterkwaliteit.

Wat houdt silica zand tegen?

De specifieke vormen, van hoekig tot afgerond, van de ‘kiezeltjes’ vangen vaste stoffen op die gewoonlijk bezinken. Dat kunnen zowel organische stoffen zijn (zoals pesticiden en herbiciden), als anorganische (zoals ijzer en mangaan). Door het aanwezige silicium in het zand is het extreem duurzaam en slijtvast. Dat maakt het, volgens aanbieders van filterzand, mogelijk het zand te sorteren op de meest efficiënte kiezels. Doorgaans wordt niet één soort silica zand gebruikt. Maar zand met verschillende maten, ook wel zeefmaat genoemd.

Grofweg kun je zeggen dat silica zand allerlei verontreiniging tegen houden. Bronnen houden het op sedimenten en deeltjes roest, modder en dergelijke. De maten zorgen voor het tegenhouden van verschillende deeltjes. Bijvoorbeeld de grove kiezeltjes (2,4 – 4,8 mm) houden roestdeeltjes tegen en verzachten het water, de middelgrote zandkorrels (1,2 – 2,4 mm) blokkeren algehele vuiligheid en bezinksels, en het fijne zand (0,6 – 1,2 mm) voorkomt dat fijn sediment verder zakt.

Twee manieren van filtering

Silica zand filtert water, evenals meerdere andere filterproducten, op twee manieren. Het water gaat door een zogenaamd filterbed. Daarbij blijven grotere deeltjes van een stof achterblijven op dat bed. Daarna volgt absorptie. Daarbij worden verontreinigende stoffen aangetrokken door het zand. Het blijft aan het oppervlakte van het silica zand achter.

Meerdere andere filtermaterialen werken op dezelfde manieren met filtratie en absorptie. Bijvoorbeeld de hieronder genoemde zeoliet en zirkoon.

pH-waarde van filtering met silica zand

Volgens sommige bronnen zorgt Silica zand voor een goede zuur/base balans. Dat is volgens onderzoeken onzin. Ik houd het erop dat er bij filteraars nogal discussie is over wat een goede pH balans is. Drinkwaterbedrijven en onderzoekers houden het erop dat zuiver water een neutrale pH heeft van 7. Een hogere waarde (basisch) is daarbij volgens medisch onderzoek geen probleem, terwijl een lagere waarde(zuur) wellicht wel schadelijk kan zijn.

Het menselijk lichaam is overigens zowel licht basisch als zurig. De ideale pH van bloed bijvoorbeeld ligt tussen 7,37 en 7,45, en die van je huid ideaal rond 5,5 en is dus zurig.

Silica zand heeft in ieder geval geen invloed op de pH-waarde. Er bestaat echter wel silica gel. Dat ioniseert het water en verandert daarmee wel de pH-waarde. Maar silica gel wordt niet of nauwelijks gebruikt bij waterzuivering. En zeker niet in huis-tuin-en-keuken waterfilters.

Zeoliet

Zeoliet lijkt op silica zand maar bevat ook aluminium. Het werkt evenals silica zand door filtering en absorptie. Daarmee kan het zware metalen verwijderen. In de advertenties van mijn type zwaartekracht zuiver water filtersysteem noemen ze lood, kwik, zilver en andere zware metalen. Uit de onderzoeken blijkt dat dit inderdaad mogelijk is. Maar het hangt af van de omstandigheden, zoals temperatuur, dichtheid van het zeoliet en waar het zeoliet wordt gewonnen.

Zeoliet blijkt licht zuur en helpt daardoor wel mee aan de PH-balans. En Zeoliet is nog fijner dan de kleinste silica zandkorrels. Het houdt daardoor deeltjes tegen die kleiner zijn dan 5 micron (= 0,005 milllimeter).

Goud en zilver

Volgens de documentatie bij mijn waterfilter verwijdert het ook goud en zilver. Maar dat is onzin. Nog afgezien van het feit dat de kans klein is dat die edelmetalen in het water zitten. Een onderzoek verklaart het als volgt: goud en zilver zijn elementen en geen ionen of moleculen. Ze kunnen niet worden opgenomen door de poriën van zeoliet.

Er zijn wel methodes om goud en zilver uit water te verwijderen. Bijvoorbeeld door met goud- of zilver-geactiveerde koolstof. Die methode is echter specifiek gericht op de verwijdering van goud of zilver. Het wordt niet gebruikt bij gewone waterzuivering.

Mineraal zand

Van mineraal zand spreekt met gewoonlijk wanneer het zand bestaat uit zware mineralen. Dat onderscheidt het van gewone zandmineralen, zoals het bovengenoemde silica zand. Er bestaan meerdere soorten mineraal zand. Bij waterzuivering gebruikt men echter vooral het element zirkoon (Zr).

Zuiveringsbedrijven gebruiken zirkoon om fosfaten, stikstof en andere verontreinigingen uit afvalwater te halen. En in de chemische en farmaceutische industrie zuiveren ze hun proceswater met zirkoon (eigenlijk zirkonium oxide = ZrO2). Het heeft zijn werking dus wel bewezen.

Wat haalt mineraal zand uit water

Ik beperk het even tot zirkoon, omdat ik niet weet wat voor mineraal zand in mijn filter wordt gebruikt en omdat dit waarschijnlijk zirkoon is.

Zirkoon werkt in een waterfilter weer zowel door filtratie als absorptie. Daarmee filtert en absorbeert het fijn stof, bacteriën en andere verontreinigen uit het water.

De mineralen houder in de opvangbak

Door filtering met bovengenoemde materialen vermindert de hoeveelheid mineralen in het gefilterde water enigszins. Daarom ligt in de opvangbak een houder met stenen die minimaal 18 verschillende mineralen afgeven. Dat zijn onder andere ijzer, magnesium, zink, calcium, mangaan en kalium. Volgens sommige leveranciers van dezelfde waterfilters geven de stenen tezamen ruim 40 mineralen af.

Elke steensoort bevat altijd één of meerdere soorten mineralen. Dat zijn harde stoffen met een bekende chemische samenstelling en structuur. De meeste mineralen hebben regelmatig vormen, bijvoorbeeld kristal. Water is met voeding de belangrijkste bron van mineralen voor ons lichaam.

Vitaliseren via het kraantje

En dan kom ik tenslotte bij het kraantje. Die is voorzien van magneten. Die magnetiseren, volgens de handleiding, het water waardoor de watermoleculen weer vrij gaan bewegen. Dat blijkt inderdaad te kunnen lees ik in enkele onderzoeken.

Gefilterd water, zowel uit de leiding als een thuisfilter, is enigszins onnatuurlijk behandeld. Het maakt een rechte beweging met soms wat hoeken. Dat zou de moleculaire structuur van het water beïnvloeden. In de natuur beweegt het met veel meer variatie (klotst tegen boomstammen, stenen etc). Om er weer leven in te brengen, zoals filteraars het noemen, is een behandeling nodig. Die wordt vitaliseren genoemd.

Vitaliseren en Viktor Schauberger

Vitaliseren kan op verschillende manieren. Het was de Oostenrijkse boswachter en uitvinder Viktor Schauberger die er rond 1820 op wees dat water leeft. Bij een bijzondere uitdaging vitaliseerde hij water door het in een kolkbeweging te brengen. Hierdoor bewegen waterlaagjes langs elkaar heen.

In feite beschreef hij de watercyclus. Daarin verdampt zeewater dat als later als regen uit de wolken valt en in de grond door verschillende koolstof lagen (veen, olie, steenkool, mineralen) sijpelt. Door aardwarmte verzadigt het water zich met koolstoffen. Het warme, verzadigde water stijgt omhoog en koelt daarbij af. Door de aanwezigheid van de verschillend geladen mineralen, de afkoeling en draaiende beweging omhoog krijgt het water een magnetische spanning.

Vier magneetjes vitaliseren het water

Er bevinden zich vier magneetjes in het kraantje van het waterfilter. De positief en negatief geladen magneetjes liggen daarbij om en om. Hierdoor komt bij het uitschenken van het water een onwillekeurige werveling in het water, dat de natuur nabootst. Bovendien maakt de magneetwerking kleine pakketjes watermoleculen.

Een vergelijkbaar waterfilter kopen

Bovenstaande volgorde van filtermaterialen is die in mijn zwaartekracht milti-filter apparaat. Ik zag ook andere, vergelijkbare waterfilters. Met vergelijkbaar bedoel ik dan dat ze dezelfde opbouw hebben (witte tussenstukken, transparante waterbakken en filteropbouw).

Bij die waterfilters is de volgorde in het midden-filter vaak anders of het had minder of meer filters te hebben. Ik vermoed dat het niet zoveel uitmaakt. Het keramische en actief koolstoffilter zijn waarschijnlijk al voldoende.

Bij het aanschaffen van een vergelijkbaar apparaat voor zuiver water zou ik vooral kijken naar de prijs en de inhoud. Dan zie je dat de prijzen behoorlijk verschillen. Daarbij lijkt het alsof het apparaat gewoon in China is ingekocht en er met de natte vinger een prijs aan is gehangen. Een beetje rondkijken kan geen kwaad. Begin bijvoorbeeld bij Bol.com bij het waterfilter dat ik heb.

Meer informatie

Voor bovenstaande tekst gebruikte ik meerdere onderzoeken en overige serieuze bronnen. Onderweg kwam ik ook interessante documenten tegen. Hieronder een willekeurige selectie en een paragraafje Viktor Schauberger.

Onderzoek, documenten en boeken

• Een brochure uit 2016 van het RIVM over ‘geneesmiddelen en waterkwaliteit’ (PDF - 1,45 MB)
• Het document ‘Horizontal-flow Roughing Filtration (HRF)’ uit 1986 van Martin Wegeling is wat ouder, maar wel interessant (PDF - 3,32 MB)
• Een recent rapport uit 2019 gaat over ‘Ziekteverwekkende virussen in Nederlands (drink)water’ van Lodder en collega’s ([Download niet gevonden])
• In veel bronnen wordt verwezen naar het artikel ‘How do you like your tap water’ dat verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift Science, van de hand van Speight en collega’s (PDF - 1,05 MB)
• Interessant is ook het project om zwaartekracht waterfilters te bouwen in ontwikkelingslanden. Ze gebruiken alleen een keramisch filter dat lijkt op een omgekeerde bloempot.
• Een beschrijving voor het maken van een biozand waterfilter (PDF - 2,80 MB)
• Naar dit boek van George Fulton uit 2000 wordt ook veel verwezen. Het gaat over ‘Diatomeeënaarde filtratie voor veilig drinkwater’  (PDF - 9,66 MB)
• En twee voorbeelden van onderzoek zijn:
  • ‘The removal of heavy metal cations by natural zeolites’ uit  2004 van Erdem en anderen (PDF - 216,58 KB)
  • ‘Heavy metals absorption Characteristics of natural Zeolites’ook uit 2004 van Liaghat en Tabatabaei (PDF - 751,49 KB)

Viktor Schauberger

De ideeën van Viktor Schauberger vind ik op zichzelf heel interessant. Ik heb inmiddels veel informatie verzameld. Wie geïnteresseerd is in boeken over hem moet me maar even een berichtje sturen of kijken bij Bol.com. Hier alvast wat informatie:

• Voor de liefhebber is het boek ‘Living Water’ over Viktor Schauberger van Olof Alexandersson interessant. Er is een Nederlandse versie, onder de titel ‘Levend Water’ verkrijgbaar bij Bol.com.
• Alick Bartholomew schreef het boek ‘Hidden Nature’ over de inzichten van Viktor Schauberger. Het is ook verkrijgbaar bij Bol.com
• Hier komt nog een kort verhaaltje over Viktor Schauberger …