Gerrit heeft infraroodverwarming in zijn kantoren en bedrijfsruimtes. Wanneer ik bij hem binnenloop heeft hij er juist een gesprek over met iemand. De man die me wordt voorgesteld als Robin vroeg naar de voor- en nadelen. Ik wenk ze vooral door te gaan met het gesprek, hoewel ik het verhaal en het enthousiasme ken van Gerrit over zijn panelen infraroodverwarming.

Gerrit kocht zijn eerste infraroodverwarming vier jaar geleden. Dat begon met twee panelen. Die hing hij aan het plafond boven zijn bureau en een vergadertafel. Het viel me toen al op wat een behaaglijke warmte het geeft. Volgens Gerrit kwam dat onder andere doordat infraroodwarmte dezelfde warmte is die mensen zelf uitstralen. Het is de lichaamswarmte die mensen voelen als ze dicht bij elkaar zitten.

Infraroodverwarming

Infraroodwarmte behoort tot de meest basale vormen van warmte. In het elektromagnetisch spectrum ligt het in frequentie direct boven het voor ons zichtbare licht. Het is 100% natuurlijk. En zoals gezegd dezelfde warmte die we zelf uitstralen en opnemen. De warmte van de zon, de rozige gloed die we voelen bij de open haard, er zijn allerlei voorbeelden van infraroodwarmte.

Bij Infraroodverwarming zorgt infraroodstraling voor het overbrengen van warmte. Deze stralingswarmte verwarmt mensen en objecten. Dat is een groot voordeel ten opzichte van andere gebruikelijke verwarmingssystemen. Die verwarmen vooral de lucht in een ruimte, wat veel minder efficiënt is.

Stralingswarmte

Mensen hebben altijd gebruik gemaakt van stralingswarmte. Een vroege vorm was bijvoorbeeld het houtvuurtje dat onze voorouders verwarmde. De Romeinen gebruikte in een oven verhitte tegels als warmtebron. Zo zijn er meer voorbeelden.

De ontdekking van gas en olie bracht andere verwarmingssystemen, gebaseerd op deze fossiele brandstoffen. In 1831 bijvoorbeeld kwam Jacob Perkins met de eerste centrale verwarming. Het werd een nieuw en wijdverbreid soort verwarming met radiatoren.

De inefficiënte radiator

Het woord radiator betekent letterlijk uitstralen. Stralen doen de radiator en andere ouderwetse systemen nauwelijks. Bij een radiator is stralingswarmte slechts een kwart van de warmteafgifte, het overige is convectiewarmte.

Convectiewarmte is een inefficiënte wijze van verwarmen. Daarbij wordt koude lucht uit een ruimte onderin de radiator aangezogen. Die gaat langs een verwarmingselement en daarna verwarmt het bovenin de ruimte met warme lucht. Het is een zichzelf herhalend proces van koude naar warme lucht.

Er zijn inmiddels wel radiatoren die zuiniger werken. En een radiator verschilt ook een convectiekachel. Maar het blijven lucht verwarmende systemen. De lucht kan daarmee warm zijn, maar bijvoorbeeld de muren zijn dat pas na lang verwarmen.

Wat doet infraroodverwarming

Infraroodverwarming is stralingswarmte. Het stuurt warmtegolven in een ruimte. Mensen en objecten (meubels, muren e.d.) in die ruimte nemen die op. Daardoor krijgen ze directe warm. Het is een aangename warmte, zoals we dat ook kennen van de zon, een open haard of een vriend of vriendin naast ons op de bank.

De warmtegolven dringen in de huid. Ze verwarmen ons en geven een ontspannen gevoel. Mensen met gewrichts- en spierpijn gebruiken infraroodverwarming om die pijn te verzachten. Het is ook een van de redenen dat oudere mensen graag overwinteren in warme landen waar de zon hen bestraald.

Infrarood panelen

Gerrit kocht na zijn eerste aankoop meer infrarood panelen. Die liet hij in zijn kantoren, vergaderkamers en bedrijfsruimtes plaatsen. Sommige panelen hangen aan het plafond, andere zijn aan wanden bevestigd. Want infrarood panelen kun je zowel horizontaal als verticaal gebruiken.

Tijdens het gesprek met Robin benadrukt hij de voordelen van de infrarood panelen. Daarbij vindt hij de besparing op energiekosten slechts een ding. Gerrit is vooral enthousiast over de snelle en directe verwarming. Onder het paneel in zijn kantoor bijvoorbeeld zit hij al snel behaaglijk warm nadat hij de infraroodverwarming bij binnenkomst heeft aangezet. En met de thermostaat regelt hij die warmte.

Directe, plaatselijke verwarming

Gerrit vertelt ook over het bijzondere voordeel van infraroodverwarming in een van de bedrijfsruimtes. Vanwege de productie daar moet de ruimte grotendeels koel blijven. Maar bij de productietafels willen de mensen het wel behaaglijk hebben. En dat lukt volgens Gerrit uitstekend met de infrarood panelen.

Die verwarmen immers niet de lucht, maar de mensen en objecten. ‘Je kunt bij infrarood panelen zoeken naar een ideale verhouding tussen afmetingen, wattage, stralingshoek en afstand tot het doel van verwarming’, zegt Gerrit. ‘In die bedrijfsruimte hebben we dus gekozen voor kleinere panelen met een lagere, maar voldoende wattage en ze hangen lager waardoor de stralingshoek relatief kleiner is.’

Een berekening

Gerrit vertelt dat hij de eerste panelen zelf kocht bij een leverancier. Toen hij zijn gehele bedrijfspand ging verwarmen met infrarood vroeg hij een bedrijf om hem te adviseren. Bij de eerste panelen volstond een eenvoudige thermostaat. Maar bij de uitbreiding verwachtte hij meer gepuzzel met maten van panelen en de verbinding met de thermostaten. Dat kun je beter een expert laten doen, dacht hij.

Hij raadt ook zijn gesprekspartner aan bij aanschaf van een uitgebreid verwarmingssysteem een adviseur te raadplegen. Gerrit heeft wel een richtlijn om een berekening te maken. Maar omdat met verschillende grootheden wordt gewerkt, en je daarbij ook rekening moet houden met de activiteit in de ruimte, wil hij die Robin niet geven.

Infraroodverwarming voor mens en dier

Ik ben alweer een paar uurtjes thuis als ik een tijdschrift oppak. Daarin staat een artikel over infraroodverwarming in dierenverblijven. Bestaat toeval, denk ik wanneer ik het begin te lezen. De schrijver is na het lezen van enkele onderzoeken naar een varkensboerderij geweest. Daar zijn ze overgestapt op infraroodverwarming.

Ze deden dat vanwege de energiebesparing, omdat infraroodverwarming een lager wattage heeft dan vergelijkbare warmtebronnen. Maar de aanschaf hoorde bij een volledig omslag naar milieuvriendelijk. De schrijver vertelt dat infrarood de warmte gelijkmatiger verdeelt over een ruimte. Objecten, met name muren, stralen de opgevangen warmte ook terug als een soort van recyclen. Mens en dier worden ook dieper warm. Bij een luchtverwarmer blijft de warmte veel meer aan de oppervlakte.

Warmte voor huis en bedrijf

De varkenshouder is enthousiast. Hij heeft na de ervaring in zijn stallen, ook in zijn huis de verwarming vervangen. Ik ben Gerrit vergeten te vragen of hij thuis ook infrarood panelen heeft geplaatst. Infraroodverwarming kun je immers overal inzetten, binnen en buiten, thuis en in winkels, kantoren en overige commerciële plaatsen.

De boer vertelt dat hij in de stallen met infrarood stralers en panelen werkt en in huis met panelen. De stralers hebben doorgaans een groter vermogen en zijn meer bedoeld voor grotere afstanden tot objecten.

En nog wat meer informatie

Wanneer ik in de wereld van infraroodverwarming duik blijken er heel meer onderliggende onderwerpen te zijn. Ik pak er twee uit.

Korte, midden en lange stralen

Daarbij gaat het bijvoorbeeld over korte, midden en lange infrarood golven. Dat heeft te maken met het bovengenoemde elektromagnetisch spectrum. Dat zijn alle mogelijke frequenties van elektromagnetische straling. Een heel klein deel daarvan, de golflengtes tussen 380 en 761 nm (nanometer) kunnen we zien.

Boven 761 tot 1 nm bevindt zich de infraroodstraling. Die is op zichzelf onderverdeeld in korte, midden en lange stralen. Grofweg verwarmen de korte golven snel en sterk. Ze worden vooral toegepast bij het verwarmen voor buitenverwarming en industriële complexen. Zijn de middengolven wat De golven in het middengebied zijn wat minder krachtig. En de lange stralen zijn wat zwakker en daarmee het meest geschikt voor woonhuizen.

Straling en UV

Straling is het uitzenden van energie in de vorm van golven. Dat uitzenden gebeurt zonder direct contact. De stralen bewegen zich ergens met een bepaalde frequentie in de ruimte en worden door allerlei natuurkundige processen veroorzaakt. Doordat de elektrische en magnetische velden altijd samen optreden, spreekt men van elektromagnetisch.

Meerdere mensen hebben een beetje angstig idee bij straling. Dat komt vooral door de waarschuwingen voor UV-straling. Die bevindt zich echter precies aan de andere kant van het zichtbare spectrum, dus tot 380 nm. Aan die kant van het spectrum bevinden zich ook de andere gevaarlijker straling, zoals röntgenstraling en gammastraling.

Terwijl infraroodstraling aan de veilige kant zit met bijvoorbeeld radiostraling, die we onder andere kennen als FM, AM en nog veel meer frequenties.

Voor- en nadelen van infraroodverwarming

Wat de ene persoon een voordeel vindt, kan een ander als nadeel ervaren. Dat geldt waarschijnlijk ook voor infraroodverwarming. Daarom schrijf ik hieronder gewoon wat hoofdpunten zonder het etiket voor- of nadeel:

Aanvullende informatie

• Gerrit noemde nog een voordeel van de infrarood panelen. Ze werken volgens hem goed samen met bijvoorbeeld zonnepanelen. Ze hebben namelijk minder elektriciteit nodig en dat helpt bij het optimaliseren van het energieverbruik van de zonne-energie.
• Zie ook het bericht ‘zweten van de kou‘ of  ‘gevoelstemperatuur, een beetje uit de zon‘