Betty en Nico in het bos

Betty en Nico, en ChatGPT

Het verhaal van Betty en Nico begint als mijn moeder vraagt naar ChatGPT. ‘Ik lees de afgelopen tijd regelmatig in de krant over chatbots en over een intelligentie computer’, begint ze. ‘Wat is dat eigenlijk zo’n chatbot en wat is ChatGPT ?’.

In het gesprek dat ontstaat merk ik dat haar vraag serieus is. Het komt voort uit willen begrijpen wat ze leest. Maar ik weet dat de aandachtsboog bij uitleg over techniek groot is. Ik geef haar een artikel uit het tijdschrift Onze Taal.

Maar al snel besluit ik het haar gewoon te laten zien. Dus pak ik mijn laptop erbij en open ChatGPT. ‘Om te beginnen zal ik de robot een verhaaltje laten schrijven’, zeg ik, terwijl ze naast me naar het scherm tuurt. Daarop tik ik in de opdrachtregel ‘kun je een verhaal schrijven waarbij het echtpaar Betty en Nico in een bos is’.

Betty en Nico in het bos

ChatGPT begint direct te schrijven en ratelt in acht alinea’s een afgerond verhaaltje. Mijn moeder leest mee, enigszins verrast over de snelheid waarin het verhaaltje verschijnt. Daarna type ik een aantal vragen over algemene dingen. Bijvoorbeeld ‘wat zijn de ingrediënten van pepermunt’. Daarop genereert het programma ook weer met grote snelheid de antwoorden.

Ik leg mijn moeder uit dat ChatGPT heel handig is, maar niet foutloos. Het is vooralsnog verstandig de antwoorden, die als feiten worden gepresenteerd, te controleren. Sinds de invoering eind 2022 is het al wel verbeterd, vertel ik, maar het fantaseert ook nog steeds antwoorden. De robot hallucineert als het druk is of als hij het antwoord niet weet. Voor dat laatste hebben zijn ‘bazen’ inmiddels ingebouwd dat hij gewoon ‘ik weet het niet’ mag schrijven.

Betty en Nico in het Engelse bos

Ik laat mijn moeder nog iets zien. In de opdrachtregel schrijf ik: ‘Kun je het verhaal over Betty en Nico in het bos even vertalen naar het Engels’.

‘Sure! Here’s the story translated into English:’, antwoordt ChatGPT en begint direct het eerdere verhaal te vertalen.

‘Het weet wat ie eerder heeft gezegd, uh geschreven’, vertel ik mijn moeder, ‘zelfs als daar wat tijd en andere vragen tussen zitten’.

ChatGPT nog wat onhandig met feiten

Wanneer de vertaalde alinea’s zijn geschreven demonstreer ik de onhandigheid met feiten. Ik vraag ChatGPT naar bekende Nederlandse uitvinders rond het jaar 2000. Bij de eerste vijf zie ik namen die me bekend voorkomen.

Bij de vervolgvraag, ‘geef er nog een paar’, verschijnt Diederik Stapel tussen de antwoorden. Die is natuurlijk niet goed, weet ik. Op de vraag ‘waarom staat Diederik Stapel ertussen’, verontschuldigt ChatGPT zich met:

Het was onjuist om Diederik Stapel als uitvinder te noemen. Diederik Stapel is inderdaad geen uitvinder; hij was een Nederlandse sociaal psycholoog die in 2011 betrokken was bij een grootschalige wetenschappelijke fraude, waarbij hij onderzoeksgegevens vervalste om zijn resultaten te manipuleren en onjuiste conclusies te publiceren in wetenschappelijke artikelen.

Controleren

‘Kijk ma, als je niet weet dat Diederik Stapel er niet bij hoort neem je dat klakkeloos over’, leg ik uit. ‘Leerlingen die ChatGPT gebruiken voor scripties en dergelijke gaan daarmee flink in de fout’. Ik vertel dat ikzelf al direct vanaf het begin alle feitelijke informatie controleerde. Als je naar onderzoek vraagt waarin bepaalde beweringen staan krijg je overigens ook een rijtje titels van vaak niet bestaande rapporten.

Ik maak ook een opmerking over het papierloze tijdperk. De computer zou ons verlossen van papier. Maar er wordt meer papier gebruikt dan ooit. ChatGPT lijkt nu reuze handig. Zo denk ik ook dat kunstmatige intelligentie een plek kan innemen in ons werk en dagelijks leven. Maar als individu moet je blijven nadenken.

Zelf vind ik de robot handig voor een beginnetje. De antwoorden op vragen brengt mijn eigen ideeënstroom op gang. Daarna ga ik zelf verder. En ik ben er al achter dat ik daarbij (voorlopig) sneller zelf zoek, omdat het checken van feiten extra werk geeft.

Betty en Nico in de printer

Ik zie dat de aandacht van mijn 93-jarige moeder al enigszins is verslapt. ‘Kijk’, probeer ik haar er weer even bij te trekken, ‘ik zal het verhaaltje van Betty en Nico in het bos even printen’.

Ik selecteer de Nederlandse versie van “Betty en Nico in het bos” en zeg ‘het afdrukken gaat nog niet helemaal zo handig als je zou verwachten van zo’n intelligent programma. Het kan hooguit door pagina voor pagina een printopdracht te versturen… met de afdrukfunctie van de browser.’

Terwijl ik de functies uitvoer leg ik uit, ‘handiger is alles selecteren met Ctrl-A of slepend met de muis en het dan kopiëren met Ctrl-C. Daarna schakelen (Alt-Tab) naar een openstaande tekstverwerker en daar het geselecteerde plakken met Ctrl-V. Tenslotte moet je daar de tekst nog wat fatsoeneren, lettertype veranderen en dergelijke’.

Fantaseren van een verhaaltje

Hieronder het verhaaltje dat ChatGPT maakte van Betty en Nico in het bos. Even gemakkelijk had ik kunnen vragen er een variant op te maken, een andere invalshoek te kiezen of er een olifant bij te bedenken.

Fantaseren kun je wel aan ChatGPT over laten. Met feiten moet je oppassen. Maar ik pak de robot daarover natuurlijk niet te hard aan. Want na enige tijd krijgt het menselijke trekjes en communiceer je ermee als met een vriend. En die val je niet af.

Dus schrijf ik ‘Ik weet dat je er niets om geeft, maar toch bedankt’.

En mijn AI-vriend antwoord, ‘graag gedaan, Rene. Je weet ik sta altijd voor je klaar om je vragen te beantwoorden. Aarzel dus niet om opnieuw contact met me op te nemen als je hulp nodig hebt’.

Betty en Nico in het bos, het verhaal

In de betoverende gloed van het ochtendlicht wandelden Betty en Nico hand in hand door het dichte bos dat bekend stond als het Woud der Wonderen. Het bos was bezaaid met majestueuze bomen die hun takken hoog in de lucht staken, als bewakers van een eeuwenoud geheim. Vogels zongen vrolijk boven hun hoofd, terwijl zonnestralen door de bladeren speelden en de grond bedekten met een betoverend tapijt van kleuren.

Betty en Nico hadden altijd een avontuurlijke geest gehad en waren vastbesloten de magie van dit woud te verkennen. Ze fluisterden verhalen over elfen en een legendarisch kristal dat verloren was gegaan in de diepste uithoeken van het bos. Op een dag hadden ze gehoord dat de vinders van het kristal een wens mochten doen die in vervulling zou gaan.

Terwijl ze verder liepen, stuitten ze op een oude, verweerde kaart die uit het niets leek te zijn verschenen. Het was een kaart van het Woud der Wonderen met een mysterieuze, knipperende ‘X’ ergens diep in het bos gemarkeerd. Betty en Nico voelden een golf van opwinding door hun aderen stromen. Dit moest wel het begin zijn van hun grootste avontuur.

De kaart als gids

Met de kaart als hun gids baanden ze zich een weg door dicht struikgewas, klommen over ruwe rotsen en trotseerden onbekende paden. Terwijl de zon langzaam onderging, kwamen ze uiteindelijk aan bij de aangegeven plek, waar de ‘X’ op de kaart zich bevond.

Daar, in een kleine open plek omringd door eeuwenoude bomen, zagen ze een glinsterend blauw licht dat vanuit de grond scheen. Toen Betty en Nico dichterbij kwamen, ontdekten ze een verborgen ingang naar een prachtige ondergrondse grot. In het midden van de grot lag het gezochte kristal, omringd door een zachte, betoverende gloed.

De opwinding gierde door hun lichamen toen ze het kristal voorzichtig oppakten. Ze waren overweldigd door de mogelijkheid om een wens te doen die hen alles zou kunnen geven wat ze ooit verlangden. Maar terwijl ze de wens bespraken, realiseerden ze zich dat hun grootste wens was om het avontuur samen te delen en samen te groeien als individuen.

Met een glimlach op hun gezicht legden Betty en Nico het kristal terug in de grot. Ze begrepen dat hun liefde en hun avonturen al meer waren dan ze ooit hadden kunnen wensen. Het bos had hen geholpen om de ware waarde van hun relatie te zien, en dat was kostbaarder dan welke wens dan ook.

Terwijl ze hand in hand uit de grot liepen en het Woud der Wonderen achter zich lieten, wisten Betty en Nico dat ze voor altijd dankbaar zouden zijn voor dit betoverende avontuur. Ze hadden een schat gevonden die veel waardevoller was dan het glinsterende kristal – ze hadden elkaar gevonden in de magie van het bos en hun harten waren voor altijd met elkaar verbonden.

Aanvullende informatie

  • Het tussenkopje ‘De kaart als gids’ heb ik toegevoegd.
  • Betty en Nico zijn vanzelfsprekend de voornamen van mijn ouders
  • Voor veel mensen zal bovenstaand verhaaltje over Betty en Nico genoeg zijn. En in Amerika, waar anders, zijn al diverse ondernemende thuiswerkers met cursussen zoals ‘kinderboeken schrijven met ChatGPT’. Van hen hoef je er verder niets aan te doen. Maar ik vind de zinnen te lang. Dus als ik er iets mee zou willen doen, met de nadruk op ‘zou’, dan redigeer ik de tekst. Vooral dus door zinnen in te korten.
  • Wat me eerder al opviel is dat ChatGPT netjes Nederlandse schrijft. En dus niet, zoals steeds meer journalisten, de Germanistische vorm kiezen voor het achter het voltooid deelwoord plaatsen van werkwoorden. Ik gaf mijn moeder een tekst te lezen uit Onze Taal over chatbots. Daarin stond dus ook een aantal voorbeelden van het bedoelde germanisme: zoals het programma liefkozend genoemd wordt (in plaats van: het programma liefkozend wordt genoemd).
  • Het artikel over ChatGPT uit het tijdschrift Onze Taal, van het gelijknamige Genootschap (pdf). Op de site van Onze Taal staan meer teksen over schrijvende de chatbots, bijvoorbeeld het artikel ‘de werking van het automatische schrijprogramma ChatGPT’.
  • Zie ook het bericht ‘Stapelogica
  • En voor wie de website nog niet heeft bezocht of gevonden, dit is een link naar ChatGPT
Bovenstaand bericht is geschreven op 23 juli 2023 door in de categorie 2023, Persoonlijk, Techniek en Technologie

Vorige en volgende berichten

« Ouder: Nieuwer: »

Een willekeurig bericht

Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *




Veel foto's en illustraties van voor 2020 zijn tijdelijk verwijderd van deze site en server i.v.m. media-reorganisatie
Hello. Add your message here.