Afgelopen maand heb ik weer een aantal indrukwekkende films gezien en interessante boeken gelezen. Bij de boeken las ik ook de laatste van John Grisham, the Exchange (in het Nederlands vertaald met ‘Het Ultimatum’). Honderd pagina’s voor het einde vroeg ik me al af ‘waar gaat dit heen?’, ‘komt er nog een leuke wending?’. Na de laatste pagina was mijn conclusie, dit boek is Grisham onwaardig.

Ik schreef al ergens dat ik een fan ben van David Baldacci en veel boeken van James Paterson las. Maar dat ik na de eerste boeken van Grisham een tijdje met zijn boeken stopte. Een paar jaar geleden pakte ik het weer op. Ik was aangenaam verrast door de twee boeken die zich afspelen op Camino Island.

Grisham onwaardig

Maar zijn recente boek, The Exchange, vind ik dus Grisham onwaardig. Het boek is geschreven in de stijl die ik van Grisham gewend ben. In de bekende vlotte, eenvoudige schrijfstijl neemt hij de lezer mee door allerlei scènes, die hij beeldend en in detail beschrijft.

Maar het is geen thriller. De verwikkelingen en causale verbanden van het verhaal, ook wel plot genoemd, zijn niet die van een thriller. Het is nergens spannend, of in ieder geval weet Grisham nergens spanning op te roepen. Bovendien weidt hij uit in details over allerlei alledaagse dingen die storend blijken omdat het verhaal nergens goed en interessant doorbreekt.

Geen spannende wendingen

Telkens wanneer ik denk dat er een wending kan komen, gaat het verhaal verder in de dan al ergerlijke eentonigheid. En er waren juist bij dit boek vele wendingen mogelijk.

De hoofdrol in dit boek wordt immers gespeeld door Mitch McDeere, die we kennen uit Grishams eerste boek, The Firm. Het zou toch veel leuker zijn als de vermeende ontvoerders in Libië, oud slachtoffers zouden blijken te zijn van zijn avontuur bij dat advocatenkantoor Bellini.

Zo zijn er nog wel een paar meer wendingen te bedenken. Maar in het Grisham onwaardige verhaal kabbelt het verhaal gewoon naar zijn eind; de uitgever noemt dat meeslepend. Er komen geen wendingen. Het is een rechttoe rechtaan verhaal over een ontvoering waarvoor betaald moet worden.

Geen uitwerking

Belangrijke en mogelijk interessante gegevens en situaties worden bovendien nauwelijks uitgewerkt. Het is bijvoorbeeld niet zeker dat terroristische groep in Libië de ontvoerders zijn. Eén keer wordt dat gesuggereerd na een reddingspoging van Khadaffi (in het boek Qadhafi). De ontvoerde vrouw zou het schieten vanuit haar cel hebben gehoord.

Karakters, zelfs die van Mitch en zijn vrouw, blijven oppervlakkig. Daarbij voert Grisham personen op die helemaal niet per se nuttig zijn bij het gestelde ultimatum. De vele namen die er bij worden gesleept maken dit, laat ik het maar gewoon zeggen, saaie verhaal nog vermoeiender.

Het verhaal van Ultimatum

Het verhaal van Ultimatum ongeveer zoals de Nederlandse uitgever het wervend probeert te brengen: Vijftien jaar na The Firm zijn Mitch en Abby neergestreken in Manhattan, waar Mitch partner is geworden in een van de grootste advocatenkantoren ter wereld. Wanneer zijn vroegere mentor in Rome hem om een gunst vraagt, raakt Mitch betrokken bij een sinistere zaak. Een ontvoering van een vrouwelijke collega die wereldwijd verstrekkende gevolgen heeft en die zijn collega’s, vrienden en familie in groot gevaar brengt. In het verleden heeft Mitch laten zien dat hij zijn vijanden te slim af kan zijn, maar deze keer lijkt hij geen kant op te kunnen.

Inderdaad geeft Grisham Mitch geen enkele ruimte. Mitch had tenminste nog wat ideeën, die in het boek niet zijn terug te vinden. In Advocaat van de Duivel (The Firm) mocht hij nog een slim financieel spel opvoeren waardoor zijn collega’s van Bendini, Lambert & Locke stuk voor stuk hoge celstraffen kregen. Met vijftien jaar ervaring had hij bij de ontvoering ook veel meer kunnen doen dan het lijdzaam bij elkaar sprokkelen van losgeld. Gemiste kans, wat ik zeg Grisham onwaardig.

David Baldacci

Is er dan helemaal niets leuks te melden na het lezen van dit Grisham onwaardige boek. Natuurlijk wel. De nieuwste van David Baldacci kwam precies een maand geleden uit. Weliswaar ook met een titel waar je alle kanten mee uit kunt, The Edge (in de Nederlandse vertaling Staatsgeheim). Ik heb echter nog twee ongelezen boeken van Baldacci liggen, the 6:20 man en Dream Town.

In the 6:20 man wordt Travis Devine als hoofdrolspeler geïntroduceerd. Zijn personage komt terug in The Edge. Waarom A.W. Bruna dat eerste boek pas in 2024 als De 9:20 man uitgeeft, dus later dan het onlangs uitgekomen boek, is een raadsel. Maar ik heb al besloten eerst Dream Town te gaan lezen.

Wanneer ik daar vanavond mee begin, kan ik het Grisham onwaardige Ultimatum waarschijnlijk snel vergeten.