Inge en ik zitten op het terras van Meddens in Hilversum, tegenover kaaswinkel Echte Liefde, op de ’s Gravenlandseweg. Het is een heerlijke nazomerse dag. We zijn even daarvoor naar (foto)museum Hilversum geweest.

‘Wellicht leuk om binnenkort eens een kaasfondue te doen’, merkt Inge op.

‘Je bent al de derde vriendin die dat binnen twee weken voorstelt’, reageer ik. Dan valt mijn oog op een bord voor de pui van kaaswinkel Echte Liefde. Speelt een truc van Victor Mids een rol bij het voorstel van Inge, vraag ik me af. Maar van de andere vriendinnen weet ik de aanleiding. En die heeft niets met priming te maken, het fenomeen dat een respons wordt opgeroepen doordat die stimulus eerder is waargenomen.

Het is wel bijzonder dat het bord me opvalt op het moment dat Inge haar voorstel doet. Wat een mooie winkel overigens, denk ik. Mooi oud pand, daar moet een leuk historisch verhaal hebben.

Kaaswinkel Echte Liefde

Zes jaar eerder dan Inge en ik zitten Wilbert de Groot en zijn vrouw Miriam Niemann op hetzelfde terras. Wilbert is grafisch vormgever. Hij mijmert over ander werk. Hun kinderen zijn groot en hij en Miriam, die werkt als yoga-leraar, hebben de leeftijd iets nieuws te kunnen beginnen.

Terwijl ze nog vrijblijvend over hun toekomst spreken valt het oog van Wilbert op het bord ‘te huur’. Aan de overkant van Meddens staat een pandje te huur. Ze rekenen af en lopen naar de andere kant van de ’s Gravenlandseweg. ‘Wat een leuk winkeltje’, merkt Miriam op.

Een kaaswinkel beginnen

‘Ja, ideaal om onze kaaswinkel te beginnen’, zegt Wilbert, wiens ouders een kaaswinkel hadden in de Spiegelstraat in Bussum. Wilbert en Miriam hebben het eerder gehad over een winkel met kaas en delicatessen. Ze worden enthousiast van de ideeën die ze ook hebben voor activiteiten voor hun toekomstige klanten.

In 2019 openen ze hun kaaswinkel Echte Liefde. Het is best een uitdaging. Want het aantal kaaswinkels in Nederland beleeft een sterke groei, van 2007 tot 2019. Van 475 winkels stijgt het in die periode met bijna 30 procent. Tussen 2014 en 2019 komen er zelfs bijna 100 winkels bij. Een deel daarvan overigens in Amsterdam waar toeristen tot de belangrijkste klanten behoren.

Meer dan kaas

Kaaswinkel Echte Liefde is meer dan een kaaswinkel. Ze verkopen ook delicatessen. Op hun site vertellen Wilbert en Miriam dat je bij het terecht kunt voor kaas, en charcuterie, chutneys, confituren, mosterd, olijfolie, wijn en speciaalbier. In feite dus vleeswaren, smaakmakers, jam, mosterd, olijfolie, wijn en speciaalbier.

De beperkte opsomming roept de vraag bij me op wat delicatessen eigenlijk zijn. Of eigenlijk welke producten vallen onder delicatessen. En ik vraag me af of kaas op zichzelf ook geen delicatesse is.

Wat zijn delicatessen

De definitie van delicatessen verschilt enigszins per land. In Nederland zou de volgende definitie kunnen gelden: delicatessen zijn luxe, verfijnde of ambachtelijke producten die de culinaire ervaring verrijken. De producten in een delicatessewinkel hebben meestal een hoge kwaliteit en zijn door de winkelier vaak speciaal geselecteerd of geïmporteerd.

Dat laatste blijkt ook het geval bij kaaswinkel Echte Liefde. Hun coppa (malse rauwe ham volgens Italiaans recept) komt van Duroc-varkens die scharrelen op een boerderij in Zeeuws-Vlaanderen. De droge worsten kom van een stadsboerderij in Amsterdam. En de salamini uit Italië. De wilde weide boerenkaas is biologisch gemaakt door Paul en Lise Zwetsloot van kaasboerderij Vredeoord in Kamerik.

Indeling delicatessen

Het is grappig dat de ene kaaswinkel spreekt van kaas & delicatessen. Terwijl een andere het heeft over kaas, noten en delicatessen. Dat roept de vraag op wat een indeling zou kunnen zijn van delicatessen. Want bijvoorbeeld noten en zelfs kaas kunnen ook delicatessen zijn. Dan zijn het niet de alledaagse kazen, maar de wat luxere en zeldzamer soorten.

Een mogelijke indeling van delicatessen:

• Vleeswaren en Visproducten
  • Droge worsten, zoals chorizo, salami, of fuet.
  • Ambachtelijke patés, rillettes, of terrines.
  • Gerookte zalm, paling of andere fijne visproducten.
  • Carpaccio of exclusieve hammen zoals Parmaham of Iberico.
• Bakkerij- en Crackerproducten
  • Luxe crackers, toastjes en broodstengels.
  • Ambachtelijke broden zoals zuurdesem of notenbrood.
  • Koekjes of zoetigheden van hoge kwaliteit.
• Sauzen, Dressings en Tapenades
  • Truffelmayonaise, aioli of bijzondere mosterdsoorten.
  • Olijventapenades, pesto’s of hummus.
  • Luxueuze chutneys of jam.
• Olijfolie, Azijn en Specerijen
  • Extra vierge olijfolie en bijzondere azijnsoorten, zoals balsamico of appelciderazijn.
  • Specerijenmixen en kruiden, vaak in cadeauverpakkingen.
• Zoetigheden
  • Ambachtelijke chocolade, pralines en truffels.
  • Luxe honing, siropen en confituren.
  • Italiaanse specialiteiten zoals cantuccini of panettone.
• Kazen
  • Hoewel kaas dus meestal een apart segment is, vallen bijzondere of exclusieve kazen ook onder delicatessen. Vooral de luxere varianten die moeilijk te vinden zijn of een specifieke herkomst hebben (bijvoorbeeld truffelbrie, oude Comté, of blauwe kaas zoals Stilton).
• Alcoholische en Non-Alcoholische Dranken
  • Exclusieve wijnen, port, of champagne.
  • Luxe bieren of ciders.
  • Bijzondere frisdranken, zoals ambachtelijke tonics of vruchtensappen.
• Noten, Zaden en Gedroogde Vruchten
  • Luxe notenmixen, amandelen in honing of chocolade.
  • Gedroogde vijgen, dadels of abrikozen.
• Exotische en Regionale Specialiteiten
  • Producten uit specifieke regio’s, zoals Franse foie gras, Italiaanse balsamico of Spaanse manchego.
  • Lokale lekkernijen, afhankelijk van de locaties van de winkel.

Het pand van kaaswinkel Echte Liefde

Het pand is inderdaad mooi. Wilbert, Miriam en ik hebben dat goed gezien. Maar de geschiedenis van het gebouw is wat onduidelijk. Het zou in 1905 zijn gebouwd door Cornelis de Groot. Hij en zijn broers, Jan en Hendrik, bezaten veel grond in de wijk Bloomberg. Het is een wijk in het noordwesten van de locatie van kaaswinkel Echte Liefde.

Waarschijnlijk zijn de nummers 3 en 5 tegelijkertijd gebouwd. Beide zijn voorzien van chaletstijl-elementen. Volgens sommige bronnen heeft architect Albert Jacot in 1914 veranderingen aangebracht aan het pand van de huidige kaaswinkel.

Veel activiteit in Hilversum

Er is wellicht een andere reden, dat er niet een, twee, drie informatie te vinden is over het pand van kaaswinkel Echte Liefde. Rond 1900 is er veel veranderd in Hilversum. Straten werden verlegd, verlengd of kwamen in onbruik, terwijl andere straten belangrijker werden.

Maar tussen grofweg 1870 en 1930 werkten meerdere architecten aan een veranderend Hilversum. Daarbij kwamen er prachtige monumentale villa’s en gebouwen bij, ook aan de ’s Gravelandseweg. Zoals bijvoorbeeld het gebouw van herensociëteit De Unie en de vijf villa’s van architect Meijer in neo- renaissancestijl op de nummers 65 -73.

Kaas & delicatessen

Ik verlaat daarom de historie van het pand en keer terug naar de kaas en delicatessen. Op de website van kaaswinkel Echte Liefde staat al een keur aan lekkernijen. In de winkel van circa 55 m2 is nog veel meer te vinden. En Wilbert en Miriam kunnen er uitgebreid over verhalen, of eenvoudig adviseren.

Dus combineer bijvoorbeeld een bezoek aan museum Hilversum met de kaaswinkel. Eind van het jaar is World Press Photo in het museum. En het museum herbergt het kantoor van de Zilveren Camera met vanzelfsprekend ook de bijbehorende expositie. Met een museumkaart kun je beide exposities gratis bezoeken. En een bezoek aan de kaaswinkel is ook kosteloos… tenzij je een flinke hoeveelheid kaas en andere lekkernijen inslaat.

Aanvullende informatie

• Website van kaaswinkel Echte Liefde
• Meer informatie over het gebruik van de chalet-stijl op wikipedia
• Informatie over World Press Photo en de Zilveren Camera op wikipedia
• Een artikel van Bram van der Schyut in Hilversums Historisch Tijdschrift – Eigen Perk, getiteld ‘De ’s Gravenlandseweg en historisch onderzoek’ (pdf)
• Gemeentebeschrijving Hilversum als onderdeel van het project monumenten inventarisatie Noord-Holland (pdf)