Regelmatige lezers van deze site weten dat ik van feiten en feitjes houd. Op zijn minst zouden ze dit kunnen vermoeden. Soms meld ik het nadrukkelijk, zoals bijvoorbeeld in het bericht over Uncle John’s Bathroom books. Heel anders, maar ook leuk en vol feiten is The Straight Dope van Cecil Adams.

The Straight Dope, een geschiedenis

In 1971 begon een groep vrienden de alternatieve krant The Chicago Reader. Het was een idee van Robert A. Roth, een van de vrienden. Hij wilde een literaire stijl en meer aandacht film en theater. Bovendien geloofde hij in gratis verspreiding.

Begin 1973 ontstond het idee voor een column. Het idee was eenvoudig en briljant: een rubriek waarin complexe, vreemde of schijnbaar alledaagse vragen van lezers met een scherpzinnige en humoristische pen worden beantwoord. De rubriek kreeg de naam The Straight Dope (= grofweg ‘het ware verhaal’). En de naam van de columnist was Cecil Adams.

Cecil Adams

Cecil Adams was een pseudoniem. Waarschijnlijk waren het meerdere redacteuren van The Chicago Reader. De ware identiteit van Adams is geheim gebleven. Het mysterie rond de naam droeg bij aan de beroemdheid van zowel The Straight Dope als de columnist.

De naam ging al snel een eigen leven leiden. In de vragen van lezers werd hij onder andere aangesproken als Uncle Cecil. Dat zou een verwijzing kunnen zijn naar Uncle John van de badkamer boeken. Of diens naam is afgeleid van de bijnaam van Adams.

The Straight Dope, de geboorte van het idee

The Chicago Reader richtte zich op jonge, alternatieve lezers in Chicago. De oprichters wilden hun publiek iets unieks bieden. Het idee voor The Straight Dope kwam van een redacteur die zag hoe populair trivia en weetjes waren. Mensen wilden niet alleen informatie. Ze zochten ook vermaak. Door vragen van lezers te beantwoorden met humor en intelligentie, zou de column zich onderscheiden van andere rubrieken.

De oprichters kenden elkaar van het Carlton College, een particuliere kunstacademie. Ze presenteerden Cecil Adams als een alwetend orakel met een vlijmscherpe en licht sarcastische tong. Met name dat laatste vond ik aantrekkelijk in de manier waarop vragen werden behandeld.

Slimste persoon ter wereld

Het creëren van een pseudoniem zorgde dus voor een mysterie dat bijdroeg aan de groeiende populariteit van The Straight Dope. Het gaf de medewerkers ook de gelegenheid te werken aan de column zonder dat één van hen het gezicht ervan werd. Op enig moment eind jaren zeventig begon de naam Ed Zotti echter rond te zingen als schrijver van de column of op zijn minst belangrijkste schrijver.

Bij de start van The Straight Dope werd Cecil Adams In de eerste column geïntroduceerd als ‘de intelligentste persoon ter wereld’. Dit was vanzelfsprekend een grapje. Maar het zette de schrijver wel direct naar als slim, onfeilbaar en niet bang wat brutaal te zijn. Dat brutale, enigszins sarcastische toontje was dus wat ik leuk vond aan de column. Het maakte de teksten, ook ten opzichte van Uncle John en anderen, onderscheidend en uniek.

The Straight Dope, een unieke toon

De beantwoording van vragen door gebeurde met een combinatie van grondig onderzoek, humor en een vleugje sarcasme. Een vraag was bijvoorbeeld: “Waarom worden hotdogs in pakjes van tien verkocht, maar broodjes in pakjes van acht?” Of: “Worden we echt kaal door te veel petten dragen?”

De antwoorden daarop waren altijd scherp en geestig, maar nooit oppervlakkig. Het was daarbij duidelijk dat het team van The Chicago Reader tijd besteedde aan onderzoek. Ze lardeerde de antwoorden vaak met veel historische en wetenschappelijke wetenswaardigheden. Het waren niet alleen antwoorden op een vraag, maar ook een boeiende les vol met de trivia waar ik van houd.

Groeiende populariteit

Ik leerde The Straight Dope in 1987 kennen door het eerste boek, met de gelijknamige titel. In dit in 1984 uitgebrachte boek stond een selectie van de beste columns. Het was de periode waarin de populariteit van The Straight Dope enorm groeide. Andere kranten namen de column over. Die kreeg daarmee een nog groter publiek.

Vanzelfsprekend droeg ook het boek, en de latere boeken, bij aan de populariteit. Vooral ook doordat liefhebbers zoals ik daardoor van de rubriek hoorde, terwijl we de krant niet kende.

Verder groei door internet

Begin jaren negentig verhuisde The Straight Dope, met de opkomst van internet, naar een online uitgave. Het werd nu ook gemakkelijker bereikbaar voor fans die de columns niet konden lezen in krantvorm. Ze konden ook eigen vragen stellen en opmerkingen achterlaten.

Het forum begon in de BBS-tijd. Dat forum heet ‘The Straight Dope Message Board’ en het groeide in korte tijd uit tot de meeste actieve online gemeenschappen. De discussies gingen daarbij verder dan de columns. Er stond van alles op, van wetenschap tot popcultuur.

Complotten en pseudowetenschap

Zoals gezegd was de wijze van beantwoorden bijzonder. De humor en het sarcastische relativeren werd voortgezet bij pseudowetenschappelijke vragen. Die werden evenals complottheorieën weerlegd met feiten. Het droeg bij de column te beschouwen als betrouwbare bron in een tijd dat steeds meer desinformatie opkwam.

The Straight Dope had door de opzet van de column en de beantwoording ook invloed op latere rubrieken, tijdschriften en online platforms. De mix van humor, onderzoek en toegankelijke stijl kwamen terug in mijn andere favorieten, zoals Mental Floss en How it Works.

The Straight Dope, geen einde

The Chicago Reader bestaat nog steeds. Maar de column The Straight Dope daarin stopte in 2018. Online bleef de column bestaan. De meeste columns zijn daarop nog te vinden. Het forum is ook nog actief. Fans en nieuwe lezers kunnen daarop nog altijd het werk van ‘Cecil Adams’ lezen en ontdekken.

Met die archieven leeft The Straight Dope voort. Gelukkig maar, want in een tijd waar informatie overal beschikbaar is, blijft de toon en informatie me boeien. Overigens ook om te bekijken zijn de leuke tekeningetjes van Slug Signorino, die ze 43 jaar maakte.