Wanneer ik bij Frans binnenloop, zit hij te vloeken. Tegen zijn laptop, want verder is er niemand in zijn kamer. ‘Ik ben mijn lijstje aan het invullen bij de NPO Radio 2 top 2000’, merkt hij op ter verklaring. ‘Meer dan de helft van mijn favoriete nummers herkent hun programma niet. Die moet ik als eigen keuze intypen.’

Ik ga achter hem zitten, om hem niet te storen bij het invullen. Frans’ zijn humeur daalt zie ik aan zijn schouders en knikkende hoofd. Er vallen ook nog wat vloeken. Plotseling staat hij op met ‘wat een teringzooi daar bij NPO’. Hij loopt langs me heen naar de keuken, waar ik hem hoor rommelen met pannen en bestek.

Top 2000, een radiobinder

Tijdens het eten komt de NPO Radio 2 top 2000 nog even ter sprake. Ik merk op dat ik al die tops onzin vind. Elk radiostation heeft tegenwoordig zo’n top 2000, top 1000 of top met een andere hoeveelheid. Het is slechts bedoeld om mensen aan de radio te kluisteren en/of persoonsgegevens te verzamelen.

De radiomakers worden daar ook steeds handiger in. Bijvoorbeeld door het toevoegen van ‘leuke’ extra’s. Bij de top 2000 is dat bijvoorbeeld dat je jouw lijst kunt delen met anderen. NPO heeft ook het Top 2000 Café. Daarin wordt de radio-uitzending met de 2000 liedjes opgeleukt met nieuws en feitjes. Dat werd lange tijd gepresenteerd door Matthijs van Nieuwkerk, die helaas van het scherm is en alleen bij roddelbladen nog in beeld komt.

NPO Radio 2 top 2000

De NPO Radio 2 top 2000 was een idee van Kees Toering, de toen 46-jarige zenderbaas van radio 2. Hij wilde iets anders doen op zijn radiozender. Het liep immers tegen het bijzondere jaar 2000, het begin van de 21ste eeuw. Kees lag in bed een beetje te woelen en naar het plafond te staren. Het getal 2000 rommelde in zijn hoofd. En ineens had hij het, een radioprogramma waarbij luisteraars de mooiste liedjes van de jaren daarvoor kiezen.

De top 2000 begon dus als idee voor de millenniumwisseling van 1999 naar het jaar 2000. Het zou een eenmalig programma worden. Het concept werd iets aangepast. Luisteraars konden aangeven welke liedjes zeker niet mochten ontbreken in een lijst van 2000 nummers. Het programma werd een enorm succes. Daardoor besloot NPO, toen juist opgericht (1 januari 2000), er een jaarlijks programma van te maken.

In de beginjaren werden de lijsten wel iets gemanipuleerd, vertelde Kees Toering later in een interview. Lange nummers kregen een plek waardoor ze in de nacht werden gedraaid. Het risico dat luisteraars afhaakten was bij lange en onbekende liedjes te groot; korte nummers werden overdag afgespeeld.

Allemaal een top 2000 of andere lijst

De NPO Radio 2 top 2000 is waarschijnlijk nog steeds de meest populaire lijst. Of het bekendste radioprogramma met een lijst. Maar het succes van de luisteraarsbinder kreeg vanzelfsprekend navolging.

Qmusic kwam in 2005, kort na hun oprichting, met de Q-top 1000. Die lijst werd eerst in Nederland uitgezonden in december. Vanaf 2011 verhuisde uitzending van de Q-top lijst naar november. Radio10 begon ook in 2005. Met als slogan ‘de grootste hitlijst aller tijden’ brachten zij de top 4000.

NPO radio 3 Serious Request, dat in 2004 begon, is met enige fantasie ook als een navolging van de top 2000 te beschouwen. Het is een inzamelingsactie in de week voor Kerstmis. Tijdens de actie wordt geld ingezameld voor een specifiek doel. Luisteraars kunnen daarbij hun favoriete liedjes als verzoeknummer doorgeven.

Andere volgers of voorlopers zijn de Sky Radio Christmas Top 50. Zij hebben ook de Valentijnsdag Top 101, die vanzelfsprekend op of rond 14 februari wordt uitgezonden. Er zijn ook regionale radiostations met hun eigen lijsten, bijvoorbeeld Omroep Brabant met een lijst van Brabantse liedjes en RTV Noord met Groningse nummers.

Radio Top 538

Radio Top 538 lijkt ook een copycat. Maar dat radiostation begon al in 1993 onder deze naam met dagelijkse hitlijsten. Het had op Hemelvaartsdag de Hemelse 100 en met kerst de Eeuwige 100. In 1999 werd dat tijdelijk de Eeuwige 2000.

Het succes van NPO Radio 2 top 2000 zorgde in die periode van het jaar voor een teruglopend aantal luisteraars. Mede daarom kwam radio 538 in 2006 met een top-538. Daarbij liep de lijst vanaf nummer 538 terug naar 1. Dat jaar stond Tiësto met Traffic als hoogste notering op dat laagste getal.

De Top 100 van 538

De Top 538 was een eenmalig evenement. Met andere woorden, het werd geen jaarlijkse traditie. Bij het 25-jarig bestaan in 2017 haalde het bestuur een Top echter weer uit de kast. Op 10 december zond het toen de Top-100 uit van beste liedjes uit de geschiedenis van Radio 538.

Drie jaar later volgde alsnog weer een Top 538, waarbij de DJ’s vanaf nummer 538 aftelde naar 1. Bij het 30-jarig bestaan in 2022 koos men bij Radio 538 voor een Top 1000. Het jaar daarop bleek het een traditie te kunnen worden. Niet tijdens kerst, maar van 30 oktober t/m 10 november was er weer een Top 1000 op radio 538. En ook dit jaar zond de radio-omroep een Top 1000 uit van eind oktober tot begin november.

NPO Radio 2 top 2000 vervolg

Als ik opkijk zie ik Frans alweer driftig bezig op zijn laptop. Nu zie ik ook de koffers met singletjes. Daar bladerde hij voor mijn komst doorheen om zijn keuze van 35 liedjes te bepalen. Af en toe hoor ik hem nog vloeken. Hij heeft zich erbij neergelegd dat hij de meeste nummers als ‘eigen keuze’ moet invoeren.

De kans dat die liedjes uiteindelijk niet in de top 2000 zullen voorkomen deert hem niet. Hij gaat voor de link met zijn keuzes, die hij straks naar zijn ‘vrienden’ op sociale media kan sturen.

Zie ook ‘wijnliedjes, liedjes met wijn‘, ‘geld verdienen met kerstliedjes‘ of ‘vreemde kerstplaten‘