Als ik verhuis laat ik altijd veel achter , verkoop het of geef of gooi het weg. Vooral meubels en apparaten. En zowel bij kantoor- als prive-verhuizingen. Een van de weinige spullen die al sinds 1993 mee verhuist is de kop van Hugo Verriest. Niet omdat ik iets heb met de persoon Hugo Verriest. Maar ik vind het wel een mooie kop. Subtiel met die bril. En die fraaie neus.

Wellicht zit er meer achter het niet willen wegdoen van het beeld. Maar dat is voer voor psychologen, niet voor mij. Voor mij is het een feit. Momenteel staat hij in mijn hal naast een afdruk van portret #5 uit de fotoserie Hope van Erwin Olaf. De boekjes die ik de afgelopen jaren van Verriest vond staan aan de voet van de sokkel.

Hugo Verriest, het beeld

Over Hugo Verriest is voldoende informatie te vinden. In tegenstelling tot wat ik hier gewoonlijk dan zou doen, laat ik de persoon Verriest voor wat hij is. Afgezien van de opmerking dat hij een Vlaams priester, dichter, schrijver en redenaar was, geboren in 1840 en overleden op 27 oktober 1922.

Nee, het gaat me hier voornamelijk over het beeld van Hugo Verriest. Iemand zei eens ‘wat een mooie buste’. Maar dat is het niet. Een buste is een beeld van een hoofd en een deel van de borst en schouders. Mijn beeld van Hugo Verriest is alleen zijn hoofd.

Een kopstudie

Sommigen noemen een beeld van alleen een hoofd een kop of hoofdstudie. In de kunstwereld noemt men het ook wel portretkop. Dan is het wellicht ook mooier om hier niet te spreken van het beeld van Hugo Verriest. Want sculptuur of plastiek is mooier.

Plastiek wordt zelfs specifiek gebruikt voor een driedimensionaal kunstwerk dat is gevormd uit kneedbaar materiaal, zoals klei, was of gips. En gips is het. Dat was al heel duidelijk toen ik het hoofd op een sokkeltje kocht.

De aankoop van mijn Hugo Verriest

In het begin van de negentiger jaren van de vorige eeuw reed ik bijna regelmatig vanuit Utrecht naar Amsterdam. Tussen afspraken door ging ik dan bij vrienden langs. Bij één van hen kwam ik vaker. We hadden allebei een studie fotografie gevolgd bij Hans Götze. Zijn huis was op een gracht op steenworp afstand van de Jordaan. Daar zag ik tijdens een van mijn bezoeken de Hugo Verriest in de etalage van een antiquariaat.

Wellicht was het niet eens een antiquariaat, maar een rommelzaakje met van alles en nog wat. Het was een pand op een hoek. De Verriest stond er een beetje gehavend bij. Niet meer wit, maar vervaald wit met her en der witte vlekken. Voor twintig gulden mocht ik het meenemen.

Schilderen van de Hugo Verriest

Thuis belde ik een oom die schilderde. Hij vertelde me dat ik, als het beeld echt van gips was, het best acrylverf kon gebruiken. Dat is snel droog en hecht goed op gips. Bovendien slijt het niet of nauwelijks en is het waterbestendig. Ik moest het in dunne lagen aanbrengen.

Dat laatste herinner ik me nog goed. ‘Niet in één keer dikke lagen, jongen’, hoor ik hem nog zeggen. Ik zal waarschijnlijk een streek hebben gemaakt tussen dun en dik in. Maar de verf leek al direct in het beeld te verdwijnen. Bij de derde laag kreeg ik pas een mooi egaal resultaat. Later vertelde de oom dat het poreuze gips de verf absorbeert. En dat ik beter eerst een primer had kunnen gebruiken. Wie weet doe ik dat binnenkort. Want ik ga het beeld opnieuw verven, voor het eerst in ruim dertig jaar.

Frans Lamberechts

Aan de zijkant staat op de mee geboetseerde sokkel ‘Fr. Lamberechts’. Ik weet niet meer hoe, maar ik kwam er al snel achter dat het stond voor de Vlaamse beeldhouwer Frans Lamberechts. Hij had enige bekendheid in België. Meer dan die informatie hoefde ik niet te hebben in een tijd waarin ik juist overstapte van BBS en Fax naar de eerste browser Mosaic.

Tussen toen en nu heb ik weleens gekeken naar informatie over Hugo Verriest en Frans Lamberechts. Maar meer in verloren momenten, dan dat ik echt was geïnteresseerd. Nu weet ik vanzelfsprekend meer. Bijvoorbeeld dat Lamberechts in Molenbeek-Saint-Jean is geboren op 7 maart 1909. En dat hij overleed in Jette in 1988, maar dat ik nergens een overlijdensdatum kon vinden.

De vaas en het andere beeld

Mijn desinteresse in de persoon Hugo Verriest zal wellicht andere oorzaken hebben. Ik houd het er echter zelf op dat de beeltenis van zijn hoofd voor mij voornamelijk een mooi voorwerp is. Een voorwerp met een herinnering weliswaar, maar niet meer dan een vaas die ik mooi vind en nog weet waar ik het kocht of van wie ik het kreeg.

Het beeld is wel een heel mooi voorwerp. Het behoort tot een van de meesterwerken van Frans Lamberechts. Een vergelijkbaar meesterwerk, volgens sommigen, maakte Lamberechts van een leraar van Verriest en een voor mij bekendere schrijver Guido Gezelle. Maar die beeltenis vind ik veel minder interessant. Als beeldhouwwerk en portret waarschijnlijk wel geslaagd. Maar voor mij niet boeiend genoeg. Doe mij dan maar een mooie vaas.