‘Ga je mee, ik moet even bij een vriend langs?’, vraagt Gerrit. Hij weet dat ik geen “nee” zal zeggen. ‘Ik moet je alleen even waarschuwen’, gaat hij verder, ‘hij heeft een Maine Coon’.

Het woord Maine Coon flitst door mijn hoofd, ‘meen koen’, is dat een hond, een vleesetende plant, of iets anders waarvoor je anderen waarschuwt? Gerrit noemt me regelmatig een lopende encyclopedie, dus laat ik me niet kennen. ‘Geen probleem joh, ik ga mee’, antwoord ik.

Meen Koen

We komen aan bij de vriend. Gerrit zet zijn auto op de oprit. Terwijl we uitstappen opent de vriend de voordeur. Er glipt een katje naar buiten. Gerrit stelt me voor aan Peer, de vriend. Peer is afgeleid van het Latijnse ‘Peregrinus’, wat vreemdeling betekent. Kijk dat weet ik dan weer wel, inmiddels benieuwd naar de ‘Meen Koen’.

Peer doet de deur naar de woonkamer open. Daar zitten nog twee katten of poezen te wachten. Met hun kopjes strijken ze langs onze benen. Nu valt me de geur in het huis op. Een vriendin noemde het ooit ‘parfum de poes’. Waarop ik reageerde met ‘eau de kattenbak’ zal je bedoelen. Het zal een geur zijn waar je aan went of die je wegjaagt.

Tijgerachtig grote kat

Terwijl ik me de kamer inlopend verbaas over de geur die drie katjes lijken te veroorzaken komt er een tijgerachtig grote kat op me af. Het snuffelt aan mijn hand en ik realiseer me direct dat dit de ‘Koen’ is voor wie ik ben gewaarschuwd. ‘Dit is de liefste van mijn katten’, zegt Peer. ‘Deze is nieuwsgierig. Mijn andere Maine Coon is wat afstandelijker, maar even lief’.

Peer blijkt een huis vol katten te hebben. Ik tel er negen, waaronder de twee hele grote. Katten zijn allemaal verschillend, weet ik vanuit ervaring bij vrienden en kennissen. Ras maakt daarbij volgens mij niet veel uit. Binnen eenzelfde ras kan elke kat een eigen karakter hebben.

De Maine Coon katten van Peer zijn imposant, maar blijken inderdaad fijne katten. Peer vertelt over voorvallen met zijn grote katten. En hij laat zien hoe hij van alles met ze mag doen; ze laten het toe zonder naar hem uit te halen. Ik neem me voor thuis meer informatie te zoeken over de katten, waarvan ik dan natuurlijk inmiddels weet dat ze Maine Coon heten. En een eerbetoon met een knipoog te schrijven.

Maine Coon

Er zijn katten, en er zijn Katten. Sommige miauwen beleefd aan de keukendeur voor hun brokjes, andere kijken op je neer vanaf de boekenkast alsof ze de incarnatie van Cleopatra zijn. Maar dan is er de Maine Coon. Een kat zo groot dat je denkt dat er per ongeluk een lynx de woonkamer is binnengewandeld. Het legt zij voorpoten op je schouders, kijkt je aan met een onderzoekende blik, maar geeft je eigenlijk een knuffel. Of een dominantieverklaring. Wie zal het zeggen?

Wat ik door het bezoek aan Peer wél weet: als katten een totemdier zouden kiezen, stond de Maine Coon voor ‘zachtaardige Reus met Floof-factor 1000’.

Kat XL, geen grap

Laat ik direct maar even de cijfers erbij pakken. De gemiddelde huiskat weegt zo’n 3 tot 5 kilo. Het past in een wasmand, een lege doos of op de bovenkant van je printer. Maar een volwassen Maine Coon? Die haalt met gemak de 8 tot 10 kilo. Er zijn zelfs uitschieters die de 12, 13 of 14 aantikken. En nee, dat is geen obesitas. Dat is gewoon… Maine Coon zijn.

Lengte? Tot ruim een meter lang van neus tot staartpunt. De recordhouder was Stewie met 123,2 centimeter. Na zijn dood werd het wereldrecord overgenomen. Momenteel is Barivel uit Italië met bijna 120 centimeter (119,8 cm) de grootste kat. Katten dus die je niet optilt, maar eerder over je schouder hangt als een sjaal met klauwen.

Gevaarlijke lynx in huis?

Was de waarschuwing van Gerrit terecht. Ok, het is even schrikken als zo’n imposante Maine Coon op je afloopt. Maar ironie, de Maine Coon staat bekend als waarschijnlijk de meest relaxte kat die je ooit ontmoet. Ze zijn sociaal, zachtaardig en tolerant met kinderen (ja, zelfs met de krengen die met plakhandjes op zijn rug slaan). En ze vinden het meestal prima als je ze opraapt, vertelde Peer. Waarop ik reageerde met ‘ja, tillen met een strategisch plan of een kruiwagen’.

Eigenaren van de Maine Coon maken soms een vergelijking met een hond. Een Maine Coon volgt je door het huis, begroet je bij de deur en sommige apporteren zelfs speeltjes. Geen grap. Het is een kat die speelt als een labrador, maar zonder kwijl.

De Maine Coon, pluizig met een doel

Die royale vacht van de Maine Coon is niet alleen voor de show. De kat komt inderdaad uit de Amerikaanse staat Maine. Daar kunnen de winters straf zijn en daar is de kat op ingesteld. Hun dikke dubbele vacht is waterafstotend. De lange pluimstaart kunnen ze als een sjaal om zich heen slaan. En de stevige vacht tussen hun tenen werkt als sneeuwschoenen. Evolutionair gezien zijn het dus koude klimaat katten.

Wat me na de grootte vooral opviel bij de grote katten van Peer waren de pluimen op hun oren. Het lijkt slechts decoratief. Maar de pluimen helpen met warmtebehoud én geluid. Alsof hun oren al niet groot genoeg zijn.

Evolutie en oorsprongslegendes

De oorsprong van de Maine Coon is gehuld in mythen, en dat past ook wel bij een kat van dit formaat. Evolutionair lijkt het op de kattenlijn een tussenstation tussen wilde overlevers en bankhangende haarballen. Eén verhaal zegt grappend dat ze zijn ontstaan uit een romantische vlucht tussen een huiskat en een wasbeer. Dat is biologisch onmogelijk, maar de staart lijkt inderdaad op die van een wasbeer.

Een ander, iets realistischer, verhaal beweert dat de katten afstammen van langharige katten die met Vikingboten of Franse adel naar Amerika kwamen. Mix dat met lokale kortharen, voeg wat natuurlijke selectie toe en voedt ze op in een specifieke staat, en voilà: Maine Coon.

Geen kat voor minimalisten

Bij Peer zag ik al dat de Maine Coon flink ruimte inneemt. In je huis, op je bank en op je piano. Oh ja ook in je stofzuigerzak. Want de hoeveelheid haar is volgens Peer enorm. Wekelijks borstelen is volgens Peer geen luxe maar noodzaak. Het is klus waar hij zich epibrerend van probeert te ontslaan. Maar waar hij toch steeds weer aan moet beginnen; anders zwerven haarballen zo groot als een bolletje sokken door zijn huis.

Het borstelen en stofzuigen zijn ze waard begrijp ik van Peer, die lyrisch over zijn Maine Coon spreekt. Ze miauwen niet, ze kwekken op een manier die nergens op lijkt. Een mengeling van eenden, duiven en buitenaardse baby’s, noemde Peer het. Ze kwekten niet in mijn aanwezigheid, maar ik geloof Peer op zijn woord. Dat kwekken is als een soort triller, vertelde hij, alsof ze een dialoog met je willen voeren. Of een monoloog ten beste geven, als een podcast over voedertijden en andere kattenzaken.

Gezondheid en verzorging van de Maine Coon

Over het algemeen zijn Maine Coons gezonde katten. Peer hoeft nauwelijks met ze naar de dierenarts. Ik zag hem in gedachten al lopen met zo’n kattentas. Maar ze kunnen wel de gangbare raskatten vatbaarheid hebben voor erfelijke aandoeningen, zoals heupdysplasie en hartproblemen.

Een goede fokker test daarop en neemt gezondheid serieus. Een impulsaankoop via Marktplaats is dus geen geweldig idee, begrijp ik na het lezen van enkele forums. Het betekent in veel gevallen dat je direct ook een abonnement bij de dierenarts kunt afsluiten.

Waarom een Maine Coon?

Bij het weggaan vertel ik Peer dat ik dit bericht wil gaan schrijven. ‘Kun je nog kort vertellen waarom iemand een Maine Coon zou moeten verkiezen boven een ander kattenras?’, vraag ik hem. Hoewel ik me realiseer dat ik dat eigenlijk niet moet vragen aan iemand met negen of meer katten. Dit was zijn antwoord:

‘Het zijn de gezelligheidsdieren. Ze willen graag onder de mensen zijn. Maar ze kunnen ook heel goed alleen zijn. Wat natuurlijk niet lukt bij mij thuis. Als ik alleen thuis werk, mijn vrouw werkt vaker buitenshuis, geeft deze grote kat je het gevoel dat er iemand in huis bij je is. Iemand met het karakter van een zenmeester in een harig pak. Ze dringen zich niet op, maar zijn altijd in de buurt. De ene overigens wat meer dan de ander. Ze observeren je graag op een afstandje. Tot je ze nodig hebt. Dan komen ze met een trage tred naar je toe. Ze geven je dan het gevoel dat alles goed is…’

Stromend water

‘… zolang hun voer- en waterbakken gevuld zijn’, zegt hij er achteraan. Peer wenkt Gerrit en mij mee te komen. We lopen naar de tuin en een van de Maine Coon katten loopt achter ons aan. Peer wijst naar een kraan waaruit water druppelt.

‘Ze zijn dol op stromend water. Ik heb de knop altijd wat losjes als ik thuis ben. Ze draaien de kraan zelf open als ze zin hebben in een flinke plens boven het slobberen uit hun waterbak’.

Afscheid van de Maine Coon

Ik denk terug aan de waarschuwing van Gerrit. Een waarschuwing kan natuurlijk ook voor iets moois zijn, besef ik. Zoals je kunt worden gewaarschuwd kunt worden voor een cultuurshock, die je kunt krijgen in een museum of in een mooie stad in Italië.

Bij de deur nemen we afscheid. Dezelfde Maine Coon die ik bij aankomst als eerste zag is ons gevolgd. Peer krabbelt hem over zijn kop. ‘De Maine Coon is niet zomaar een kat, het is een levenstijl’, zegt hij. De kat, van wie ik Peer ben vergeten te vragen naar zijn naam, loopt naar mij een toe. Hij schuurt zijn grote kop langs mijn hand. En ik denk, dat is toch het mooiste afscheid dat je kunt krijgen van zo’n pluizige reus.

Aanvullende informatie

• Floof-factor is een internetwoord voor superzachte, pluizige dieren (vooral katten, honden, konijnen). Het is afgeleid van het Engelse ‘Floof’, wat pluis betekent.
• De Maine Coon is een mix van natuurlijke selectie, klimaat, genen én een beetje menselijk ingrijpen. Het is geen ‘verkleinde’ tijger of lynx, al zou je dat op basis van uiterlijk bijna denken. Grote katten behoren tot het geslacht Panthera, terwijl de Maine Coon evenals andere huiskatten hoort bij het geslacht Felis. Ze hebben wellicht een verre gemeenschappelijke voorouder, maar hun evolutionaire wegen zijn lang geleden gesplitst.
• En toen zaten ze de Amerikaanse staat Maine. Daar gaan allerlei over rond. Daarbij zou de Maine Coon een kruising zijn van langharige katten, die met mensen meereisden naar Noord-Amerika, met plaatselijk kortharige katten. Die mensen kunnen zoals al aangehaald Vikingen zijn geweest of zeelieden uit bijvoorbeeld Frankrijk, Engeland of Turkije. Er gaat ook een verhaal over Marie Antoinette, zij zou tijdens haar vlucht zes langharige katten naar Amerika hebben gestuurd. In de omgeving van Maine paste de nieuwe kat zich aan bij de koude winters en de ruige omgeving. Daar kreeg het de hierboven genoemde dikke vacht, maar ook de gespierde bouw met grote klauwen.
• Barivel is momenteel de grootste Maine Coon. Hij werd geboren in september 2016. Volgens Edgar Scandurra en Cinzia Tinnirello uit Vigevano koos de fokker de naam Barivel. Het betekent letterlijk clown of grappenmaker.
• Verder lezen? Begin op wikipedia.