Vrienden bij wie ik zou gaan eten, vertelden dat er ook verre familie uit Amerika op bezoek kwam. ‘Fijn, dan kan ik eindelijk weer wat doen aan mijn Frans’, merkte ik flauw op, ze kennen me. Natuurlijk is het leuk zo’n onverwachte ontmoeting. En het werd inderdaad een boeiende avond.

Inwoners van de Verenigde Staten spreken over ontwikkelingen in hun land maakt een gesprek in deze tijd interessant. Want natuurlijk kwam Trump ter sprake. Maar vooral ook allerlei andere niet politieke onderwerpen. En dan blijkt dat mensen uit de brede middenklasse nauwelijks van elkaar verschillen, onafhankelijk uit welk land ze komen.

Gezellige ontmoeting, en Trump

Het werd dus een gezellige ontmoeting met het gezin van twee werkende ouders en twee studerende dochters. Wat ik vooral interessant vond aan het gesprek over Trump, was de rol van informatievoorziening. Overal, maar tijdens het gesprek toegespitst op Amerika en Nederland, blijkt die te summier of gekleurd. Betrokken politici en media geven te weinig volledige informatie om een genuanceerde mening te vormen.

Politici vertellen vaak slechts dat wat ze kwijt willen. Achtergrondinformatie met bijvoorbeeld cijfers en argumenten hoe ze tot een besluit kwamen hoor je niet. En media zijn in Amerika op de hand van de twee belangrijke stromingen, de Republikeinen of Democraten, waardoor hun informatie gekleurd is. In Nederland hebben we gelukkig nog ‘gatekeepers’, kritische journalisten die informatie op de juiste manier filteren.

Excel World Championship

Je zou kunnen zeggen dat de gespreksstof even doorsnee was als gebruikelijk tijdens dit soort ontmoetingen. Tot tussen de lasagna en de gesprekken over werk en voetbal door, ineens een onverwacht onderwerp schoof: het Excel World Championship. Een van de dochters vertelde over haar trip naar Las Vegas. Ze studeert accountancy en deed vorig jaar mee aan dat toernooi.

Het Microsoft Excel World Championship is een internationale e-sport competitie waarin deelnemers uit verschillende landen hun Excel-vaardigheden tonen. In 2024 vond de finale van die wedstrijd plaats in de HyperX Esports Arena. Deelnemers, waaronder studenten, accountants en data-analisten, streden daar om de titel ‘Wereldkampioen Excel’. Ze werden daarbij omringd door een live publiek van spreadsheetliefhebbers.

Complexe Excel opdrachten en VBA

Bij de wedstrijd moeten deelnemers complexe Excel opdrachten oplossen. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om het bouwen van financiële modellen. Zo’n ‘case’ zou kunnen zijn het maken van een tienjarige maandelijkse prognose voor een fictief laadpalenbedrijf. Waarbij ook investeringskosten, stroomprijzen en gebruiksdata worden meegenomen.

Een andere opdracht zou kunnen zijn het oplossen van een scenario. Dat kan een vraag zijn als: ‘Hoeveel auto’s worden er opgeladen in december 2026?’ Vaak zijn dat opdrachten vanuit multiplechoice-antwoorden. Na de vraag staan er dan bijvoorbeeld vier antwoorden. Het juiste antwoord kun je alleen vinden door in Excel de juiste formules en functies toe te passen.

Formules en functies

Bij de opdrachten gebruikt een deelnemer dus formules en functies. Een formule is wat een Excel-gebruiker in een cel typt om een berekening uit te voeren. Dat begint altijd met ‘=’, het ‘is gelijk teken’. Daarna volgen waarden, celverwijzingen, operatoren én functies. Bijvoorbeeld = A1 + B1 * 2 is een formule.

Een functie is een kant-en-klare, vooraf ingebouwde rekentool van Excel. Die gebruik je in een formule om iets specifieks te doen. Bijvoorbeeld SUM(), VLOOKUP(), IF(), enzovoort. Een voorbeeld is: =SUM(A1:A5). Dat is een formule met een functie erin.

VBA en LAMDA

Deelnemers gebruiken allerlei functies, zoals XLOOKUP, Power Query en LET. Een functie die ik persoonlijk opvallend vind, al denken Excel-specialisten daar mogelijk anders over, is VBA (= Visual Basic for Applications).” Het is een programmeertaal die je in Excel (en andere Office-programma’s) kunt gebruiken om taken te automatiseren. De programmeercode vertelt Excel dan stap voor stap wat het moet doen om een taak uit te voeren. Je kunt dan bijvoorbeeld die taak onder een knop zetten om het snel op te roepen.

In plaats van VBA kun je in Excel ook zelf een functie maken met de ingebouwde functie LAMBDA. Dat is handig als je vaak eenzelfde formule gebruikt. Met LAMBDA definieer je dan eerst de functie. Via de menuoptie ‘formules’ geef je die dan een naam. Dus bijvoorbeeld een functie om BTW te berekenen begint met de formule =LAMBDA (bedrag, bedrag * 1,21). Daarna geef je de formule de functienaam BTW.

Geschiedenis van Microsoft Excel World Championship

Microsoft Excel World Championship is onderdeel van de Financial Modeling World Cup. Dit is de organisatie die meerdere wedstrijden organiseert rondom Excel. Het is in 2020 opgericht door Andrew Grigolyunovich. Maar eigenlijk gaat de geschiedenis wat verder terug.

ModelOff

De oorspronkelijke internationale Excel-wedstrijd heette ModelOff. Officieel luidde het ‘ModelOff, Financial Modeling World Championship’. Het was in opgericht in 2012 door de Australiërs John Persico en Johann Odou.

Jaarlijks was daarbij een competitie gericht op financiële modellering, met steun van Microsoft. De finales vonden plaats in steden als New York en Londen. In 2019 werd ModelOff verkocht door de Australische oprichters. Wie de nieuwe eigenaar was werd nooit bekend gemaakt, en het toernooi kreeg geen vervolg.

Financial Modeling World Cup

Of eigenlijk kwam er wel vervolg. Want doordat ModelOff niet werd voortgezet, zag Andrew Grigolyunovich een gelegenheid een eigen organisatie te beginnen. In 2020 begon hij Financial Modeling World Cup. En een jaar later was een van de wedstrijden daar het Excel World Championship. Vanaf 2022 kreeg dat onderdeel ondersteuning door Microsoft.

Andrew Grigolyunovich was overigens geen onbekende in de Excel omgeving. Hij werd bij de ModelOff, Financial Modeling World Championship in 2017 vijfde wereldwijd.

Andrew Grigolyunovich

Andrew Grigolyunovich werd geboren in Letland. Hij studeerde in Riga aan de Stockholm School of Economics. Daar behaalde hij een master in Business Administration, vergelijkbaar met onze opleiding Bedrijfskunde. Daarna deed hij ervaring op bij banken en het bedrijfsleven in Letland. In 2010 begon hij een eigen adviesbureau: AG Capital CFO. Daar helpt hij bedrijven uit meer dan 20 landen bij financiële modellering, waarderingen en strategisch advies.

In 2020 veranderde hij ‘champions’ in ‘cup’ bij het starten van de Financial Modeling World Cup. De wedstrijden beginnen met maandelijkse rondes. Die worden afgesloten met internationale wedstrijden en een finale. Die dus in 2024 in Las Vegas plaatsvonden.

Terugkijken op een fijne ontmoeting

Als de Amerikaanse gasten zijn vertrokken denk ik terug aan de ontmoeting. Onderwerpen vlogen over tafel op basis van vragen en associaties, terwijl we genoten van Flammkuche en Lasagna. Er was heel veel korte uitwisseling over diverse thema’s, waarbij ook Trump af en toe om de hoek kwam kijken als onderwerp.

De wereldkampioenschappen Excellen was een interessant intermezzo. Al met al kijk ik terug op weer een gezellige, en altijd leerzame, avond met vrienden.

Aanvullende informatie

• Bij financiële modellering bouwt iemand met cijfers en aannames een rekenkundig model. Het geeft inzicht in de financiële prestaties van een bedrijf, project of investering. Meestal gebeurt dat in Excel of gespecialiseerde software. In zo’n financieel model zit dan bijvoorbeeld een voorspelling van winst, kasstromen, waarderingen of scenario’s. Sommigen noemen het een kompas voor de toekomst, anderen spreken van een ‘digitale kristallen bol’.
• Voor headerfoto, die dus niet tijdens bovenstaande ontmoeting is gemaakt, gebruikte ik bij ChatGPT de  prompt: Kun je een brede foto (16:9) maken bij dit verhaal, van een gezin (vrouw, man en twee dochters van circa 18 jaar) en twee mannen en een vrouw, in een tuin aan een eettafel met Lasagne en wat glazen rode wijn. Boven hen hangen als een collage wat onderwerpen die werden besproken, Trump, Excel, voetbal en dergelijke.
• Zie ook het bericht ‘Gemengde bewerking en het sommetje‘ of ‘De rekentoets en zeven sommen‘