Er is één plek in Nederland waar het bord ‘wit gaat voor’ echt nodig is. Is dat de plek waar de regel ooit werd ingesteld? Waarschijnlijk niet. Het is moeilijk te achterhalen waar, hoe en wie er mee is begonnen. Langzaam verspreidde het bord zich tientallen jaren geleden over Nederland.

En nu kun je bijna geen versmalling van een tweerichtingen weg meer vinden zonder aan één zijde het bord ‘wit gaat voor’ (in sommige gevallen zwart) en aan de andere zijde ‘rood moet wachten’.

Staan de borden bij drukke, onoverzichtelijke en gevaarlijke versmallingen? Nee, ze staan bijna overal. Er wordt niet meer over nagedacht. Voor de plichtsgetrouwe ambtenaar, achter zijn bureautje, is het een ‘een – tweetje’: versmalling in de weg door brug, verkeerstechnische aangelegde versmalling of anderszins, daar horen de bordjes bij.

Wat zie je op plaatsen waar de borden niet staan? Daar zie je in vrijwel alle gevallen dat mensen het onderling regelen. Ze hebben helemaal geen regels nodig. Kom jij als eerste dan ga je voor. Sta ik inmiddels te wachten, dan mag de rijdende auto erachter ook best doorrijden voor ik optrek. En ja, af en toe wijkt er eens iemand af van de regel.

Zou het kunnen zijn dat al die borden, waarbij je best ook aan allerlei andere regeltjes mag denken, agressie in de hand werkt. Of beter, ons onze natuurlijke fatsoensnormen, menselijke omgangsvormen doet negeren. Ik denk zelf van wel.

Ik ga ook wel voorbij de regels, bijvoorbeeld als ik om twee uur ’s nachts voor een rood stoplicht sta te wachten en alsnog doorrijd. Deskundigen noemen dat verkeersnegatie. Je doet het tegengestelde van wat in de regel is vastgelegd.

Het is eigenlijk sociaalpsychologie. Ik zal dit bericht daarom nog aanvullen met enkele voorbeelden, waarin werd aangetoond dat mensen zelf weer gaan denken in bepaalde situaties, waar de grens van fatsoen werd overschreden door bepaalde situaties etc., zoals de gestripte auto in Boston, de snelle gedragsverandering in New York, de properheid in Singapore etc.