- René van Maarsseveen - https://renevanmaarsseveen.nl -

IQ-test BNN – een variant test

Logo van de Nationale IQ-test

Mijn eerst IQ-test deed ik ongemerkt toen ik tien was. In de 5e en 6e klas van de lagere school mochten Winfried Bouman en ik regelmatig enkele lessen missen. We stonden op school een beetje bekend als de ‘encyclopedieën”. We waren door de schoolleiding uitgekozen om mee te werken aan enkele psychologische onderzoeken bij een faculteit op de Nieuwegracht in Utrecht.

Over de onderzoeken, wat ze inhielden of wat de resultaten waren, hebben we toen nooit iets gehoord. Veel later werd me verteld dat het Intelligentietesten waren geweest. Maar ik heb daar ook Rorschach tekeningen voorbij zien komen.

Mensa

Enkele jaren later kwam een oud klasgenoot van de middelbare school, Frank Sinkeldam, terug van zijn halfjaarlijkse HTS-stage in Zuid-Afrika. Hij wilde een IQ-test doen bij de Mensa. Maar hij wilde er niet alleen heen. Ik ging met hem mee. Bij een gebouw in De Bilt moesten we eerst een intake-test doen, wat een ingekorte IQ-test bleek te zijn. Wanneer je minstens 132 punten haalde mocht je op voor de echte test. We kregen geen uitslag, maar mochten allebei door.

Ik had inmiddels in het gebouw wat leden van de vereniging gezien en dat sprak me niet aan. Dat waren de jongens en meisjes die ik ook zag bij ‘De jonge onderzoeker’, een vereniging waar ik toen lid van was. En ik zag de types tussen mijn computervrienden. Ze waren nergens anders in geïnteresseerd dan lezen en leren. Maar ik deed daarnaast bijvoorbeeld ook aan voetbal, wedstrijdzwemmen en judo.

IQ-test in Cambridge

Nog weer enkele jaren daarna logeerde ik bij Mark Howard, een Engelse vriend, en zijn gezin in Foxton. Hij had diverse bijzondere contacten. Zo lunchten we een keer met Sir Clive Sinclair, de computerpionier die onder andere groot en rijk werd van de pocketcalculator  en de eerste thuiscomputers  (Sinclair woonde ergens aan de rand van Foxton). En we ontmoetten Sir Jeffrey Archer, de schrijver/politicus, die ook in de buurt woonde.

Op een dag moest Mark naar Cambridge voor een afspraak met een vriend. Deze man, volgens mij heette hij Nick, was als psychologie professor gespecialiseerd in intelligentietesten. Hij vroeg me of ik het leuk vond een volledige IQ-test te doen.

Natuurlijk vond ik dat leuk. Het duurde ongeveer tweeënhalf uur en mijn resultaat was 154 punten. Direct na de uitslag vertelde hij  me dat op mijn behaalde resultaat een afwijking zat van 10%, zowel naar boven als naar beneden. omdat ik de IQ-test niet in mijn moedertaal had gedaan.

Intelligentie en leervermogen

Daarna vertelde hij nog veel meer over IQ en testen. Daarvan is me bijgebleven dat er tussen intelligentie en leervermogen geen causaal verband is. Het percentage intelligente mensen op universiteiten is wel hoger dan bij lagere opleidingen. Dat was hem de grootste reden voor de verwarring.

Ook vertelde hij dat er in de wetenschappelijke wereld drie testen in omloop zijn (in ieder geval toen). De wijze van berekenen verschilde echter. Daarom moet je bij een genoemd resultaat altijd vragen welke test iemand heeft gedaan. Die van Oxford was eigenlijk de beste en meest gebruikte. Bij die van Oxford was 100 de standaard of het gemiddelde.

IQ-test BNN

Gisteren deed ik met twee vrienden, Bob Jansma en Erik de Jong, mee aan de IQ-test van BNN, ook wel de Nationale IQ Test genoemd. Wat me vooral opviel was de andere invulling van opgaven, dan ik eerder meemaakte. Vooral de foto’s, filmpjes en de Facebook-vragen waren een andere invalshoek. Via televisie leek me vooraf ook lastiger dan met de test voor je op papier. Ik behaalde een score van 159 punten. Twee van de gemaakte fouten schrijf ik toe aan de tijdfactor. Ik was nog aan het rekenen of beredeneren, terwijl de antwoorden al weg waren. En dat de man op de foto een stropdas droeg had ik gewoon niet gezien/onthouden.

Eysenck

Na de vakantie in Engeland bij Mark heb ik me nog wel wat verder verdiept in Intelligentie en IQ-testen. Ik moet nog ergens tussen mijn opgeslagen boeken er enkele van Hans Eysenck hebben, waaronder zijn bekende boek met IQ-testen. Ruime tijd daarvoor had ik al lol in wiskundige raadsels. Dat was ontstaan door het enthousiasme van mijn leraren Wis- en Natuurkunde, resp. Henk Binnendijk en Hans de Rijk (bekend als Bruno Ernst). Met mijn broertje stoeide ik in die tijd ook met de NRC-puzzels van Leon Vié. Daarnaast las ik de boeken met wiskundige raadsels van Martin Gardner en anderen.